Spis treści:
Nie warto czekać na ostatnią chwilę. Podejmowanie tej decyzji pod presją może przynieść nam duże straty finansowe. Nikt nie lubi płacić podatków, ale są częścią prowadzenia biznesu. Podejmując świadomy wybór, możemy oszczędzić sobie bólu głowy (i pieniędzy) w przyszłości.
Trzy główne formy opodatkowania – co masz do wyboru?
Każdy przedsiębiorca musi zdecydować, w jaki sposób będzie rozliczać się z fiskusem. Wybór formy opodatkowania wpływa na wysokość podatków, sposób księgowania oraz obowiązki wobec urzędu skarbowego i ZUS. W Polsce do wyboru są trzy podstawowe formy.
1. Skala podatkowa
To domyślna forma opodatkowania, którą wybiera większość przedsiębiorców na początku działalności. Opiera się na zasadach ogólnych, co oznacza, że podatek obliczany jest od dochodu, czyli różnicy między przychodami a kosztami.
Jakie są stawki?
- 12% dla dochodów do 120 000 zł rocznie,
- 32% dla dochodów powyżej 120 000 zł rocznie.
Przedsiębiorca nie płaci podatku do dochodu 30 000 zł rocznie i ma możliwość odliczenia kosztów od podstawy opodatkowania. Może skorzystać z ulgi na internet, termomodernizacyjnej oraz wspólnego rozliczenia z małżonkiem. Istnieje też możliwość rozliczenia strat z lat ubiegłych.
Ta forma opodatkowania jest najlepsza dla przedsiębiorców, którzy ponoszą wysokie koszty działalności i zarabiają poniżej 120 000 zł rocznie.
2. Podatek liniowy
Podatek liniowy ma stałą stawkę 19 proc., niezależnie od wysokości dochodów. Sprawdza się w przypadku osób, które zarabiają dużo i chcą uniknąć drugiego progu podatkowego (32 proc.).
Przedsiębiorca ma możliwość odliczenia kosztów działalności oraz skorzystania z ulgi IP Box (5% na dochody z własności intelektualnej). Nie może jednak wspólnie rozliczać się z małżonkiem.
Z tej formy rozliczania mogą skorzystać przedsiębiorcy, którzy zarabiają powyżej 120 000 zł rocznie, nie mają dzieci, nie korzystają z ulg i generują wysokie dochody przy niskich kosztach.
Przykład: Jeśli przedsiębiorca zarobi 200 000 zł rocznie:
- Na skali podatkowej zapłaci 12% od 120 000 zł i 32% od 80 000 zł.
- Na podatku liniowym zapłaci stałe 19% od całości.
3. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Ryczałt to uproszczona forma opodatkowania, w której podatek płaci się od przychodu, a nie dochodu. Oznacza to, że nie można odliczać kosztów uzyskania przychodu.
Stawki zależą od rodzaju działalności i wahają się od 2% do 17%:
- 2% - sprzedaż produktów roślinnych i zwierzęcych,
- 3% - działalność gastronomiczna, handel,
- 5,5% - usługi budowlane,
- 8,5% - wynajem nieruchomości do 100 tys. zł,
- 12% - programiści, niektóre usługi specjalistyczne,
- 15% i 17% - niektóre wolne zawody.
Główne zalety ryczałtu to prostota oraz brak konieczności prowadzenia pełnej księgowości. Ta forma opodatkowania nie pozwala jednak na odliczanie kosztów uzyskania przychodu, wspólne rozliczanie się z małżonkiem ani na korzystanie z kwoty wolnej od podatku.
Ryczałt jest najlepszy dla freelancerów, którzy nie mają wysokich kosztów działalności, przedsiębiorców z wysokimi i stałymi przychodami oraz osób, które preferują prostsze rozliczenia i minimalną biurokrację.
Zmiana formy opodatkowania. Do kiedy masz czas?
Nie ma jednej uniwersalnej odpowiedzi na pytanie, która forma opodatkowania jest najlepsza. Wszystko zależy od charakteru twojej działalności, poziomu kosztów i prognozowanych dochodów. Błędny wybór może oznaczać niepotrzebnie wysokie podatki lub skomplikowane rozliczenia.
Termin umożliwiający zmianę formy opodatkowania upływa 20 lutego 2025. Jeśli go przegapisz, automatycznie pozostajesz przy dotychczasowej formie rozliczeń z fiskusem. Może to być dobra wiadomość - o ile twoja obecna forma rzeczywiście ci odpowiada. Jeśli jednak chciałeś coś zmienić, a termin ci umknął, trzeba będzie czekać do przyszłego roku.
Jak zmienić formę opodatkowania?
Zmiana jest dość prosta - wystarczy wypełnić "Wniosek o zmianę danych firmy" na Biznes.gov.pl. W elektronicznym kreatorze wskakujemy wybraną formę opodatkowania: zasady ogólne, podatek liniowy lub ryczałt od przychodów nieewidencjonowanych. Podpisujemy i wysyłamy wniosek online, pocztą lub składamy go osobiście w urzędzie skarbowym.
Po poprawnym podpisaniu i wysłaniu wniosku, otrzymamy potwierdzenie na maila oraz Urzędowe Potwierdzenie Odbioru (UPO) na Koncie Przedsiębiorcy. CEIDG zweryfikuje dane we wniosku. Jeśli są poprawne, wniosek otrzyma status "Wniosek poprawnie przyjęty przez CEIDG" lub zostanie odrzucony. Tylko poprawnie przyjęte wnioski zostaną przekazane do urzędu skarbowego.
Ważne: Jeśli wybierasz ryczałt, musisz także poinformować o tym ZUS, gdyż składki zdrowotne są liczone inaczej niż przy skali podatkowej i podatku liniowym.
Przeczytaj również:
Progi podatkowe w Polsce. Sprawdź, w którym jesteś i jakie obowiązują cię podatki
