Przekazałeś gotówkę w darowiźnie? Skarbówka tylko na to czeka

Zanim wyjaśnimy zawiłości przekazania gotówki bliskiej osobie, warto wyjaśnić prawną definicję darowizny. Ta to nieodpłatne przekazanie majątku innej osobie. Nie ma tutaj znaczenia, czy chodzi o pieniądze, przedmiot materialny czy nawet prawa majątkowe. Z punktu widzenia prawa podatkowego darowizna w gotówce to przekazanie pieniędzy bez oczekiwania jakiejkolwiek wzajemności. Jak wynika z Ustawy o podatku od spadków i darowizn, skarbówka chce wiedzieć o darowiźnie w gotówce.

Wszystko dlatego, że darowizna w gotówce podlega opodatkowaniu. Dotyczy to nawet sytuacji, w której otrzymujemy pieniądze od najbliższej rodziny, rodziców lub dziadków. Bardzo często zaskoczeniem jest fakt, że opodatkowaniu podlegają również prezenty komunijne. Kiedy trzeba zapłacić podatek od darowizny? To, czy darowizna w gotówce podlega opodatkowaniu, zależy od kilku czynników:

• grupy podatkowej (stopnia pokrewieństwa między darczyńcą a obdarowanym);
• kwoty darowizny (każda grupa ma określony limit zwolnienia z podatku);
• formy przekazania pieniędzy (gotówka czy przelew mają znaczenie);
• terminowego zgłoszenia do urzędu skarbowego.

Jak widać, skarbówka bardzo mocno jest zainteresowana naszą darowizną w gotówce. Jest jednak sposób, aby osoba obdarowana została zwolniona z podatku. Należy tylko udokumentować otrzymanie środków pieniężnych. Zgodnie z zapisami ustawy, obdarowany musi udokumentować ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Skarbówka dokładnie przygląda się większym przepływom gotówki. Pomimo że same transakcje gotówkowe nie są z zasady zakazane, to problem pojawia się wtedy, gdy nie zostaną zgłoszone, a przekraczają limity zwolnienia od podatku. Kolejna niepokojąca sytuacja pojawia się także wtedy, gdy darowizny w gotówce nie można udokumentować. Jeżeli w razie kontroli nie ma potwierdzenia, od kogo pochodziły środki, może pojawić się problem.

W takiej sytuacji fiskus może uznać otrzymaną gotówkę za przychód z nieujawnionego źródła. To może skutkować nałożeniem sankcyjnej stawki podatku. Ten ma zastosowanie, gdy należny podatek od czynności cywilnoprawnych nie został zapłacony. Dlatego zawsze warto spisać umowę darowizny, nawet w prostej formie pisemnej, oraz, w miarę możliwości, przeprowadzać transakcje przelewem.

Warto pamiętać, że za niezgłoszenie darowizny w gotówce do Urzędu Skarbowego można otrzymać surową karę. Mowa tu o karnej, 20-procentowej stawce podatku.

Podatek od darowizny w gotówce to kilka progów. Istnieją bowiem trzy grupy podatkowe. Jest również grupa zerowa, która uprawnia do zwolnienia z podatku. Do tej zaliczają się małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, rodzeństwo, ojczym czy macocha. W ich przypadku wszystkie darowizny, bez względu na wartość, mogą być zwolnione z opodatkowania. 

Darowizna w gotówce wymaga zgłoszenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w czasie sześciu miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego. Należy zrobić to poprzez druk SD-Z2. Obowiązek zgłoszenia powstaje po przekroczeniu kwoty wolnej od podatku, która dla tej grupy wynosi 36120 zł.

Jeśli najbliższa rodzina nie ma możliwości, by skorzystać ze zwolnienia, wówczas jest rozliczana na zasadach określonych dla I grupy podatkowej. W przypadku tej grupy kwota wolna od podatku od darowizny również wynosi 36120 zł. Z kolei podatek przy nadwyżce do 11833 zł wynosi 3%. Przy nadwyżce od 11833 do 23665 zł podatek wynosi 355 zł oraz 5% od nadwyżki ponad 11 833 zł. Z kolei podatek od darowizny w gotówce przy nadwyżce ponad 23665 zł to 946,6 zł oraz 7% od nadwyżki ponad 23665 zł. 

Kolejna, II grupa podatkowa, to dalsza rodzina, czyli zstępni rodzeństwa czy rodzeństwo rodziców. W ich przypadku kwota wolna to 27090 zł. Podatek wynosi tutaj 7% przy nadwyżce do 11833 zł. Następnie, przy nadwyżce od 11833 do 23665 zł podatek od darowizny w gotówce wynosi 828,4 zł oraz 9% od nadwyżki ponad 11833 zł. Z kolei 1893,30 zł oraz 12% od nadwyżki ponad 23 665 zł podatku zapłacą ci, których nadwyżka w tej grupie wynosi 23665 zł.

Do III grupy podatkowej należą osoby niespokrewnione z osobą obdarowaną. Kwota wolna od podatku darowizny w tym przypadku wynosi 5733 zł. Podatek jest równy 12% przy nadwyżce do 11833 zł. Przy nadwyżce od 11833 do 23665 zł trzeba zapłacić 1420 zł oraz 16% od nadwyżki ponad 11833 zł. Podatek od darowizny wyniesie 3313,20 oraz 20% od nadwyżki ponad 23 665 zł, jeżeli nasza nadwyżka to ponad 23665 zł.

Przeczytaj również:

Jak przekazać dziecku dom? Możesz wybrać darowiznę albo przepisanie nieruchomości

Darowizna nie oznacza spokoju. Oto kiedy rodzina darczyńcy może się upomnieć o pieniądze

Czy rodzice mogą przepisać mieszkanie na dziecko? To mówią przepisy