Zmiany w różnicach kursowych
Przedsiębiorcy mają problemy z prawidłowym rozliczaniem transakcji w walutach obcych. Bowiem obecnie obowiązujące przepisy ustalają inny kurs w podatku dochodowym i inny w podatku od towarów i usług. Są jednak szanse, że sytuacja ta się zmieni, kiedy w życie wejdzie nowelizacja ustawy o VAT. Takie rozwiązanie wskazał Minister Finansów, w piśmie z dnia 26 maja 2008 r., będącym odpowiedzią na interpelację poselską nr 2887.
Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami zarejestrowany podatnik VAT czynny wystawiając fakturę w walucie obcej obowiązany jest wykazać w niej podatek VAT w złotych polskich. Obowiązek ten wynika z § 9 ust. 6 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie (...) wystawiania faktur. Ponadto, jeżeli faktura została wystawiona w walucie obcej, to w celu rozliczenia operacji zakupu i ujęcia jej w księgach rachunkowych, a także w rejestrze zakupu VAT, należy przeliczyć kwoty wyrażone w walucie obcej na złote po odpowiednim kursie. Dla celów VAT sposób przeliczania kwot wykazywanych na fakturach w walutach obcych określa § 37 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Przepis ten stanowi, że co do zasady kwoty wyrażone w walucie obcej wykazane na fakturze należy przeliczyć na złote według wyliczonego i ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski bieżącego kursu średniego waluty obcej na dzień wystawienia faktury.
Zobacz kursy walut w kantorach w całej Polsce
Natomiast inaczej kwestie wyceny operacji wyrażonych w walucie obcej uregulowane są w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych. Bowiem zgodnie z art. 15 ust 1 ustawy o CIT oraz art. 22 ust 1 ustawy o PIT, dla celów podatku dochodowego koszty poniesione w walucie obcej przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu. Przy czym na potrzeby ustalania różnic kursowych za koszt poniesiony uważa się koszt wynikający z otrzymanej faktury bądź rachunku lub innego dowodu, w przypadku braku faktury bądź rachunku. Stanowi o tym art. 15a ust. 7 ustawy o CIT oraz odpowiednio art. 24c ust. 7 ustawy o PIT.
Zatem powyższe oznacza, że przedsiębiorca, który zakupił towar poza granicami Polski i otrzymał od kontrahenta zagranicznego, wystawioną w walucie obcej fakturę, musi rozliczyć widniejącą na niej kwotę dla celów podatku dochodowego przez wpisanie do podatkowej książki przychodów i rozchodów, przy założeniu, że koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu. Ponadto tą samą kwotę przedsiębiorca jest zobowiązany ująć w księgach rachunkowych oraz wykazać w rejestrze zakupu VAT, jednakże przy założeniu stosowanym do celów VAT, a więc, iż kwoty wyrażone w walucie obcej wykazywane na fakturze przelicza się na złote według wyliczonego i ogłoszonego przez NBP bieżącego kursu średniego waluty obcej na dzień wystawienia faktury, jeżeli jest ona wystawiona w terminie. W związku z powyższym kwota widniejąca na jednej fakturze jest przeliczana w dwojaki sposób, bowiem po innym kursie na potrzeby podatku VAT i po innym kursie na potrzeby podatku PIT. Taka sytuacja powoduje, że przedsiębiorcy mają problem z rozliczaniem faktur w walutach obcych, ponadto utrudnia i komplikuje same rozliczenia, a także powoduje konieczność wytwarzania dodatkowej dokumentacji.
W celu zapobieżenia powyższym problemom i niejasnościom posłowie wnieśli interpelację do Ministra Finansów. W odpowiedzi na nią MF wskazał, iż trwają końcowe prace nad nowelizacją ustawy o podatku od towarów i usług, w której to proponuje się dodanie regulacji dotyczącej modyfikacji sposobu przeliczania na złote polskie kwot niezbędnych do ustalenia podstawy opodatkowania wykazanych w walucie obcej. Niniejsza zmiana ma dotyczyć zarówno obrotu dokumentowanego fakturami, jak i nieudokumentowanego w taki sposób. Ponadto proponowane zmiany przewidują, że w przypadku gdy podstawa opodatkowania jest określona w walucie obcej, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego waluty obcej ogłoszonego przez NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług.
Zatem przedmiotowa zmiana pozwoli ujednolicić zasady stosowane do przeliczania kwot wyrażonych w walutach obcych, co z pewnością rozwiąże problemy i wątpliwości wielu przedsiębiorców, a ponadto usprawni i ułatwi prace księgowych.
Aktualna tabela kursów średnich NBP
Należy również podkreślić, że proponowana modyfikacja pozwoli na odejście od konieczności śledzenia bieżącego dziennego kursu średniego, wyliczonego i ogłoszonego przez NBP, co zdecydowanie ułatwi przeliczanie tych kwot na potrzeby podatku VAT. Zatem podatnikom pozostaje tylko czekać, aż niniejsze zmiany wejdą w życie.
Magdalena Łakomy