- Wakacje kredytowe to element programu pomocowego dla posiadaczy złotowych kredytów hipotecznych, którym w wyniku wzrostu stóp procentowych drastycznie w ostatnich miesiącach wzrosły raty.
- Sejm na początku czerwca uchwalił ustawę, która wprowadza wakacje kredytowe. Senat wprowadził doprecyzowujące poprawki.
- Możliwość skorzystania z wakacji miałyby osoby, które zaciągnęły złotowy kredyt hipoteczny na własny cel mieszkaniowy. Jeszcze w tym roku będzie można zawiesić cztery raty i kolejny cztery w przyszłym.
Wakacje kredytowe dla wszystkich? Banki ostrzegają przed skutkami
Największe kontrowersje wzbudza to, czy rzeczywiście bezkosztowe wakacje mają przysługiwać, bez względu na sytuację dochodową czy majątkową.
Ograniczenie w dostępie do wakacji postulował między innymi NBP, uzasadniając, że są one zbyt szeroko dostępne i kosztowne dla sektora bankowego. W opinii do projektu pisał, że "pod rozwagę poddaje ukierunkowanie pomocy tylko do kredytobiorców, spełniających określone warunki, skutkujące niemożnością lub dużym utrudnieniem w regularnej spłaci rat kredytowych". Bank centralny szacował koszt wakacji dla sektora bankowego na około 20 mld zł.
Wprowadzenie dodatkowych kryteriów dostępu do wakacji kredytowych postulował też Związek Banków Polskich. Proponował, aby prawo do takich wakacji mieli jedynie kredytobiorcy, u których obsługa kredytu pochłania ponad 40 proc. miesięcznego budżetu domowego, spłacają kredyt regularnie z opóźnieniami nie dłuższymi niż 30 dni i zamieszkują mieszkanie do 75 m2 lub dom do 100 m2.
Stopy procentowe NBP wzrosły już do 6 proc., a rynkowy WIBOR, na którym jest oparte oprocentowanie przekracza już poziom 7 proc. To może nie być koniec, bo jutro jest posiedzenie RPP - z prognoz wynika, że stopy proc. mogą wzrosnąć o kolejne 0,75 pkt proc.
W najtrudniejszej sytuacji są ci, którzy wzięli relatywnie wysoki kredyt przy niemal zerowych stopach procentowych, bo im rata wzrosła nawet dwukrotnie. W tej sytuacji, cztery miesiące wakacji w tym roku oraz kolejne cztery w przyszłym to duży "oddech" dla domowych budżetów.
Wakacje kredytowe. Czy prezydent podpisze ustawę z pomocą dla wszystkich?
- Uważam że są potrzebne różnego rodzaju takie instrumenty, które dadzą trochę ulgi, tym którzy są w najtrudniejszej sytuacji. Te działania, które mają poprawić sytuację gospodarstw domowych wspierałem ze wszystkich sił - mówił kilka dni temu w "Gościu Wydarzeń" w Polsat News prezydent Andrzej Duda.
- Te kredyty, których raty wzrastają, zaczynają powodować, że niektórym rodzinom trudno jest dopiąć koniec z końcem - podkreślił Andrzej Duda.
Dopytywany o to czy podpisałby ustawę w takim wariancie, że wsparcie otrzymują wszyscy a nie tylko najbardziej potrzebujący, Duda zauważył, że pomoc powinna być kierowana "przede wszystkim dla tych, którzy są w trudnej sytuacji", ale nie wykluczył, że podpisałby ustawę dla "wszystkich".
Zwrócił jednak uwagę, że na ten moment to "hipotetyczne pytania". - Proszę mi pokazać tę ustawę (...) to wtedy będę podejmować decyzje - zauważył.
Ile można zyskać na wakacjach kredytowych?
- Przykład 1: kredyt o wartości 300 000 zł i okresie spłaty 25 lat udzielony w styczniu 2011 roku. Ten kredyt posiada marżę na poziomie 1,80 proc., prowizję zapłaconą na wstępie (2,00 proc.) oraz równe raty. Kredytobiorcy zamierzają nadpłacić zadłużenie sumą rat z okresu sierpień - listopad 2022 r. (10 949 zł).
- Przykład 2: kredyt ze stycznia 2021 r. na 30 lat posiadający wartość początkową 400 000 zł. Marża przykładowego kredytu wynosi 2,20 proc. Kredytobiorcy już na wstępie ponieśli koszt prowizji (2,50 proc.). Klienci banku chcą nadpłacić zadłużenie sumą rat równych za okres od sierpnia do listopada 2022 r. (14 579 zł).
Na potrzeby swoich obliczeń, eksperci portalu RynekPierwotny.pl przyjęli, że oprocentowanie kredytu do końca 2022 r. będzie wzrastać w podobnym tempie jak obecnie, czyli o 0,40 punktu procentowego miesięcznie. Tak samo szybkie spadki oprocentowania będą trwały do maja 2024 roku. Później średnie oprocentowanie kredytu do końca okresu spłaty wyniesie odpowiednio 4,60 proc. (przykład 1) oraz 4,90 proc. (przykład 2).
Po uwzględnieniu wszystkich powyższych założeń okazuje się, że suma płatności na rzecz banku dzięki nadpłacie spadnie o:
- Przykład 1 - 23 879 zł (nadpłata: 10 949 zł)
- Przykład 2 - 36 928 zł (nadpłata: 14 579 zł)
Jak nietrudno obliczyć, w pierwszym przykładzie kredytobiorcy zaoszczędzą 12 930 zł (wynik bez inflacji). Analogiczna kwota z drugiego przykładu wynosi 22 349 zł. Są to spore oszczędności, ale nie odbiegają one znacząco od wyników, które można osiągnąć dzięki nadpłacie kredytu w innych okolicznościach. Z punktu widzenia dłużnika banku, atutem ustawowego wstrzymania spłaty będzie to, że niejako uwolni ono środki, które można wykorzystać do zredukowania swojego długu.
Tarcza antyinflacyjna ma być wydłużona do 31 października
Do ustawy zostały ponadto wprowadzone zapisy wydłużające działanie tarcz antyinflacyjnych z 31 lipca do 31 października br. W ramach tych tarcz stosowana jest niższa stawka VAT na paliwa (8 proc. zamiast 23 proc.), stawka VAT na prąd i ciepło wynosi 5 proc., a stawka VAT na gaz wynosi 0 proc. Do 0 proc. jest obniżony VAT na podstawowe produkty żywnościowe, nawozy i wybrane środki produkcji rolniczej. Przedłużono także obowiązywanie obniżki akcyzy na prąd, zwolnienia z akcyzy energii elektrycznej dla gospodarstw domowych, obniżki stawek akcyzy na niektóre paliwa silnikowe oraz czasowe wyłączenie z opodatkowania podatkiem handlowym sprzedaży paliw. Niższa akcyza obowiązuje także na lekki olej opałowy.
Ustawa zawiera także przepisy dostosowujące polskie prawo do rozwiązań UE dotyczących działalności platform crowdfundingowych, tj. takich, które służą finansowaniu społecznościowemu dla przedsięwzięć gospodarczych. Działalność platform crowdfundingowych zostanie uregulowana, a nadzór nad nimi obejmie Komisja Nadzoru Finansowego.
Dzięki nowym przepisom mają zyskać małe i średnie przedsiębiorstwa, w szczególności start-upy. Podniesione zostaną dla nich limity, które pozwolą pozyskiwać im większy kapitał, np. na inwestycje.
Zobacz również:
