Podatnicy nie zawsze uwzględniają tego rodzaju wydatki w kosztach uzyskania przychodów w obawie przed uznaniem ich przez organy podatkowe za "reprezentację", która zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. Nr 54, poz. 654 ze zm. - dalej "ustawa o CIT") nie może być kosztem uzyskania przychodu.
Powyższa wątpliwość staje się często przedmiotem wniosków o interpretacje prawa podatkowego. Tak było np. w przypadku wniosku o interpretację przepisów prawa podatkowego skierowanego do Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, w którym Spółka zadała pytanie, czy wydatki na dostarczane przez nią pracownikom i zleceniobiorcą napojów, w tym wody mineralnej mogą być uznane za koszt uzyskania przychodu (interpretacja z dnia 27 lutego 2008 r., sygn. ILPB3/423-273/07-4/EK). W odpowiedzi organ podatkowy dopuścił taką możliwość. Jak wskazano w interpretacji zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Zgodnie z powyższym przepisem, wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu wydatków wymienionych w przywołanym art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, mogą stanowić koszt uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami, w tym służą zachowaniu albo zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów. Kosztami uzyskania przychodów są zarówno koszty bezpośrednio, jak i pośrednio związane z uzyskiwanymi przychodami, dotyczące działalności podatnika. Stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o CIT, za koszty uzyskania przychodów nie uważa się kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych. Ustawodawca nie zdefiniował pojęcia reprezentacji, dlatego też należy odwołać się do wykładni językowej pojęcia "reprezentacja." Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego pod redakcją prof. S. Dubisza, "reprezentacja" oznacza "okazałość, wystawność w czyimś sposobie życia, związaną ze stanowiskiem, pozycją społeczną." Udostępnianie pracownikom podstawowych napojów z pewnością nie nosi cech okazałości czy wystawności, a tym samym nie ma podstaw do uznania takiego działania za reprezentację. Stanowisko takie znajduje także potwierdzenie w innych interpretacjach organów podatkowych. Przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, w interpretacji z dnia 17 sierpnia 2009 r. (sygn. IBPBI/2/423-603/09/PC) stwierdził, że "wydatki z tytułu zakupu kawy, herbaty, wody, przeznaczone dla pracowników Spółki czy też jej kontrahentów jako zwyczajowo przyjęte, niewymienione w tzw. negatywnym katalogu kosztów mogą stanowić koszty uzyskania przychodów." Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu we (interpretacja z dnia 27 lutego 2008 r., sygn. ILPB3/423-273/07-4/EK wskazał ponadto, że dostarczanie pracownikom wody zdatnej do picia jest obowiązkiem pracodawcy wynikającym z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy i tym samym pozwala na zaliczenie wydatków z tym związanych do kosztów uzyskania przychodów. "W sytuacji, gdy pracodawca, ponosząc wydatki na rzecz pracownika, realizuje ciążący na nim ustawowy obowiązek zapewnienia pracownikom napojów, wydatki takie będą stanowiły koszt uzyskania przychodów. Z kolei wydatki na zakup artykułów spożywczych dla pracowników, do których ponoszenia pracodawca nie jest zobowiązany, mogą zostać uznane za koszt uzyskania przychodów, pod warunkiem, że pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z uzyskiwanymi przychodami."
Z przytoczonych interpretacji i przepisów ustawy o CIT wynika, że wydatki pracodawcy na wodę mineralną i inne napoje dla pracowników są kosztem uzyskania przychodów. Nie można ich bowiem uznać reprezentację, a ponadto są realizacją obowiązków wynikających z ustawy i tym samym wiążą się z działalnością podatnika.
Jarosław Włoch
