- Problem mikroemerytur w Polsce narasta. Już obecnie niemal 400 tys. osób otrzymuje świadczenie poniżej emerytury minimalnej.
- W ciągu 10 lat między 2012 a 2022 rokiem grupa osób otrzymujących mikroemerytury wzrosła 10-krotnie.
- W ten sposób dochodzi do sytuacji, że osoby przekraczające wiek emerytalny otrzymują zaledwie kilka groszy świadczenia.
Emerytura w Polsce to świadczenie, które może cieszyć, jak w przypadku emerytalnych krezusów, ale z drugiej strony dla części naszego społeczeństwa wysokość tego świadczenia jest powodem do frustracji. Mimo obowiązywania w Polsce progu, jaki wyznacza emerytura minimalna (obecnie 1780,96 zł brutto), od lat rośnie liczba osób pobierających mikroemerytury. To świadczenia poniżej emerytury minimalnej.
Mikroemerytury z ZUS. Jedni dostają ponad 1000 zł, inni parę groszy
W grupie emerytów na mikroemeryturach są i tacy, którzy dostają niewiele mniej od minimalnej emerytury, ale są także i ci, których świadczenia nie dobijają nawet do 1 zł. Z danych udostępnionych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych jesienią 2023 roku wynika, że najniższe świadczenie w wysokości 1 grosza pobiera pewna 63-latka, która przez całe życie pracowała tylko 1 dzień na umowie zlecenie. Odłożyła w ten sposób 2,98 zł na konto emerytalne.
W niewiele lepszej sytuacji jest 65-latek z Podlasia. Mężczyzna przeszedł na emeryturę osiągając wiek emerytalny, ale ciężko nazwać jego świadczenie "emeryturą". Dostaje bowiem jedynie 13 groszy z ZUS co miesiąc, na które pracował 26 dni na umowie cywilnoprawnej. Nieco lepiej ma emeryt z Małopolski, który z oddziału ZUS w Tarnowie otrzymuje 25 groszy miesięcznie.
Problem mikroemerytur wynika z niedostatecznego czasu odkładania środków na konto emerytalne w ZUS. System, choć ustala emeryturę minimalną, pozwala przez krótki czas odkładać znikome środki, a później wypłacać mikroświadczenia. Dzieje się to ze szkodą dla seniora, a także dla systemu, który do obsługi takich mikroemerytur musi jeszcze dokładać. Przypomnijmy, że obecnie aby otrzymać emeryturę minimalną kobieta musi mieć za sobą przynajmniej 20 lat stażu pracy, a mężczyzna 25 lat.
Coraz więcej mikroemerytur w Polsce. ZUS ostrzega Polaków
Problem mikroemerytur w systemie niestety narasta. Na koniec 2023 roku było niemal 400 tys. emerytów na mikroemeryturach. Z roku na rok jest ich coraz więcej. Ze statystyk ZUS wynika, że tylko w wciągu 10 lat między 2012 a 2022 rokiem liczba seniorów na mikroemeryturach wzrosła 10-krotnie. Poniżej za danymi ZUS wskazujemy ilu seniorów z mikroświadczeniami było na koniec poszczególnych lat:
- 2012 - 36 tys.
- 2013 - 48 tys.
- 2014 - 61 tys.
- 2015 - 76 tys.
- 2016 - 95,5 tys.
- 2017 - 166,5 tys.
- 2018 - 219 tys.
- 2019 - 261 tys.
- 2020 - 310 tys.
- 2021 - 337,5 tys.
- 2022 - 365 tys.
- 2023 - 397 tys.
O tym, że w systemie emerytalnym źle się dzieje, wiadomo od lat. Była prezes ZUS, prof. Gertruda Uścińska już w 2021 roku ostrzegała, że już wysokość przeciętnej emerytury stanowi coraz mniejszy odsetek średniego wynagrodzenia. W 2040 roku przeciętne świadczenie emerytalne będzie wynosić ledwo 40 proc. średniego wynagrodzenia. Co więcej, według szacunków Uścińskiej, do 2026 roku ma być już pół miliona seniorów z mikroemeryturami, zaś do 2030 roku ich liczba wzrośnie do 650 tys. osób.
- Przez całą karierę zawodową opłacali relatywnie niewiele składek emerytalnych do ZUS, a pracowali krócej niż 20 lat w przypadku kobiet lub 25 lat w przypadku mężczyzn. Wypłacamy im emerytury w wysokości jednego grosza, ośmiu groszy, 10 złotych, ale też 200, 600 czy 1000 złotych. Bez zmiany przepisów ta grupa będzie rosła - mówiła w 2021 roku była prezes ZUS. Tempo wzrostu grupy emerytów z mikroświadczeniami rośnie w zastraszającym tempie, więc możliwe, że te prognozy są zbyt optymistyczne.
Przemysław Terlecki
