Alarmujące dane o Polakach. Ekspert: Najniższy poziom w Europie

Oprac.: Olgierd Maletka

gospodarka

Poniedziałek, 17 lutego (15:28)

Choć media wielokrotnie podkreślały, że liczba urodzeń w Polsce spada, to czy statystyki rzeczywiście są aż tak fatalne? Andrzej Kubisiak z Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE) zwrócił uwagę na interesujące wyliczenia. "Polska w 2024 r. miała wskaźnik urodzeń (TFR) na poziomie 1,11, co daje nam najniższy poziom w Europie" - napisał ekspert na portalu X.

Powołując się na informacje przekazane przez portal Birth Gauge, który zajmuje się śledzeniem globalnego spadku dzietności, Andrzej Kubisiak, zastępca dyrektora PIE zwrócił uwagę na pozycję Polski w światowym rankingu.

Polska z najniższym TFR w Europie. To nie są dobre informacje

"Za Birth Gauge można wnioskować, że Polska w 2024 r. miała wskaźnik urodzeń (TFR) na poziomie 1,11, co daje nam najniższy poziom w Europie. To także 3. najniższy wynik wśród krajów OECD, za nami jedynie Chile i Korea. Największe spadki TFR vs. 1990 r.: w Meksyku, Chile i Turcji" - czytamy w poście opublikowanym przez eksperta PIE w czwartek na platformie X.

Reklama

TFR (ang. total fertility rate) to nic innego jak współczynnik dzietności, czyli jedno z pojęć stosowanych w statystyce publicznej.

"Oznacza liczbę dzieci, które urodziłaby przeciętnie kobieta w ciągu całego okresu rozrodczego (15-49 lat) przy założeniu, że w poszczególnych fazach tego okresu rodziłaby z intensywnością obserwowaną w badanym roku, tzn. przy przyjęciu cząstkowych współczynników płodności z tego okresu za niezmienne" - czytamy na stronie Głównego Urzędu Statystycznego.

GUS wyjaśnia, że współczynnik dzietności jest liczony w oparciu o sumę cząstkowych współczynników płodności.

Eksperci od dawna zwracają uwagę na kryzys dzietności w Polsce

Powołując się na szacunki Birth Gauge, Andrzej Kubisiak zauważył, że w 2024 r. wskaźnik urodzeń w Polsce wyniósł 1,11. To najniższy wynik w Europie, a także 3. najniższy odczyt w gronie państw należących do OECD (Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju). W 2023 r. Polska miała wskaźnik urodzeń na poziomie 1,16, a w 2022 r. - 1,28. W 1990 r. współczynnik dzietności w Polsce wynosił ponad 2. Dla porównania, TFR w Czechach wyniósł 1,36 w 2024 r., 1,45 w 2023 r. i 1,62 w 2022 r. Te same dane dla Litwy to odpowiednio 1,13, 1,18 i 1,27.

"Dzietność w każdym kraju to zawsze wynik łącznego oddziaływania wielu czynników jednocześnie. W Polsce mamy po prostu zbieg okoliczności wysokiego odsetka osób pracujących na umowy na czas określony, niskiej dostępności mieszkań dla młodych i ich niskiej powierzchni, małej dostępności pracy na część etatu, znaczącej różnicy w wykształceniu między kobietami a mężczyznami utrudniającej w ogóle zbudowanie związku i jeszcze kilku innych rzeczy" - zauważa Mateusz Łakomy, ekspert ds. demografii, którego słowa przytacza serwis next.gazeta.pl.

Sławomir Dudek, prezes i główny ekonomista Instytutu Finansów Publicznych, zwrócił uwagę na programy społeczne, z jakich obecnie mogą korzystać rodzice. "Mamy 800+, 300+, ulgę w PIT na dzieci, wspólne rozliczenie małżonków, świadczenia rodzinne, ulgowy VAT na ubranka, aktywny rodzic w domu, babciowe" - napisał ekspert w komentarzu.

"Rzeczpospolita" pisała w październiku, że choć na świadczenia "500+" wydano 305 mld zł, to liczba urodzeń wciąż spada, a zasięg skrajnego ubóstwa jest taki jak przed wprowadzeniem programu. "O tym, że miało być inaczej, świadczyły zapowiedzi sprzed wprowadzenia programu w 2016 r. 'W Polsce rodzi się bardzo mało dzieci, a chcemy, żeby Polaków było coraz więcej" - mówiła ówczesna premier Beata Szydło. A w ocenie skutków regulacji ustawy o 500+ założono, że dzięki temu zrealizuje się najwyższy scenariusz dzietności prognozy demograficznej GUS. 'Taki wzrost w rzeczywistości nie nastąpił' - konkluduje w sprawozdaniu rząd. Zauważa, że jeszcze w latach 2017-2018 rodziło się więcej dzieci niż zakładano w wariancie bardzo wysokim, jednak potem urodzenia zaczęły pikować" - czytamy w "Rz".