Eksperci przekonują, że inwestycja w tokeny nie wymaga aż tak mocnych nerwów jak śledzenie kursu kryptowalut, które w ostatnich tygodniach - w przeciwieństwie do NFT - zaliczyły kolejny duży spadek wartości. Tokenizacja dzieł sztuki staje się powoli standardem dla wielu domów aukcyjnych i azylem dla inwestorów.
Waluta jedyna w swoim rodzaju
Tokeny NFT (non-fungible token) są znane od 2015 roku, ale popularne stały się w latach 2020-21. NFT to certyfikat autentyczności aktywa cyfrowego, takiego jak utwór muzyczny, dzieło sztuki, post na platformie społecznościowej, gif, czy wirtualna nieruchomość (np. istniejąca w grze). Takie aktywa wraz z upływem czasu mogą zyskać na wartości. Tokeny służą do śledzenia pochodzenia i autentyczności rzadkich wirtualnych przedmiotów kolekcjonerskich. Zawierają zaszyfrowane podpisy artystów czy autorów tweetów.
Transakcja kupna sprzedaży NFT jest zapisywana w blockchainie ethereum i nikt nie może jej zmienić. W ten sposób kupując dzieło cyfrowe opatrzone NFT, nabywca ma pewność, że jest jedynym posiadaczem prawa do niego. NFT są unikatowe, nie ma dwóch takich samych tokenów.
NFT można porównać z nabyciem znanego obrazu. Na świecie jest tylko jedno takie dzieło. Możemy je sprzedać lub wymienić, ale nie dostaniemy w zamian tego samego dzieła sztuki. Nie da się przecież wymienić jednej "Mona Lisy" na inną "Mona Lisę".
Z raportu Chainalysis, firmy zajmującej się analizą blockchain, wynika, że od początku 2021 roku do połowy grudnia rynek NFT przekroczył 41 miliardów dolarów. Bardzo ważnym wydarzeniem w zeszłym roku była sprzedaż kolażu za rekordową kwotę 69 milionów dolarów. Autor dzieła to Beeple, czyli Mike Winkelmann. Artysta tworzył monumentalną grafikę składającą się z 5 tysięcy obrazków codziennie przez ponad 13 lat. Na aukcji przeprowadzonej przez Christie’s sprzedał swoje dzieło, a cały niemal świat sztuki dowiedział się, czym są NFT.
Potencjał NFT zauważyła również największa, światowa giełda kryptowalutowa - Binance, która w czerwcu 2021 roku otworzyła autorski marketplace. NFT zachowują charakter płynnych tokenów użytkowych, co znaczy, że ich właściciele w każdej chwili mogą je odsprzedać. Licytacje tokeniów odbywają się na specjalnych platformach.
Inwestują nie tylko celebryci
Firma DappRadar informuje, że sto najlepszych kolekcji NFT straciło na wartości łącznie 15 proc. w okresie, w którym dwie najpopularniejsze kryptowaluty - bitcoin i ethereum - spadły o prawie 50 proc. Taki był ich bilans od początku listopada 2021 roku, kiedy pobiły rekordy wszech czasów, do końca stycznia tego roku.
- Oczywiście dla tych, którzy inwestują w "coiny" długofalowo nie jest to sytuacja szokująca, a tym bardziej nie prowadzi do bankructw. Ci, którzy żyją w świecie walut cyfrowych, są po prostu przyzwyczajeni, że nawet jedno zdanie Elona Muska, czy decyzja na przykład rządu chińskiego chwieje wyceną kryptowalut - mówi Bartosz Bilicki założyciel i prezes startupu SmartVerum, która tokenizuje sztukę i tworzy "artystyczny" metaverse.
W 2021 roku w NFT inwestowali celebryci na całym świecie - wśród nich Eminem i Paris Hilton. W Polsce tokeny też nie narzekają na brak popularności, a wśród tych którzy przyznają się do inwestowania w tę technologię można wymienić Magdę Gessler, Joannę Jędrzejczyk, Krzysztofa Gonciarza i Malika Montanę.
Dzieła sztuki w kawałkach
W tej chwili domy aukcyjne mogą sprzedawać obrazy czy rzeźby zupełnie inaczej niż do tej pory. Klient nie musi już kupować praw do całości, może nabyć zaledwie ułamek twórczości konkretnego artysty. Dzieła sztuki z reguły drożeją, starzejąc się. W przyszłości ten ułamek dostępu może być wart więcej niż w momencie zakupu. Pierwsza taka sprzedaż miała miejsce w 2018 roku, gdy za pomocą smart kontraktów (czyli przy użyciu technologii blockchain) sprzedano udziały w dziele Andy’ego Warhola.
- Podobnie jak w przypadku innych sposobów inwestowania zawsze należy kierować się rozwagą. Trzeba zadać sobie fundamentalne pytanie, czy token NFT, który kupuję dzisiaj, ma szanse być wartościowy za kilka lat? W przypadku tokenizacji celebryckiej wartość może utrzymywać się tak długo jak popularność "gwiazdy". Natomiast, jeśli chodzi o wycenę znanych dzieł sztuki, to trudno przewidywać, żeby cyfrowa wersja "Słoneczników" Van Gogha stała się bezwartościowa - komentuje Bartosz Bilicki ze SmartVerum.
Giełda kryptowalut Binance spodziewa się, że w tym roku trend NFT wejdzie na obszary takie, jak nieruchomości wirtualne, sprzedaż biletów cyfrowych czy gry typu Play2Earn. Warto dodać, że fenomenem NFT już zaczęły interesować się prestiżowe instytucje świata sztuki, takie jak chociażby Sotheby’s, DESA Unicum, czy Muzeum Ermitażu.
- Musimy pamiętać, że NFT to nie tylko wirtualne obrazki. Najczęściej grafika jest po prostu symbolem, reprezentacją danego tokenu, który może być rozwijany przez emitenta na wiele sposobów - komentuje Katarzyna Wabik, Community & Marketing Manager w Binance. Twórca ma możliwość do NFT stopniowo dodawać dowolne "utility", czyli różnego rodzaju wartości z realnego i wirtualnego świata. Może to być bilet na koncert, wstęp na imprezę, pobyt w hotelu czy utwór muzyczny.
- W sytuacji, gdy kogoś nie stać na wyłożenie pełnej puli środków potrzebnej na przykład do zakupu nieruchomości wirtualnej, rozwiązaniem może być jej stokenizowanie. W takim przypadku inwestor wykupuje określoną liczbę tokenów odpowiadającą jakiejś części nieruchomości, by następnie otrzymywać zwroty proporcjonalne do inwestycji - dodaje Katarzyna Wabik z Biance.
Jacek Brzeski
BIZNES INTERIA na Facebooku i jesteś na bieżąco z najnowszymi wydarzeniami
