Wydatki na remont jako ulga rehebilitacyjna
Ustawodawca, mając na względzie utrudnioną sytuację życiową podatników niepełnosprawnych, nie chcąc obarczać ich nadmiernym podatkiem dochodowym, w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadza możliwość odliczenia od dochodu wydatków poniesionych na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, czyli tzw. ulgę rehabilitacyjną.
Problemem może się jednak okazać jakie konkretnie wydatki można będzie zaliczyć do tej właśnie kategorii. Najwięcej wątpliwości podatników budzi zakwalifikowanie jako ulgi rehabilitacyjnej dokonanego remontu mieszkania, który to ustawodawca określa jako adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności. Kłopotliwe jest nie to, czy wydatki na remont jako taki mogą być przedmiotem odliczenia, bo to, jak wyżej zostało wspomniane, jest przesądzone ustawowo, ale to, jakie zmiany w konkretnej sytuacji można zakwalifikować jako ułatwianie wykonywania czynności życiowych niepełnosprawnemu. Należy uznać, że jeżeli tylko celem adaptacji mieszkania jest należycie umotywowane ułatwienie funkcjonowania osobie chorej, nie ma przeszkód, aby wydatki związane z remontem odliczyć od dochodu. Na takim stanowisku stoją również organy podatkowe, opowiadając się w interpretacjach za szeroką możliwością stosowania ulgi w takich okolicznościach. Nie pozwalają jednak nadużywać tego prawa.
Remont mieszkania osoby niepełnosprawnej polegający na zainstalowaniu dodatkowych uchwytów czy poręczy, zlikwidowaniu progów, poszerzeniu przejść między pokojami, z cała pewnością ma na celu odpowiednie zaadaptowanie mieszkania do potrzeb osoby niepełnosprawnej i bez wątpienia zmiany te ułatwiają jej codzienne funkcjonowanie. Kwalifikacji remontu do ulgi rehabilitacyjnej należy bowiem dokonywać w każdym konkretnym przypadku, a nie jedynie abstrakcyjnie. Stanowisko to wyraził Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualne z dnia 23.03.2012r. o sygn. IBPBII/1/415-1014/11/MCZ: "(...) zakres i rodzaj robót związanych z adaptacją mieszkania oraz budynku mieszkalnego powinien być uzależniony od charakteru niepełnosprawności. Ma on ułatwić osobie niepełnosprawnej funkcjonowanie w danym mieszkaniu lub budynku mieszkalnym i jednocześnie ma być związany z rodzajem niepełnosprawności danego podatnika lub osoby niepełnosprawnej będącej na jego utrzymaniu".
Dlatego też, ten sam organ nie uznał za wydatki na cele rehabilitacyjne wymiany mebli w kuchni i łazience czy malowania ścian w tych pomieszczeniach. Stwierdził bowiem, i słusznie, że o ile może to poprawić warunki życia niepełnosprawnego i pozwoli na bezpiecznie korzystanie z owych mebli, jednak ten aspekt remontu nie wykazuje "cech indywidualnego przeznaczenia i niezbędności w rehabilitacji".
Nie można jednak w żadnym przypadku generalizować kwalifikacji dokonanej przez organy podatkowe. Zdarzyć się przecież mogą przypadki, gdzie właśnie wymiana mebli czy pomalowanie ścian będzie bezpośrednio związana z rehabilitacją osoby chorej i zmiany te będą bezsprzecznie konieczne do normalnego jej funkcjonowania. Zdarzyć się może i tak, że nawet wydatek poniesiony na wymianę okien będzie uznany za kwalifikujący się do odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej, gdzie wydawać by się mogło, że taka adaptacja mieszkania nie może spełniać żadnych rehabilitacyjnych funkcji.
Tak właśnie orzekł Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 18.05.2012r. o sygn. IPPB4/415-166/12-4/MP, w której uznał, że nawet wymiana starych okien na nowe przez podatnika będącego osobą niewidomą, które to okna były przystosowane do stopnia niepełnosprawności wnioskodawcy, ułatwiały ich otwieranie i pozwalały na zapobiegnięcie wypadnięciu, jest wydatkiem na cele rehabilitacyjne i "ma niezbędny w rehabilitacji, ułatwiający wykonywanie czynności życiowych, indywidualny charakter".
W związku z powyższym nasuwa się wniosek, iż każdy wydatek remontowy powinien być oceniany indywidualnie z uwzględnieniem konkretnego przypadku i okoliczności towarzyszących jego poniesieniu.
Justyna Zając-Wysocka
Radca prawny, Dyrektor Departamentu Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie
Artykuł ma charakter jedynie informacyjny i stanowi publikację zainspirowaną treścią artykułów prasowych, interpretacji organów podatkowych i orzeczeń sądów administracyjnych. Nie stanowi porady ani opinii podatkowej czy prawnej w rozumieniu art. 2 ust. 1 i art. 31 ustawy o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 1996 r. Nr 102, poz. 475, ze zm.) i jest odzwierciedleniem poglądów wyrażanych przez autorów publikacji. Małopolski Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o. nie bierze odpowiedzialności za ewentualne skutki podejmowanych decyzji na ich podstawie.
