Darmowa usługa, której terminu lepiej pilnować. Inaczej możesz nie zagłosować

Wybory prezydenckie 2025 zbliżają się wielkimi krokami. Już 18 maja Polacy pójdą do urn wyborczych, by wskazać, kto ich zdaniem powinien zastąpić Andrzeja Dudę. Trzeba jednak pamiętać, że niektórzy mimo pojawienia się w lokalu wyborczym nie będą mogli oddać głosu. To z racji, iż nie dopełnili formalności związanych ze zmianą stałego obwodu do głosowania lub wskazania jednorazowo miejsca, gdzie chce się oddać głos. Wyjaśniamy formalności. 

Aby głosować w wyborach prezydenckich 2025 w miejscu swojego faktycznego pobytu, a nie zameldowania, Polacy mają dwie główne opcje. Jedna z nich to jednorazowa zmiana miejsca głosowania, a druga to dopisanie się do spisu wyborców. 

Pierwszoplanową rolę w tym, gdzie będziemy głosować gra przede wszystkim miejsce zameldowania. Dlaczego to istotne? Listy wyborców uprawnionych do głosowania w konkretnych lokalach wyborczych są sporządzane na podstawie rejestru wyborców prowadzonego przez gminy. Do rejestru automatycznie trafiają osoby pełnoletnie, posiadające czynne prawo wyborcze i zameldowane na pobyt stały na terenie danej gminy. Na jego podstawie tworzony jest spis wyborców dla każdego obwodu głosowania.  

Niemniej nie oznacza to, że wyborcy muszą podróżować do swoich rodzinnych miejscowości i zamiast głosować w miejscu zamieszkania uprawiać tzw. turystykę wyborczą. Osoby, które nie są zameldowane, ale mieszkają w danej gminie na stałe, mogą bowiem złożyć wniosek o wpisanie do rejestru wyborców - po jego pozytywnym rozpatrzeniu zostają dopisane na stałe do odpowiedniego spisu. Dodatkowo wyborcy mają możliwość jednorazowej zmiany miejsca głosowania poprzez złożenie wniosku w gminie, w której przebywają czasowo - wówczas są dopisywani do listy wyborców tylko na czas konkretnych wyborów. Wyjaśniamy, jakich formalności trzeba dopełnić. Co ważne, nie trzeba nawet wychodzić z domu. 

Osoby mieszkające na stałe w gminie innej, niż mają meldunek i chcą głosować w niej w każdych wyborach, powinni złożyć wniosek o zmianę stałego obwodu do głosowania. Można to zrobić poprzez internet lub w urzędzie. W przypadku pierwszej opcji konieczne jest przygotowanie danych potwierdzających tożsamość. 

Aby złożyć wniosek o wpisanie do rejestru wyborców lub zmianę miejsca głosowania, potrzebujesz loginu i hasła do profilu zaufanego oraz telefonu komórkowego lub innej metody logowania, na przykład e-dowodu. Do wniosku możesz dołączyć załącznik potwierdzający miejsce zamieszkania, taki jak: umowa najmu mieszkania, oświadczenie właściciela lokalu, rachunek za media z twoimi danymi, umowa o pracę czy karta mieszkańca. Jeśli nie masz pewności, jaki dokument będzie odpowiedni, skontaktuj się z urzędem gminy właściwym dla miejsca, w którym mieszkasz, lub sprawdź informacje na stronie internetowej urzędu. To gmina decyduje, w jaki sposób potwierdzić twój faktyczny adres zamieszkania. 

Co ważne, nie zapłacisz ani złotówki, gdyż ta usługa jest zupełnie darmowa i żadna gmina w Polsce nie pobierze opłaty wynikającej z tych działań.  

Trzeba jednak pamiętać o dochowaniu terminu. "W dowolnym momencie, ale pamiętaj, że urząd ma 5 dni, aby rozpatrzyć twój wniosek. Jeśli odwołasz się od jego decyzji i złożysz skargę, urząd będzie potrzebował więcej czasu, aby ją rozpatrzyć" - czytamy na rządowej stronie z poradnikiem wyborczym. 

Dopisanie do spisu wyborców to drugi ze sposobów, aby zagłosować w wyborach prezydenckich 2025 w innym miejscu niż miejsce zameldowania. Jest to szczególne pomocne w przypadku osób planujących urlopy i wyjazdy, gdyż nie chcą one zmieniać swojego lokalu wyborczego na stałe, a jedynie jednorazowo. Pozwoli ci to oddać głos w gminie, w której będziesz przebywać tymczasowo, bez konieczności zmiany meldunku czy stałego dopisania do rejestru wyborców. 

Co jednak ważne, taka możliwość dotyczy wyłącznie ogólnopolskich wyborów i referendów, w tym wyborów prezydenckich, parlamentarnych oraz do Parlamentu Europejskiego - nie dotyczy natomiast wyborów samorządowych czy lokalnych, a więc Polacy mogą z niej skorzystać 18 maja 2025 r. podczas wyborów prezydenckich. 

Ponownie wniosek można dostarczyć za pomocą internetu lub w ramach osobistej wizyty w urzędzie. W przypadku chęci tradycyjnego dopełnienia formalności trzeba przygotować:  

• dokument tożsamości (dowód osobisty lub paszport), 
• wniosek o zmianę miejsca głosowania z podanymi we wniosku danymi: nazwisko, imię (imiona), obywatelstwo, numer PESEL i adres, pod którym będziesz przebywać w dniu wyborów. 

W przypadku internetowego dostarczania dokumentu wystarczą dane do logowania do profilu zaufanego. W toku kolejnych kroków konieczne jest podanie adresu, gdzie uprawniony do głosowania wyborca będzie przebywać w dniu wyborów prezydenckich 2025. 

Usługa dotycząca zmiany miejsca głosowania w wyborach prezydenckich jest darmowa. Niemniej urzędnicy nie będą mogli wykazać się pobłażliwością w przypadku wyborców, którzy nie dopełnią formalności, a pracownicy komisji wyborczej mogą odmówić wydania karty do głosowania. 

Jeśli wniosek o zmianę miejsca głosowania zostanie złożony po terminie, który wynosi 5 dni przed wyborami, niestety nie będzie możliwe jego uwzględnienie na dane głosowanie. W takim przypadku, osoba składająca wniosek o zmianę miejsca głosowania będzie musiała oddać głos w swoim pierwotnym miejscu zamieszkania, czyli w gminie, w której jest zameldowana lub figuruje w rejestrze wyborców. 

Warto pamiętać, że termin ten jest ścisły, a po jego upływie urząd nie będzie mógł już dokonać zmiany w spisie wyborców na inne miejsce głosowania. Dlatego, aby mieć pewność, że głosowanie będzie możliwe w miejscu, w którym się dany wyborca znajduje się w dniu wyborów, należy zadbać o złożenie wniosku najpóźniej na 5 dni przed dniem głosowania.

Agata Jaroszewska