Czy senior może rozwiązać umowę dożywocia? Tak, ale tylko w jednej sytuacji
Umowa dożywocia jest umową cywilnoprawną, na którą decyduje się wielu seniorów niemających środków do życia. Dzięki niej mogą zyskać dożywotnią opiekę i bezpieczeństwo. Ceną jest ich nieruchomość. Jest to rozwiązanie również szeroko rozpowszechnione na wsi, gdzie rodzice przepisują na dzieci całe gospodarstwa wraz z domem. Jakie są warunki tej umowy? Czy senior może rozwiązać umowę dożywocia?
Zasady umowy dożywocia zostały określone w kodeksie cywilnym w artykułach 908 i 916. Zawierana jest pomiędzy zbywcą a nabywcą nieruchomości. Strona w umowie za życia zbywcy nabywa praw do nieruchomości w zamian za dożywotnią opiekę nad zbywcą i możliwość pozostania przez niego w danej nieruchomości.
Umowa dożywocia jest często wybierana przez seniorów, którzy nie mają rodziny ani środków do życia. Dzięki niej mogą oddać swoją nieruchomość bliskiemu sąsiadowi, przyjacielowi, a nawet inwestorom w zamian za opiekę lub dożywotnią rentę. Umowa dożywocia jest także często stosowana przez właścicieli gospodarstw rolnych, którzy na jej podstawie przekazują prawa własności do gospodarstw na swoje dzieci lub innych bliskich.
Jakie są obowiązki nabywcy nieruchomości? Te są ściśle określone w warunkach umowy zawieranej przez strony. Jeśli nie są one uściślone, obowiązują zapisy kodeksu cywilnego, według którego nabywca nieruchomości zobowiązuje się do zapewnienia zbywcy:
- możliwości pozostania w nieruchomości, której dotyczy umowa;
- środków do życia w tym wyżywienia, ubrania, opłat za media czy opał;
- opieki nad zbywcą w czasie choroby;
- pogrzebu opłacanego z własnych środków i zgodnego z lokalnymi zwyczajami w momencie śmierci zbywcy.
Umowa dożywocia jest jednym ze sposobów przekazania nieruchomości osobie spoza rodziny, ponieważ po śmierci zbywcy nie przechodzi ona do masy spadkowej. Tym samym nabywca nie musi opłacać z jej tytułu zachowku. Umowa dożywocia ma jednak swoje plusy i minusy.
Plusem umowy dożywocia jest nabycie nieruchomości za życia zbywcy. Jest ona zawierana w formie aktu notarialnego, na podstawie którego prawa własności do nieruchomości są przekazywane na nabywcę.
Minusem umowy dożywocia są opłaty związane z jej zawarciem, a także obowiązek zapłacenia podatku w wysokości 2 proc. wartości nieruchomości przez nabywcę. Ponadto umowa ta zazwyczaj zawierana jest na dłuższy okres, co może skutkować pogorszeniem się stosunków pomiędzy nabywcą a zbywcą. Czy w takiej sytuacji senior ma możliwość rozwiązania umowy dożywocia?
Stosunki pomiędzy zbywcą a nabywcą nieruchomości mogą się popsuć podczas trwania umowy dożywocia, szczególnie gdy zamieszkują wspólnie jedną nieruchomość. Prawo jednak chroni seniorów, dlatego rozwiązanie umowy dożywocia jest bardzo trudne i możliwe tylko w wyjątkowych sytuacjach znęcania się nad seniorem czy niewywiązywania się przez nabywcę z obowiązków przy jednoczesnym wątpliwym statusie materialnym nabywcy uniemożliwiającym nałożenie obowiązku wypłacania renty.
W przypadku kłótni pomiędzy zbywcą a nabywcą lub innych sytuacji uniemożliwiających nabywcy wywiązywanie się z obowiązków sąd nakłada obowiązek wypłacania dożywotniej renty dla zbywcy wypłacanej przez nabywcę nieruchomości. Jej wysokość odpowiada wartości prawa dożywocia. "Dożywotnik" może ubiegać się o rentę również w sytuacji, gdy nabywca sprzedał nieruchomość jeszcze za jego życia.
Przeczytaj także:
Rząd zajmie się cenami energii. Padł termin, na stole kilka opcji
Minister o ważnej zmianie dla emerytów: Rok 2026 jest realny
Kto dziedziczy, gdy jest rozdzielność majątkowa? Intercyza nie chroni przed długami w spadku
