Emerytury stażowe uchwalone. Pierwsi beneficjenci skorzystają już w 2024 roku

Emerytury stażowe wróciły już nie jako pomysł, ale jako fakt. Podczas konferencji prasowej poświęconej podpisaniu porozumienia rządu z NSZZ "Solidarność" prezes PiS Jarosław Kaczyński powiedział, że "droga do emerytur stażowych jest otwarta". Choć od 2021 roku w sejmowej zamrażarce na głosowanie czekały dwa projekty zawierające propozycje wcześniejszych emerytur - jeden prezydencki, a jeden od związkowców - tak pierwszy krok został postawiony w piątek, kiedy Sejm przegłosował nowelizację Karty Nauczyciela. 

W myśl przyjętych przez posłów przepisów nauczyciele staną się pierwszą grupą zawodową, która będzie mogła skorzystać z emerytury stażowej. Jednak ustawodawca przewidział kilka kryteriów, które należy spełnić. Zgodnie z zapisami ustawy są trzy kryteria przejścia na emeryturę stażową:

1. Najważniejszym wydaje się obowiązek posiadania udokumentowanego okresu składkowego, wynoszącego co najmniej 30 lat, w tym minimum 20 lat pracy "przy tablicy".
2. Kolejnym kryterium jest rozpoczęcie pracy przed 1 stycznia 1999 roku na stanowisku nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego. 
3. Ostatnim wymogiem wskazanym w nowelizacji jest wyszczególniony rok, w którym nauczyciele z poszczególnych roczników będą mogli przejść na wcześniejszą emeryturę. Pierwszymi będą pracownicy urodzeni przed 1 września 1966 roku, ponieważ w ich przypadku przywilej będzie obowiązywał od 1 września 2024 roku.

Następni na liście są nauczyciele urodzeni pomiędzy 31 sierpnia 1966 roku a 1 września 1969 roku. Oni z emerytury stażowej będą mogli skorzystać od 1 września 2025 roku. Natomiast wszyscy urodzeni po 31 sierpnia 1969 roku ze wcześniejszego świadczenia skorzystają od 1 września 2026 roku.

Dodatkowo w projekcie poselskim wskazano, że nauczyciele udający się na emeryturę stażową nie będą mogli dostać świadczenia niższego od ustalonej minimalnej emerytury w danym roku. W 2023 roku kwota ta wynosi 1588,44 zł brutto. 

Jednocześnie emerytury stażowe będą wyliczane wprost proporcjonalnie do przepracowanego czasu wraz z uwzględnieniem okresu pobierania świadczenia. A to oznacza, że środków uzbieranych na koncie pracownika będzie mniej oraz ich średnia będzie rozciągnięta na więcej lat spędzonych na emeryturze. 

Z wyliczeń Ministerstwa Edukacji i Nauki - na które powołuje się "Fakt" - wynika, że w średnia wysokość świadczenia może się wahać pomiędzy 2380 a 3080 zł brutto. Pierwszą z wymienionych kwot mogłaby otrzymać nauczycielka, która urodziła się we wrześniu 1970 roku, a w momencie przejścia na emeryturę miałaby 54 lata.  

Natomiast emeryturę w wysokości 3080 zł brutto szacunkowo otrzymałby nauczyciel urodzony we wrześniu 1963 roku, który z prawa do wcześniejszego świadczenia skorzystałby w wieku 61 lat.

Obliczenia resortu edukacji pokazują także, że jeden rok pracy w przeliczeniu podwyższa świadczenie o około 100 zł brutto miesięcznie. Dla przykładu wskazano przypadki nauczycieli, którzy na emeryturę przeszliby kolejno w wieku 56 i 58 lat. Pierwszy z nich średnio mógłby otrzymywać 2520 zł brutto, natomiast drugi 2727 zł brutto miesięcznie. 

Przejście na wcześniejszą emeryturę nie musi być jednoznaczne z całkowitym odejściem z pracy. Nauczyciele będą mogli bowiem dorobić pracując w szkołach, jednak będą musieli uważać na przekroczenie kwoty uznanej jako przychód. 

Taki limit dodatkowego przychodu wynosi 4987 zł (70 proc. przeciętnego wynagrodzenia). Po jego przekroczeniu ZUS może pomniejszyć wypłacane świadczenie. Natomiast przy kwocie 9261,60 zł (130 proc. przeciętnego wynagrodzenia) wypłacanie emerytury zostanie zawieszone. 

Jednocześnie maksymalnym wymiarem czasu pracy dla emerytowanego nauczyciela będzie pół etatu. Jeżeli nauczyciel chciałby pracować ponad wskazany stan lub nie otrzyma zgody kuratora oświaty na dodatkowe zatrudnienie, wówczas jego świadczenie również zostanie zawieszone, jak przy przekroczeniu limitu przychodu.