Zaliczka w grudniu w podwójnej wysokości

Podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych osiągający dochody z działalności gospodarczej są obowiązani bez wezwania wpłacać w ciągu roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy. Na podatników tych ustawodawca nałożył obowiązek zapłaty ostatniej zaliczki za dany rok podatkowy w podwójnej wysokości. Obowiązek ten dotyczy zarówno podatników opłacających podatek według skali podatkowej, jak i podatników opodatkowanych podatkiem liniowym według jednolitej 19% stawki podatkowej. Przy czym bez znaczenia jest to, czy podatnicy ci zaliczki na podatek wpłacają w terminach miesięcznych, kwartalnych, czy też w formie uproszczonej.

1.1. Ustalanie zaliczek na podatek

U podatników rozliczających podatek według skali podatkowej obowiązek wpłacania zaliczek powstaje, poczynając od miesiąca (kwartału), w którym dochody przekroczyły kwotę powodującą obowiązek zapłacenia podatku. Zaliczkę za ten miesiąc (kwartał) stanowi podatek obliczony od dochodu według zasad określonych w art. 26, 27 i 27b ustawy o PDOF. Natomiast zaliczkę za kolejne miesiące (kwartały), tj. od miesiąca (kwartału) następującego po miesiącu (kwartale), w którym powstał obowiązek wpłacania zaliczek do listopada (trzeciego kwartału) włącznie, oblicza się jako różnicę pomiędzy kwotą podatku należnego od dochodu osiągniętego od początku roku podatkowego a sumą zaliczek za poprzednie miesiące (kwartały) - art. 44 ust. 3 i 3g ustawy o PDOF.

Z kolei podatnicy opodatkowani podatkiem liniowym wpłacają na rachunek urzędu skarbowego zaliczki miesięczne (kwartalne) w wysokości różnicy między podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku, obliczonym zgodnie z art. 30c ustawy o PDOF, a sumą należnych zaliczek za poprzednie miesiące (kwartały), z uwzględnieniem art. 27b ustawy o PDOF (art. 44 ust. 3f i 3h ustawy o PDOF).

Podatnicy wpłacający zaliczki na podatek w formie uproszczonej obliczają zaliczki na podstawie podatku z roku ubiegłego (albo na podstawie roku poprzedzającego dany rok podatkowy o dwa lata, jeżeli w poprzednim roku nie osiągnęli dochodu lub dochód nie przekraczał kwoty 2.790 zł). Z tym, że podatnicy opodatkowani według skali podatkowej wysokość zaliczki ustalają jako 1/12 kwoty podatku, obliczonego przy zastosowaniu skali obowiązującej w bieżącym roku (art. 44 ust. 6b ustawy o PDOF). Natomiast podatnicy opodatkowani podatkiem liniowym zaliczkę obliczają jako 1/12 kwoty podatku obliczonego według stawki 19% (art. 44 ust. 6h ustawy o PDOF). Należy zaznaczyć, że zaliczek w formie uproszczonej nie można opłacać za okresy kwartalne.

Jak widać, dla każdej formy opodatkowania inny jest sposób obliczenia zaliczki na podatek. Podatnik powinien więc za listopad (lub trzeci kwartał) obliczyć zaliczkę na podatek według obowiązujących go zasad. Tak obliczona zaliczka na podatek za listopad (lub trzeci kwartał) jest jednocześnie zaliczką na podatek za grudzień (lub czwarty kwartał). Oznacza to zatem, że podatnik w grudniu opłaca zaliczkę w podwójnej wysokości (za listopad i grudzień).

Przypomnijmy, że podatnicy opodatkowani według skali podatkowej oraz podatnicy opodatkowani podatkiem liniowym wpłacają zaliczki na podatek dochodowy:

miesięcznie za okres od stycznia do listopada w terminie do 20 każdego miesiąca za miesiąc poprzedni, natomiast zaliczkę za grudzień, w wysokości zaliczki należnej za listopad w terminie do 20 grudnia roku podatkowego; powyższe terminy obowiązują także podatników wpłacających zaliczki na podatek w formie uproszczonej,

kwartalnie za okres od pierwszego do trzeciego kwartału roku podatkowego w terminie do dnia 20 każdego miesiąca następującego po kwartale, za który wpłacana jest zaliczka; z kolei zaliczka za czwarty kwartał jest uiszczana w wysokości zaliczki za kwartał trzeci, w terminie do dnia 20 grudnia.

1.2. Kiedy nie powstanie obowiązek wpłaty zaliczki na podatek za grudzień lub za czwarty kwartał?

W sytuacji, gdy u podatników opłacających zaliczki miesięczne dochód uzyskany za okres od stycznia do listopada będzie niższy od dochodu uzyskanego w okresie od stycznia do października, wówczas zaliczka na podatek za listopad nie wystąpi, a tym samym nie powstanie także obowiązek zapłaty zaliczki za grudzień.

Podobnie będzie u podatników opłacających zaliczki kwartalnie. Gdy dochód uzyskany za trzy kwartały będzie niższy od dochodu uzyskanego za dwa kwartały, to podatnik nie będzie zobowiązany do wpłacenia zaliczki na podatek ani za trzeci, ani za czwarty kwartał.

Zaliczki na podatek za grudzień lub czwarty kwartał nie wpłaca się do 20 stycznia następnego roku podatkowego, bowiem zaliczka za grudzień lub czwarty kwartał zostanie zapłacona do 20 grudnia w wysokości zaliczki należnej za listopad lub odpowiednio za trzeci kwartał. Rozliczenie wszystkich zaliczek wpłaconych w ciągu roku podatkowego nastąpi w zeznaniu rocznym składanym w terminie do 30 kwietnia roku następnego.

1.3. Przykłady obliczania zaliczek na podatek

Poniżej przedstawiamy przykładowe obliczenie zaliczek na podatek dochodowy w przypadku podatników opodatkowanych według skali podatkowej oraz podatników opodatkowanych podatkiem liniowym, z uwzględnieniem różnych form wpłacania zaliczek.

Przykład 1 - podatnicy rozliczający się miesięcznie

Podatnik prowadzi działalność gospodarczą, z której zaliczki na podatek dochodowy opłaca w terminach miesięcznych. W okresie od stycznia do listopada 2008 r. podatnik osiągnął przychód w wysokości 105.000 zł oraz poniósł koszty w kwocie 65.000 zł. Dochód z prowadzonej działalności wynosi więc 40.000 zł. Składki na ubezpieczenie zdrowotne zapłacone w okresie od stycznia do listopada 2008 r. wynoszą 2.257,39 zł. Natomiast składki zdrowotne podlegające odliczeniu od podatku wynoszą 1.943,83 zł.

Za okres od stycznia do października podatnik wpłacił na rachunek urzędu skarbowego należne zaliczki na podatek dochodowy w łącznej kwocie 4.553 zł.

Obliczenie należnej zaliczki za listopad 2008 r.:

105.000 zł - 65.000 zł = 40.000 zł,

40.000 zł x 19% = 7.600 zł - 586,85 zł = 7.013,15 zł,

7.013,15 zł - 1.943,83 zł - 4.553 zł = 516,32 zł, po zaokrągleniu 516 zł.

Łączna kwota zaliczki za listopad i grudzień 2008 r. wyniesie więc 1.032 zł (516 zł x 2). Kwotę tę podatnik ma obowiązek zapłacić w terminie do 22 grudnia 2008 r. (20 grudnia przypada w sobotę).

Analogicznie zaliczkę za grudzień ustalają podatnicy opodatkowani podatkiem liniowym według jednolitej 19% stawki podatkowej.

Przykład 2 - podatnicy rozliczający się kwartalnie

Podatnik prowadzi działalność gospodarczą, z której zaliczki na podatek dochodowy opłaca w terminach kwartalnych. Za trzy kwartały, tj. w okresie od stycznia do września 2008 r., podatnik osiągnął przychód w wysokości 68.000 zł oraz poniósł koszty w kwocie 37.000 zł. Dochód z prowadzonej działalności wynosi więc 31.000 zł. Składki na ubezpieczenie zdrowotne zapłacone w okresie od stycznia do września 2008 r., wynoszą 1.831,83 zł. Natomiast składki zdrowotne podlegające odliczeniu od podatku wynoszą 1.577,37 zł.

Za okres od stycznia do czerwca 2008 r. (dwa kwartały) podatnik wpłacił na rachunek urzędu skarbowego należne zaliczki na podatek dochodowy w łącznej kwocie 3.129 zł.

Obliczenie należnej zaliczki za trzeci kwartał 2008 r.:

68.000 zł - 37.000 zł = 31.000 zł,

31.000 zł x 19% = 5.890 zł - 586,85 zł = 5.303,15 zł,

5.303,15 zł - 1.577,37 zł - 3.129 zł = 596,78 zł, po zaokrągleniu 597 zł.

Należną zaliczkę za trzeci kwartał 2008 r. w kwocie 597 zł podatnik miał obowiązek wpłacić w terminie do 20 października 2008 r. Natomiast do 22 grudnia 2008 r. podatnik ma obowiązek wpłacić na rachunek urzędu skarbowego zaliczkę należną za czwarty kwartał w kwocie 597 zł, czyli w wysokości zaliczki za trzeci kwartał.

Podatnicy opodatkowani podatkiem liniowym według jednolitej 19% stawki podatkowej zaliczkę za czwarty kwartał ustalają analogicznie.

Przykład 3 - podatnicy opłacający zaliczki w formie uproszczonej

Podatnik prowadzi działalność gospodarczą, z której zaliczki na podatek dochodowy opłaca w formie uproszczonej. W zeznaniu podatkowym za 2006 r. złożonym w roku 2007, podatnik wykazał dochód w wysokości 36.000 zł, który jest podstawą do ustalenia wysokości zaliczki na 2008 r.

Wariant 1 - podatnik wybrał opodatkowanie według skali podatkowej

Obliczenie miesięcznej zaliczki:

36.000 zł x 19% = 6.840 zł - 586,85 zł = 6.253,15 zł,

6.253,15 zł : 12 = 521,10 zł.

Wariant 2 - podatnik wybrał opodatkowanie podatkiem liniowym

Obliczenie miesięcznej zaliczki:

36.000 zł × 19% = 6.840 zł,

6.840 zł : 12 = 570 zł.

Wyliczoną w powyższy sposób kwotę zaliczki podatnik będzie pomniejszał o zapłaconą w danym miesiącu kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne (do wysokości nieprzekraczającej 7,75% podstawy jej wymiaru), a następnie zaokrąglał do pełnych złotych. Tak obliczoną zaliczkę na podatek za listopad będzie miał obowiązek wpłacić do 22 grudnia 2008 r. w podwójnej wysokości.

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych Nr 31 z dnia 2008-11-01