Kiedy przychód za sprzedaż bonu towarowego
Przedsiębiorcy zajmujący się sprzedażą towarów zastanawiają się jak uatrakcyjnić zakupy określonych towarów lub usług. W tym celu często sprzedają bony towarowe będące dokumentem na okaziciela o określonej wartości nominalnej.
Uprawniają one do bezgotówkowego zakupu towarów. Nabycie tych bonów poprzez zapłatę ich nominalnej ceny uprawnia do nabycia towarów do wartości, na jaką opiewa karta. Podatnicy mają jednak problem z ustaleniem momentu powstania obowiązku podatkowego w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych. Pytają czy powstaje on w chwili odpłatnego wydania Bonu, czy też w momencie sprzedaży towaru, za który zapłata nastąpi przy użyciu Bonu.
Wątpliwość podatników stały się przedmiotem rozważań Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, który w interpretacji indywidualnej z dnia 28 lutego 2011 o sygn. IPPB5/423-77/11-2/RS stwierdził, iż otrzymaną zapłatę za bon należy traktować jako zaliczkę na poczet późniejszego wydania towaru, a rozpoznanie przychodu podatkowego powinno nastąpić w momencie wydania towaru nie zaś w momencie otrzymania zapłaty za bon towarowy.
Organ podatkowy poprzez odwołanie do art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654, ze zm.; dalej jako: "ustawa o CIT") zauważa, że przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Ponad to stwierdza, że ogólną zasadę ustalania momentu uzyskania przychodu związanego z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej określa przepis art. 12 ust. 3a ustawy o CIT. Stanowi on, że za datę powstania tego przychodu uważa się, z zastrzeżeniem ust. 3c-3e, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień wystawienia faktury albo uregulowania należności.
Jak podkreślił Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie: "bon towarowy nie jest rzeczą, ani prawem majątkowym, nie mieści się także w pojęciu "usługa". Przedmiotowy bon stanowi rodzaj znaku legitymacyjnego". Odwołując się do regulacji zawartych w przepisie art. 92115 ustawy z dnia 23 kwietnia 1963 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.; dalej jako: "KC") znaki legitymacyjne to niepieniężne środki (będące dowodami cywilnoprawnymi) emitowane przez podmioty będące jednocześnie akceptantami, bądź na zlecenie tzw. płatnika (podmiotu zamawiającego znaki), uprawniające użytkowników tych znaków (beneficjentów) do otrzymania określonego świadczenia (dobra lub usługi). Najczęściej występują w postaci bonów towarowych, talonów, kuponów żywieniowych, różnego rodzaju biletów (lotniczych, kolejowych, autobusowych, tramwajowych, na metro, do kina, do teatru, na koncert), przepustek, karnetów, kwitów bagażowych, żetonów garderobianych (szatniarskich) itp.
Organ podatkowy nie ma wątpliwości, iż przy sprzedaży bonów Podatnik uzyskuje przychód w postaci otrzymanych pieniędzy. Faktu otrzymania zapłaty za sprzedane bony nie zmieni również okoliczność nie skorzystania przez podmiot trzeci z możliwości zrealizowania bonu, a więc wymiany bonu na towar. Oznacza to, że przychód ten staje się definitywnie należny (w rozumieniu art. 12 ust. 3 ustawy o CIT) dopiero w momencie realizacji bonu lub w momencie upływu terminu jego ważności. Jednakże odwołując się do treści art. 12 ust. 3a ustawy o CIT podkreślić należy, że skoro przychód podatkowy winien być rozpoznany w momencie wykonania usługi lub wydania towaru, to nie może być rozpoznany powtórnie w momencie otrzymania zapłaty za bon towarowy. W jego ocenie: "Otrzymaną zapłatę za bon trzeba traktować jako zaliczkę na poczet późniejszego wykonania usługi lub wydania towaru, a tego rodzaju przysporzenia są wyłączone z przychodów na podstawie cytowanego już art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w myśl którego pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych nie zalicza się do przychodów".
Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż przychód podatkowy należy rozpoznać w momencie wydania towaru nie zaś w momencie otrzymania zapłaty za bon towarowy. Otrzymaną zapłatę za bon należy traktować jako zaliczkę na poczet późniejszego wydania towaru. Tego rodzaju przysporzenia są wyłączone z przychodów na podstawie art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o CIT. W praktyce oznacza to, że przychód powstanie dopiero w momencie sprzedaży towarów, za które klient płaci bonami.
Jarosław Włoch
Aplikant radcowski, konsultant podatkowy w Departamencie Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie
