Emerytury: Tajemniczy prezydent szkodzi sprawie
Ciąg dalszy sprawy sądowej eksperta FOR Mikołaja Barczentewicza z Prezydentem RP o dostęp do informacji publicznej w sprawie nowelizacji tzw. ustawy o OFE z 2011 r. będzie mieć miejsce przed Trybunałem Konstytucyjnym we środę, 13 listopada 2013 r. na sali rozpraw TK o godz. 8:30.
Na początku 2011 r. Prezydent RP Bronisław Komorowski oraz jego doradcy zapewniali opinię publiczną, że projekt ustawy o nowelizacji tzw. ustawy o OFE, który oczekiwał na podpis prezydenta nie budzi wątpliwości co do jego zgodności z konstytucją, co miało wynikać z aktualnych opinii konstytucjonalistów sporządzonych dla prezydenta. Grupa wybitnych postaci życia publicznego, wśród których byli profesor Leszek Balcerowicz oraz były prezes Trybunału Konstytucyjnego Jerzy Stępień wystąpiła z apelem do prezydenta o upublicznienie tych opinii, gdyż zdaniem niezależnych ekspertów ustawa oczekująca na podpis była niezgodna z konstytucją. Apel ten okazał się nieskuteczny, gdyż prezydenccy urzędnicy, powołując się na brak odpowiedniej praktyki, rzeczonych opinii nie upublicznili.
W kwietniu 2011 r. wtedy student Uniwersytetu Warszawskiego Mikołaj Barczentewicz złożył formalny wniosek o udostępnienie informacji publicznej w Kancelarii Prezydenta RP spotykając się z odpowiedzią, że zdaniem Kancelarii Prezydenta RP rzeczone opinie konstytucjonalistów nie stanowią informacji publicznej.
Uznając reakcję prezydenckich urzędników za niezgodną z prawem i wynikającą z nieznajomości ich konstytucyjnych obowiązków, Mikołaj Barczentewicz złożył w lipcu 2011 r. skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na bezczynność Prezydenta RP w sprawie rozpatrzenia wniosku o udostępnienie opinii konstytucjonalistów (http://www.for.org.pl/upload/File/Informacja_publiczna/Skarganabezczynnosc15-07-2011.pdf). Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w październiku 2011 r. wydał wyrok, w którym przyznał rację Mikołajowi Barczentewiczowi uznając przedmiotowe opinie konstytucjonalistów za informację publiczną i zobowiązał Prezydenta RP do rozpatrzenia wniosku Barczentewicza.
Kancelaria Prezydenta RP wniosła skargę kasacyjną od tego wyroku do Naczelnego Sądu Administracyjnego podtrzymując swoje wcześniejsze stanowisko, że przedmiotowe opinie nie są informacją publiczną. Przed rozpoznaniem tej sprawy, Naczelny Sąd Administracyjny w innej sprawie dotyczącej udostępnienia tych samych opinii przez prezydenta orzekł prawomocnie, że przedmiotowe opinie konstytucjonalistów stanowią informację publiczną, jednakże według naszej wiedzy prezydent tego wyroku NSA nie wykonał. Rozpoznając sprawę Mikołaja Barczentewicza w innym składzie, NSA nieoczekiwanie przychylił się do wniosku pełnomocnika Kancelarii Prezydenta RP i zawiesił postępowanie jednocześnie kierując pytanie prawne do Trybunału Konstytucyjnego w celu określenia, czy powinny być udostępniane informacje objęte ochroną prawnoautorską oraz czy udostępnienie tych konkretnych opinii nie jest w konflikcie z konstytucyjnym zakresem wykonywania prezydenckich prerogatyw.
Prokurator Generalny oraz Marszałek Sejmu złożyli do TK swoje opinie w tej sprawie zgodnie stwierdzając, że NSA bezpodstawnie przychylił się do wniosku pełnomocników Prezydenta RP zadając pytanie prawne, gdyż wątpliwości interpretacyjne zgłoszone przez NSA powinny zostać rozwiązane przez tenże Sąd. Jeśli TK przychyli się do opinii tych organów państwowych i umorzy postępowanie oznaczać to będzie, że NSA będzie musiał orzec o tym czy przedmiotowe opinie konstytucjonalistów stanowią informację publiczną. Zaskoczeniem byłoby odejście przez NSA od stanowiska przyjętego przez innych sędziów NSA w pozostałych sprawach dotyczących udostępnienia tych samych opinii konstytucjonalistów.
Możliwe jednak, że TK zdecyduje się odpowiedzieć na skierowane przez NSA pytania przynajmniej częściowo określając dalsze losy sprawy opinii konstytucjonalistów w sprawie tzw. ustawy o OFE i potencjalnie w istotny sposób wpływając na praktykę dostępu do informacji publicznej w Polsce. (FOR)
