Emerytura. Jakie dokumenty musisz mieć, by wystąpić o emeryturę?

W Polsce, aby otrzymać świadczenie emerytalne, obywatel musi spełnić dwa warunki. Po pierwsze, osiągnąć odpowiedni wiek (w przypadku kobiet jest to 60, a mężczyzn - 65 lat). Po drugie, starający się o świadczenie powinien móc udowodnić wymagany okres ubezpieczenia (odprowadzania składek). W przypadku kobiet staż pracy wynosi 20 lat, a dla mężczyzn - 25 lat. 

Warto upewnić się, że dysponujemy wszystkimi dokumentami, które są niezbędne do potwierdzenia okresów składkowych. Wpływa to znacząco na wysokość emerytury, dlatego dobrze jest się zawczasu przygotować.

Sam wniosek emerytalny dostępny jest na stronie ZUS oraz w każdej jego placówce. Do jego złożenia, potrzebne są wszystkie dokumenty potwierdzające zatrudnienie — świadectwa pracy i umowy o pracę, które są potwierdzeniem okresu ubezpieczenia.

Dodatkowo potrzebne są dokumenty, które potwierdzają okresy nieskładkowe. Najczęściej są to zaświadczenia o przebytym urlopie macierzyńskim lub wychowawczym, potwierdzające odbycie służby wojskowej czy też pobieranie zasiłku chorobowego.

Nie ma jednak obowiązku dokumentowania okresów składkowych i nieskładkowych po 1998 roku, ponieważ te zostały odnotowane na indywidualnym koncie ubezpieczonego w ZUS.

Do ustalenia wysokości wynagrodzeń niezbędna jest także informacja o dochodach w poszczególnych miejscach pracy. Warto pamiętać, że zaświadczenie potwierdzające ukończenie studiów wyższych również zwiększa naliczony staż pracy, dlatego także dobrze go dołączyć do wniosku.

Na koniec warto sprawdzić, czy w naszym przypadku nie potrzeba również okazać ZUS dokumentów specjalnych, takich jak potwierdzających pracę w szczególnych warunkach czy o szczególnych charakterze. To jest konieczne w przypadku ubiegania się o przejście na emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego.

Dobrze przygotowany wniosek o emeryturę powinien być złożony w odpowiednim terminie. Uwaga — nie zawsze wcześniej znaczy lepiej!

Przede wszystkim, wniosek należy złożyć w ostatnich dniach miesiąca, najlepiej po dniu rozwiązania umowy o pracę, aby otrzymać świadczenie jeszcze za pozostałe dni miesiąca.

Co do samego miesiąca, warto dobrze się zastanowić. Od jego wyboru może zależeć wysokość świadczenia. Jeśli jest to możliwe, warto wniosek emerytalny złożyć po czerwcu, ponieważ od lipca wysokość emerytur jest co roku rewaloryzowana. Dzięki temu, przechodząc na emeryturę, mamy ją wyliczaną na podstawie wyższej podstawy.

Należy też pamiętać, że absolutnie nie ma sensu składanie wniosku "na zapas", z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem. Szczególnie jeśli nie osiągnęliśmy jeszcze wieku emerytalnego, a nasza umowa o pracę jeszcze nie dobiega końca. ZUS prawdopodobnie odrzuci taki wniosek, ponieważ nie zostanie spełniony pierwszy warunek (odpowiedni wiek).

Oczywiście samo gromadzenie dokumentów emerytalnych warto zacząć wcześniej, aby na spokojnie uzupełnić wszelkie braki i pozostawić sobie czas na ewentualne uzupełnienie luk w dokumentacji.

Zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu może wydać następca prawny pracodawcy, jego likwidator, syndyk masy upadłości, podmiot upoważniony przez płatnika składek do wystawiania zaświadczenia. W przypadku rolników i pracowników likwidowanych przedsiębiorstw gospodarki rolnej jest to Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa.

To po stronie osoby ubiegającej się o emeryturę należy ustalenie następcy prawnego pracodawcy i miejsca przechowywania dokumentacji. Jeżeli nie jest to możliwe, warto poszukać dokumentów, które mogą potwierdzać zatrudnienie — np. umów pisemnych, których kopię otrzymaliśmy.

Okresy składkowe dokumentuje się, dostarczając np.:

●      świadectwa pracy

●      zaświadczenia od pracodawców

●      umowy o pracę

●      legitymacje ubezpieczeniowe z wpisami o zatrudnieniu

●      wpisami w starym dowodzie (książeczka)

●      opiniami pracy

●      legitymacjami służbowymi lub związków zawodowych

●      odpisami dokumentacji wydanymi przez podmiot upoważniony do przechowywania dokumentów zlikwidowanych zakładów pracy

Warto wiedzieć, że w ostateczności dowodem może być również zeznanie świadków, którzy potwierdzą okres zatrudnienia wnioskującego w określonym czasie. Jednak dotyczy to wyłącznie okresów przypadających przed 15 listopada 1991 roku. Praca musiała się odbywać na obszarze Państwa Polskiego i być wykonywana przez osobę młodocianą albo wynikać z przymusowego wykonywania pracy na rzecz hitlerowskich Niemiec podczas II wojny światowej, na obszarze ZSSR do 1956 roku i na rozkaz władz alianckich do 1945 roku.

Okresy nieskładkowe można udokumentować np.:

●      decyzjami ZUS o przyznaniu danego świadczenia

●      dyplomami szkół wyższych

●      zaświadczeniami pracodawcy

●      zaświadczeniami z urzędów pracy.

Co zrobić, jeśli nadal wniosek emerytalny jest dla nas niejasny, mamy pytania dotyczące indywidualnych kwestii związanych z dokumentacją, lub terminem jej składania? Warto zasięgnąć porady bezpośrednio w ZUS — w każdej placówce znajduje się pracownik oddelegowany na stanowisko doradcy emerytalnego, który pomaga ustalić, jakie działania będą dla wnioskodawcy najkorzystniejsze.

KO