Ile kosztuje utrzymanie więźnia w Polsce? Czy osadzeni mogą pracować?
Polska jest liderem Europy, jeśli chodzi o liczbę więźniów, która sięga 85 tysięcy osadzonych. Pod tym względem doganiają nas tylko Węgry. Paradoksalnie, wcale nie jesteśmy krajem o największej ilości przestępstw. Mimo to zakłady penitencjarne są przepełnione. Sprawdzamy, ile kosztuje miesięczne utrzymanie więźnia w Polsce. Kwoty są niemałe.
Spory koszt utrzymania więźnia w Polsce to wyżywienie. Skazany ma prawo do trzech posiłków i napojów dziennie, w tym jednego gorącego. Muszą one mieć odpowiednią wartość odżywczą oraz uwzględniać wiek skazanego, stan jego zdrowia i rodzaj wykonywanej pracy. W miarę możliwości przy przygotowywaniu posiłków brane są również uwarunkowania kulturowe i religijne osadzonych. Szacuje się, że średni koszt takich posiłków składających się na utrzymanie więźnia to około 5,53 zł dziennie.
Do tego dochodzą także koszty zapewnienia skazanym odpowiedniej do pory roku odzieży, bielizny oraz obuwia. Czysta pościel i środki higieny osobistej to kolejne punkty na liście utrzymania więźniów w Polsce.
Na utrzymanie więźnia w Polsce składają się również prawa osadzonych do opieki zdrowotnej, edukacji i udziału w kulturze. Więzienie zapewnia osadzonym również naczynia, sztućce, szafki, materace i łóżka. Do tego dochodzą koszty utrzymania i eksploatacji budynku, pensje pracowników służby więziennej i cywilnej, koszty paliwa i podobne.
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych nie podaje konkretnych kwot utrzymania więźniów w Polsce. Jednak szacuje się, że kwoty te mogą wynosić od 3150 do nawet 4930 zł miesięcznie w zależności od zakładu penitencjarnego. Uwzględniając wynagrodzenie pracowników oraz to, że w Polsce jest około 100 więzień, roczne utrzymanie systemu więziennictwa kosztuje budżet państwa około 3 mld złotych.
Czytaj też: Służba więzienna szuka pracowników. Ile zarabia strażnik więzienny?
Nie jest tak, że za wszystkie zachcianki więźniów płaci państwo. Rzeczy i usługi, za które więzień musi zapłacić sam, określa Kodeks Karny Wykonawczy. Osadzony pokrywa koszty:
- korzystania z telefonu;
- korespondencji, w tym paczek;
- leczenia u lekarza innego niż ten, którego wskazał Zakład Karny;
- leczenia, jeśli osadzony sam uszkodził swoje ciało w celu szantażu Służby Więziennej;
- nauki w szkole poza zakładem karnym.
Więzień zapłaci również sam za przesyłki, w których przekazuje innym osobom przedmioty zabronione w celi. Podobnie jest w przypadku przesyłania bliskim pieniędzy w formie przekazów pocztowych.
Osadzeni mają prawo do pracy i wielu z nich z niego korzysta. W zeszłym roku pracowało prawie 60 proc. więźniów. Ta liczba mocno wzrosła od czasu wejścia w życie programu "Praca dla więźnia", czyli od 2016 roku.
Osadzeni mogą pracować nieodpłatnie lub odpłatnie. W pierwszym przypadku są to prace na rzecz gminy, zakładów utrzymujących porządek, na rzecz hospicjów, domów pomocy społecznej i organizacji charytatywnych. Nieodpłatne są też prace na terenie więzienia (kuchnia, biblioteka, utrzymanie czystości). Pieniądze osadzeni zarabiają pracując w przywięziennych zakładach pracy i u zewnętrznych kontrahentów.
Kodeks Karny Wykonawczy mówi jasno, że wynagrodzenie więźnia zatrudnionego w pełnym wymiarze godzin nie może być niższe, niż minimalna pensja krajowa. Aktualnie jest to 3600 zł brutto. Osadzony jednak nie może liczyć na taką samą pensję netto, jak inni obywatele. Z jego wynagrodzenia odciągane są bowiem następujące kwoty:
- składka na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe) - 68 zł;
- zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych - 349 zł;
- składka Fundusz Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej (10% wynagrodzenia) - 360 zł;
- składka na Fundusz Aktywizacji Zawodowej Skazanych oraz Rozwoju Przywięziennych Zakładów Pracy (25 proc. wynagrodzenia) - 900 zł.
Na rękę osadzony otrzyma więc 1667, 32 zł. I to pod warunkiem, że nie ma żadnych długów komorniczych lub zobowiązań alimentacyjnych. Praca więźniów ma również wymiar resocjalizacyjny. Natomiast pracodawcy zatrudniający skazanych mogą liczyć na zwolnienie z odprowadzania składki zdrowotnej za pracujących więźniów, korzystne ryczałty i dofinansowania.
Źródła: Kodeks Karny Wykonawczy
Czytaj też:
Więźniowie proszą o przedłużenie aresztu. Powód zaskakuje
Stopa bezrobocia w Polsce. GUS podał dane za sierpień
Ile kosztuje w Polsce ochrona VIP-a? Zapytaliśmy, jak wygląda praca polskiego bodyguarda
