Spis treści:
Skąd się wzięła czternasta emerytura?
Czternasta emerytura to dodatkowe roczne świadczenie pieniężne dla emerytów i rencistów, które zostało wprowadzone początkowo jako jednorazowe wsparcie, a obecnie funkcjonuje jako stałe świadczenie.
Pierwsza wypłata "czternastki" miała miejsce w 2021, a od 2023 (ustawa z dnia 26 maja 2023 o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów), świadczenie to jest wypłacane regularnie co roku.
Wysokość czternastej emerytury jest równa kwocie emerytury minimalnej, obowiązującej po marcowej waloryzacji w danym roku.
W 2024 roku pełna kwota "czternastki" wynosiła 1780,96 zł brutto. W przypadku świadczeń podstawowych przekraczających określony próg (2900 zł brutto w 2024 roku), czternasta emerytura jest pomniejszana zgodnie z zasadą "złotówka za złotówkę". W 2025 r. emerytura minimalna to 1878,91 zł brutto.
Świadczenie to jest wypłacane automatycznie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Emeryci i renciści nie muszą więc składać żadnych wniosków, aby je otrzymać. Termin wypłaty czternastej emerytury określa Rada Ministrów w drodze rozporządzenia - w 2024 roku była ona wypłacana we wrześniu. Tak samo będzie w tym roku.
Ochrona prawna czternastej emerytury przed komornikiem
Komornik nie może dokonać egzekucji z czternastej emerytury. Jest ona objęta specjalną ochroną prawną (podobnie jak trzynasta emerytura).
Ta ochrona prawna oznacza, że czternasta emerytura jest w całości zwolniona z egzekucji komorniczej, niezależnie od rodzaju i wysokości długów emeryta. Dotyczy to zarówno zadłużenia z tytułu niespłaconych kredytów, pożyczek, jak i zaległości alimentacyjnych czy zobowiązań wobec instytucji publicznych.
ZUS specjalnie oznacza czternastą emeryturę, aby w prosty sposób była rozpoznawalna i nie podlegała zajęciom komorniczym. Dzięki temu seniorzy mają pewność, że środki z czternastej emerytury trafią bezpośrednio do nich i mogą być w pełni wykorzystane na ich potrzeby.
Różnice między zajęciem podstawowej emerytury a dodatkowych świadczeń
Tymczasem w przypadku podstawowego świadczenia emerytalnego, komornik może dokonać zajęcia części emerytury. Jednak i tutaj funkcjonują pewne ograniczenia.
Dla długów niealimentacyjnych (np. kredyty, pożyczki, zaległe rachunki) komornik może zająć maksymalnie 25 proc. emerytury brutto. Z kolei na poczet długów alimentacyjnych komornik może zająć do 60 proc. emerytury brutto.
Istnieje również tzw. kwota wolna od potrąceń, która wynosi 75 proc. minimalnej emerytury. Komornik nie może zająć środków poniżej tej kwoty, niezależnie od wysokości zadłużenia.
A jeśli czternasta emerytura zostanie zajęta przez komornika?
Mimo jasnych przepisów chroniących czternastą emeryturę przed egzekucją komorniczą, zdarzają się sytuacje, gdy dochodzi do błędów i świadczenie zostaje zajęte. Co w takiej sytuacji powinien zrobić emeryt?
W takiej sytuacji powinno się niezwłocznie skontaktować z ZUS, przedstawiając dowody (np. wyciąg z konta bankowego) na nieprawidłowe dokonanie zajęcia.
Emeryt ma również prawo złożyć skargę na czynności komornika do właściwego sądu rejonowego w terminie 7 dni od dnia dokonania czynności (lub od dnia, w którym dowiedział się o czynności).
Oczywiście prawem emeryta jest także żądanie zwrotu nieprawidłowo zajętych środków.
Przepisy w kwestii zajmowania komorniczego dodatkowych świadczeń emerytalnych są jasne, więc seniorzy nie powinni mieć większych problemów z odzyskaniem swoich pieniędzy. Może się to jednak wiązać z pewnymi formalnościami.
Podsumowując, czternasta emerytura, jako dodatkowe roczne świadczenie pieniężne dla emerytów i rencistów, jest w całości chroniona przed egzekucją komorniczą. Zgodnie z ustawą, z kwoty tego świadczenia nie dokonuje się potrąceń i egzekucji. Komornik nie może więc zająć czternastej emerytury, niezależnie od rodzaju i wysokości długów emeryta.
KO
