Seria i numer dowodu osobistego. Jakie informacje kryją w sobie liczby?

Seria i numer dowodu osobistego to jedno z zabezpieczeń dokumentu tożsamości znajdujące się na rewersie plastikowej karty. Ciąg 3 liter i 6 cyfr znajduje się w prawym górnym rogu dowodów wydawanych po 1 marca 2015 roku. Na wcześniejszym wzorze seria i numer także znajdowały się na odwrocie po prawej, jednak niżej — pod numerem PESEL, który w nowym układzie został przeniesiony w lewy narożnik.

Opisywane litery i cyfry nie są przypadkowe, a zasady ich nadawania były tworzone zgodnie z zaleceniami specjalistów Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO). Jaki szyfr kryje się za unikatowym numerem na każdym dowodzie osobistym wyprodukowanym w Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych?

Do każdej litery i cyfry na dowodzie osobistym są przypisane konkretne wartości, a wykonanie na nich odpowiednich obliczeń pozwala potwierdzić autentyczność dokumentu. W pierwszej kolejności musimy wiedzieć, jakie liczby są przypisane poszczególnym literom serii dowodu. W dokumentach wydanych po 2015 pary są takie, jak w poniższej tabeli.

Uzyskany w ten sposób ciąg liczb należy przemnożyć przez przypisaną każdej literze (X) i cyfrze (0) wagę.

W najnowszym wzorze dowodu osobistego udostępnionym na stronie gov.pl seria i numer dowodu to ZZC 108201. Poniżej znajdują się obliczenia, które na koniec pozwolą potwierdzić autentyczność dowodu.

Jeżeli reszta z dzielenia sumy końcowej przez 10 wynosi 0, świadczy to o prawdziwości dokumentu. Jak widać, wzór dowodu osobistego prezentowany przez Kancelarię Premiera spełnia te wymogi. To oczywiście tylko jedno z wielu zabezpieczeń, jakie chronią dokumenty tożsamości, jednak właśnie numer i seria dowodu są uznawane za wiarygodne np. przy zaciąganiu pożyczek bez weryfikacji.

Sprawdź: Nie tylko złotówka ma zabezpieczenie. Na monetach jest szczegół, niewielu zna powód

Właśnie dlatego należy być bardzo ostrożnym, jeśli chodzi o przechowywanie i noszenie dokumentów. Jeżeli dowód osobisty wpadnie w niepowołane ręce, oszust może podszywać się pod nas w wielu różnych miejscach i wyrządzić trudne do naprawienia szkody.

Numer i seria wraz z innymi danymi z dowodu osobistego, w rękach oszusta mogą narobić prawdziwemu właścicielowi wielu kłopotów. Jeżeli zgubimy dokument, należy jak najszybciej zgłosić zdarzenie do organu, który go wydał (urząd danej jednostki administracyjnej). Możemy to zrobić także online, przechodząc pod ten adres. Gdy mamy jeszcze nadzieję, że dowód się odnajdzie - możemy go zablokować czasowo.

Jeżeli padliśmy ofiarą kradzieży, powinniśmy natychmiast udać się na policję. W razie wykorzystania naszych danych łatwiej będzie wtedy udowodnić, że to efekt oszustwa.

Różne informacje na dowodach mają różną wagę — PESEL, numer i seria dowodu należą do tych najbardziej wrażliwych. Prawo do wglądu, ich gromadzenia i przechowywania szczegółowo opisuje Rozporządzenie o ochronie danych osobowych (RODO). Serię i numer naszego dowodu mogą weryfikować:

• funkcjonariusze służb,
• banki,
• urzędy.

Sprawdź też: Wymiana dowodu osobistego. Za niedopełnienie obowiązku grozi 5 tys. zł kary

W innych instytucjach i sytuacjach, np. podczas podpisywania umów cywilnoprawnych, nie mamy obowiązku podawania numeru i serii dowodu. W zupełności wystarczy sam numer PESEL, który jest równorzędnym dowodem naszej tożsamości co unikalny ciąg znaków w prawym górnym rogu na dokumencie.

Wejście w posiadanie obu tych informacji wraz z podstawowymi danymi jak imię i nazwisko pozwala np. na zaciągnięcie pożyczki przez internet bez weryfikacji. Wyłudzenia to najczęstszy problem, jeśli chodzi o nielegalne wykorzystanie danych z dowodów osobistych. 

Czytaj także:

Co to jest recesja? Co oznacza dla Kowalskiego?

Jak się zabezpieczyć przed włamaniem na firmową pocztę elektroniczną?

Jak ochronić swoją działalność przed internetowymi oszustami?