Premier pytany w czwartek podczas konferencji prasowej prezentującej Szpital Narodowy zapowiedział, że rząd przekaże w piątek informacje o funkcjonowaniu cmentarzy w dniu Wszystkich Świętych i Zaduszki, ale zostaną przekazane także kwestie dotyczące pracy biurowej. Zgodnie z przepisami ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii w drodze rozporządzeń mogą być wprowadzane różne restrykcje, obostrzenia, w tym na przykład dotyczące ograniczeń określonego sposobu przemieszczania się, zakazu zgromadzeń, czy czasowego ograniczenia funkcjonowania określonych instytucji lub zakładów pracy - przypomina Kamila Kozera, radca prawny w Kancelarii Prawnej Answer Wojciechowski i Partnerzy i LexDigital.
Jak podkreśla, w okresie epidemii wywołanej zakażeniami koronawirusem wielu pracodawców wdrożyło szereg rozwiązań w celu zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Pracodawcy zapewnili środki dezynfekujące, zadbali o bezpieczne odległości między stanowiskami pracy. Pracodawcy decydowali również o polecaniu pracy zdalnej pracownikom.
- Zgodnie ze specustawą koronawirusową w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu, w celu przeciwdziałania COVID-19 pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie, przez czas oznaczony, pracy określonej w umowie o pracę, poza miejscem jej stałego wykonywania (praca zdalna) - tłumaczy Kamila Kozera. Oczywiście z uwagi na charakter obowiązków zawodowych nie może każdemu pracownikowi może polecić taką formę wykonywania obowiązków służbowych.
Dodatkowo pracodawca może zlecić pracę zdalną, tylko wówczas jeśli pracownik ma odpowiednie możliwości techniczne i lokalowe.
- W celu przeciwdziałania COVID-19 pracownicy biurowi w okresie pandemii mogą pracować zdalnie lub w sposób hybrydowy, a pracodawca może wdrożyć takie rozwiązania wprowadzając odpowiedni regulamin lub obwieszczenie. Specustawa koronawirusowa uprawniła pracodawców do wdrażania pracy zdalnej na podstawie decyzji, wiążącej dla pracownika. Pracownik powinien ją traktować jako polecenie służbowe, do którego powinien się stosować się, jeżeli nie je one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę. Pamiętać jednak należy, że wykonywanie pracy zdalnej może zostać polecone, jeżeli pracownik ma umiejętności, możliwości techniczne i możliwości lokalowe do wykonywania takiej pracy, a rodzaj powierzanej pracy na to pozwala - podkreśla Kamila Kozera. Pracodawca powinien zatem zweryfikować, czy te wymagania są spełnione. Może na przykład odebrać od pracownika oświadczenie o posiadaniu wystarczających możliwości lokalowych. Jednak jeżeli pracownik zgłosi brak możliwości świadczenia pracy z uwagi na brak możliwości lokalowych, pracodawca powinien wyznaczyć i zapewnić pracownikowi miejsce wykonywania pracy zdalnej.
Eksperci prawa pracy radzą jednocześnie, że jeśli pracownik odmawia wykonania takiego polecenia, to dla własnego dobra, żeby uniknąć sankcji ze strony pracodawcy, powinien taką odmowę umotywować.
W rozmowie z Interią Piotr Bocianowski, adwokat, ekspert i mediator w dziedzinie prawa pracy tłumaczył niedawno, że jeżeli odmowa nie jest uzasadniona konkretnymi i ważnymi przyczynami, zwłaszcza brakiem warunków technicznych lub lokalowych, może być kwalifikowana jako ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych i wiązać się ze zwolnieniem z pracy. - Nieuzasadniona odmowa pracy zdalnej przez pracownika w niektórych przypadkach może również go narazić na utratę zaufania ze strony pracodawcy, na przykład z powodu wątpliwości co do umiejętności zawodowych. Dlatego moim zdaniem w interesie pracownika jest rzetelne uzasadnienie odmowy, tak aby w przypadku sporu sądowego był w stanie wykazać, że miał do niej prawo- podkreśla mecenas Bocianowski.
Obecnie trwają prace nad projektem zmian Kodeksu pracy w celu wprowadzenia regulacji pracy zdalnej zamiast obecnej regulacji telepracy. Główne problemy dyskutowane podczas prac to m.in. zdefiniowanie pracy zdalnej (czy tylko w domu lub może w innych miejscach uzgodnionych z pracodawcą), forma skierowania, BHP pracy zdalnej oraz koszty jej wykonywania i ich rozkład.
Monika Krześniak-Sajewicz
