Zmiany w ustawie o pdof istotne dla przedsiębiorców

Ustawodawca postanowił zmodyfikować przepis art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o pdof dotyczący przyporządkowania przychodu z tytułu zbycia składnika majątku wykorzystywanego w działalności gospodarczej do tego źródła. W tym celu tak go doprecyzował, że od 1 stycznia 2015 r. wynika z niego, iż zbycie takich składników stanowi przychód z działalności gospodarczej. Dotyczy to przede wszystkim zbycia składników, których podatnik - pomimo takiego obowiązku - nie ujął w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Tym samym obecnie niewprowadzenie do ewidencji wykorzystywanego na potrzeby firmowe składnika majątku spełniającego kryteria do uznania go za środek trwały nie będzie przedsiębiorcy chroniło przed ustalaniem firmowego przychodu z jego zbycia. Te same uregulowania mają zastosowanie do zbycia składników, które z uwagi na przewidywany okres ich użytkowania, krótszy niż rok, nie zostały zaliczone do składników majątku trwałego.

W wyniku nowelizacji art. 14 ust. 5 ustawy o pdof przychody z odsetek od lokat tworzonych przy rachunkach bankowych utrzymywanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą od 1 stycznia 2015 r. zaliczane są do przychodów z działalności gospodarczej, tak jak odsetki od środków utrzymywanych na tych rachunkach.

Przypomnijmy, iż dotychczas fiskus twierdził, że odsetki od lokat terminowych, jak i innych form oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, tworzonych na tych rachunkach, są wyłączone z przychodów z działalności gospodarczej. W wydawanych w tym zakresie interpretacjach uznawał, że odsetki te stanowią przychody z kapitałów pieniężnych, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 2 ustawy o pdof, od których bank jako płatnik powinien pobierać zryczałtowany podatek dochodowy według 19% stawki.

Niewątpliwie nowe uregulowania przynoszą rozwiązanie, o które walczyli przedsiębiorcy i które znacznie ułatwi rozliczanie podatku od tych lokat - zarówno przez przedsiębiorców, jak i same banki.

Jedną z najważniejszych modyfikacji w zakresie przychodów podatkowych, jaka zaczęła obowiązywać w ustawie o pdof od 1 stycznia 2015 r., jest zmiana w zakresie ustalania momentu powstania przychodu u przedsiębiorców zobowiązanych do ewidencjonowania przychodów z zastosowaniem kas fiskalnych. Ma ona na celu uproszczenie rozliczeń podatkowych w przypadku przyjmowania zaliczek rejestrowanych w ten właśnie sposób.

Według stanu prawnego obowiązującego do końca 2014 r. z art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o pdof wynikało, że przychodów z działalności gospodarczej nie stanowią pobrane wpłaty lub zarachowane należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych. Z kolei na potrzeby podatku VAT, co do zasady, otrzymana zaliczka podlega opodatkowaniu w dacie jej otrzymania. W efekcie, najczęściej na przełomie miesiąca, podatnik musiał odrębnie rozliczać obrót kasowy dla celów VAT i podatku dochodowego. Zgodnie z nowym brzmieniem przywołanego przepisu, od 1 stycznia 2015 r., w pewnych okolicznościach, w przypadku pobrania wpłat na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych, podlegających ewidencjonowaniu przy zastosowaniu kas rejestrujących zgodnie z przepisami ustawy o VAT, za datę powstania przychodu w podatku dochodowym uważa się dzień pobrania wpłaty. Aby skorzystać z możliwości zawartych w tym przepisie, podatnik, który zdecyduje się na wybór tej formy rozliczenia, zobowiązany będzie do zawiadomienia właściwego naczelnika urzędu skarbowego o jej wyborze, jak i o rezygnacji z tego sposobu ustalania przychodu. Zgodnie z uregulowaniami zawartymi w art. 14 ust. 1j-1l ustawy o pdof, omawianą formę rozliczania przychodów podatnicy, którzy już rejestrują przychody przy zastosowaniu kasy rejestrującej, mają obowiązek zgłosić właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie do 20 stycznia roku podatkowego. Tym samym ci, którzy zamierzają z niej skorzystać w 2015 r., powinni zgłosić to fiskusowi do 20 stycznia 2015 r.

Natomiast dla podatników rozpoczynających ewidencjonowanie obrotów przy zastosowaniu kasy rejestrującej - ostatecznym terminem zgłoszenia tej formy rozliczania jest 20. dzień miesiąca następującego po miesiącu, w którym rozpoczęli rejestrację obrotów na kasie fiskalnej.

Z dniem 1 stycznia 2015 r. w ustawie o pdof do art. 14 zostały dodane nowe ustępy 2e i 2f precyzujące skutki uregulowania przez dłużnika zobowiązania w formie niepieniężnej. Zgodnie z nowymi przepisami przychodem podatnika regulującego w ten sposób swoje zobowiązania jest wysokość zobowiązania uregulowana w następstwie takiego świadczenia. Wartość tak określonego przychodu nie powinna być jednak niższa niż wartość rynkowa zrealizowanego świadczenia niepieniężnego.

Od 1 stycznia 2015 r. płatnicy podatku dochodowego, w tym m.in. będący przedsiębiorcami, mają obowiązek składania określonych w ustawie o pdof deklaracji, informacji oraz rocznego obliczenia podatku za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

W podatku dochodowym od osób fizycznych obowiązek ten dotyczy składania PIT-40, PIT-11, PIT-8C, PIT-R, PIT-4R, PIT-8AR oraz IFT-1/IFT-1R. Jednocześnie jednak prawo do składania deklaracji w formie papierowej od nowego roku zachowały w pewnych okolicznościach podmioty wymienione w art. 35 ust. 10, art. 37 ust. 1, art. 39 ust. 1 i 3, art. 42 ust. 2, art. 42a oraz art. 42e ust. 6 ustawy o pdof. Z prawa tego mogą jednak skorzystać jedynie wówczas, gdy mają obowiązek przekazania informacji lub rocznego obliczenia podatku za rok podatkowy w stosunku do nie więcej niż pięciu podatników. Ustawodawca zastrzegł jednak, że prawo to nie ma zastosowania w przypadku biur rachunkowych sporządzających omawiane dokumenty. Biura rachunkowe będą je składały wyłącznie za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

Termin składania PIT-40, PIT-11, PIT-8C, PIT-R, PIT-4R, PIT-8AR oraz IFT-1/IFT-1R został uzależniony od formy przekazywania omawianych dokumentów (papierowa, elektroniczna). W odniesieniu do dokumentów przekazywanych w formie elektronicznej zachowany został dotychczasowy termin. W konsekwencji podmioty składające omawiane dokumenty za dany rok podatkowy przez internet, będą miały na to czas do końca lutego roku następującego po roku podatkowym. Skróceniu uległ natomiast termin przekazywania przedmiotowych dokumentów sporządzanych w formie papierowej - upływa on z końcem stycznia roku następującego po roku podatkowym.

Co prawda omawiane przepisy weszły w życie 1 stycznia 2015 r., jednak mają zastosowanie do dochodów (poniesionych strat) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2014 r. Tym samym podatnicy uprawnieni do składania przewidzianych w nich dokumentów w formie papierowej mają na to czas do 2 lutego 2015 r., gdyż 31 stycznia przypada w 2015 r. w sobotę.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o pdof (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.)

autor: Agata Cieśla
Gazeta Podatkowa nr 2 (1147) z dnia 2015-01-05

GOFIN podpowiada