1 stycznia w życie wejdzie ważna ustawa. Chodzi o ochronę ludności i obronę cywilną
Już w środę, 1 stycznia wejdzie w życie ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej. Akt prawny umożliwi powstanie systemu ochrony ludności, który w razie wojny będzie mógł się przekształcić w obronę cywilną. Na realizację nowych rozwiązań rząd będzie przeznaczać rocznie nie mniej niż 0,3 proc. PKB. Kierownictwo Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA) podkreśla, że regulacja rewolucjonizuje system ochrony ludności i obrony cywilnej.
Podpisana przez prezydenta w drugiej połowie grudnia ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej to jeden z priorytetowych i długo wyczekiwanych projektów MSWiA. Ustawa koncentruje się na bezpieczeństwie obywateli i zdaniem jej autorów nie wpływa na swobody obywatelskie.
MSWiA niejednokrotnie podkreślało, że ustawa określa m.in. zadania ochrony ludności w czasie pokoju i w czasie wojny, organy i podmioty realizujące zadania ochrony ludności, zasady planowania ochrony ludności i obrony cywilnej czy zasady funkcjonowania i organizację obrony cywilnej oraz sposób powoływania personelu do obrony cywilnej.
Konstrukcja systemu ochrony ludności została oparta na już istniejących strukturach. Chodzi o optymalne wykorzystanie potencjału krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego (szczególnie Państwowej Straży Pożarnej i Ochotniczych Straży Pożarnych), struktur zarządzania kryzysowego, Systemu Powiadamiania Ratunkowego, Państwowego Ratownictwa Medycznego, podmiotów leczniczych i organizacji pozarządowych.
To również przygotowanie organów administracji publicznej do realizacji przewidzianych zadań. Minister spraw wewnętrznych i administracji będzie odpowiedzialny za koordynację funkcjonowania systemu ochrony ludności na poziomie centralnym. W tym zakresie otrzyma wsparcie Rządowego Zespołu Ochrony Ludności.
Ustawa kładzie duży nacisk na kształtowanie świadomości społeczeństwa oraz promowanie odpowiednich zachowań. Edukacja z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej obejmuje w szczególności przekazywanie wiedzy o potencjalnych i aktualnych zagrożeniach mających wpływ na bezpieczeństwo oraz o zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia. Ponadto przewiduje przeprowadzania szkoleń i z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej m.in. dla urzędów, jednostek samorządu terytorialnego.
W momencie wprowadzenia stanu wojennego i w czasie wojny ochrona ludności staje się obroną cywilną. Będzie mieć na celu ochronę ludności cywilnej przed zagrożeniami wynikającymi z działań zbrojnych i ich następstw.
Zgodnie z ustawą Rada Ministrów będzie przedstawiała Sejmowi i Senatowi sprawozdanie z wykonania ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej co dwa lata do końca kwietnia danego roku kalendarzowego. Pierwsze sprawozdanie z wykonania ustawy przedstawione ma być do końca kwietnia 2026 r.
System ochrony ludności i obrony cywilnej, który powstanie dzięki regulacji, ma być systemem nowoczesnym, kompleksowym i całodobowym i ma być odpowiedzią na możliwe zagrożenia militarne, ale także gwałtowne zagrożenia naturalne, które oddziałują zarówno na ludzi, infrastrukturę i środowisko. Dlatego ważną częścią regulacji są rozporządzenia, w tym mające wejść w życie 1 stycznia rozporządzenie ws. uznawania obiektów budowlanych za budowle ochronne. W dokumencie wskazano m.in. definicję dotychczasowej budowli ochronnej oraz podstawowe i szczegółowe kryteria uznawania obiektów budowlanych za budowlę ochronną.
Innym - projektowanym jeszcze rozporządzeniem - jest rozporządzenie ws. szczegółowej zawartości Programu Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej. Jak mówił w rozmowie z PAP wiceszef MSWiA Wiesław Leśniakiewicz, Program Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej będzie kluczowym elementem dystrybucji środków finansowych i będzie określać priorytety wydatkowania środków z Funduszu Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej. Rozwiązanie ma ułatwić dystrybucję środków do samorządów i podmiotów, które będą uczestniczyły w tym procesie.
Wiceszef MSWiA podkreślał, że resort w pierwszej kolejności chciałby ponownie sprawdzić obiekty zbiorowej ochrony, a następnie doprowadzić je do stanu użytkowego. Równolegle ma być budowany system ostrzegania i alarmowania i wzmacniany potencjał Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego i innych podmiotów ochrony ludności.
