Główny Urząd Statystyczny podał nowe wnioski z Narodowego Spisu Powszechnego, który odbył się w 2021 roku. Okazuje się, że w ciągu ostatniej dekady liczba ludności Polski zmniejszyła się o 476 tysięcy. Zmieniła się też nieco struktura wieku - mediana wynosi obecnie 42 lata. Oznacza to że społeczeństwo postarzało się średnio o 4 lata, przy czym to mieszkańcy miast są starsi od osób mieszkających na wsi o ponad 3 lata. Polska zaczyna więc mierzyć się z prawdziwym wyzwaniem demograficznym - wzroście liczby osób w wieku poprodukcyjnym towarzyszy najniższy od lat odsetek urodzeń.
Rośnie liczba osób starszych
GUS wskazuje, że odsetek osób w wieku przedprodukcyjnym i produkcyjnym zmniejszył się w ciągu ostatnich lat. Inaczej sytuacja wygląda wśród ludzi najstarszych - obecnie już niemal co piąty mieszkaniec Polski ma ponad 60 lat.
"Na skutek zmian w ekonomicznych grupach wieku wzrósł współczynnik obciążenia. Oznacza to, że w 2021 r. na każde 100 osób w wieku produkcyjnym przypadało 69 osób w wieku nieprodukcyjnym; o blisko 14 osób więcej niż miało to miejsce w 2011 r. (...). We wszystkich województwach wskaźnik dla wieku poprodukcyjnego jest wyższy niż dla wieku przedprodukcyjnego. Największe różnice odnotowano w województwie świętokrzyskim i łódzkim. Różnica pomiędzy wielkościami wskaźników wyniosła w nich ponad 13 (odpowiednio: 42 do 29 i 43 do 30). Oznacza to mniejszą liczbę osób, które będą wchodzić na rynek pracy od liczby ludności, która rynek ten już opuściła" - czytamy w raporcie.
Analitycy podkreślają, że tak niekorzystna sytuacja demograficzna wynika z niskiej dzietności w Polsce. Rosnąca długość życia nie idzie w parze ze stabilnym współczynnikiem urodzeń, który stale maleje. Okazuje się, że w 2011 r. w Polsce na 100 wnuczków przypadało 90 - dziadków. Dziesięć lat później proporcja ta wzrosła do 119 dziadków na setkę dzieci. "W 2021 r. nie było już województw, w których liczba dziadków byłaby niższa niż liczba wnuków" - podano.
Rząd szykuje nową politykę senioralną
Dane GUS potwierdzają wyniki badań Eurostatu, z których wynika, że cała Europa się starzeje. W Polsce proces ten następuje szybciej niż średnia dla wszystkich państw. Zmiana mediany wieku dla UE w latach 2012-22 wyniosła 2,5 roku, podczas gdy w naszym kraju było to 3,5 roku. Co więcej, Eurostat przewiduje że mediana wieku w Polsce wzrośnie z 42 lat w 2022 roku do 50,4 lat w 2100 roku - więcej pisaliśmy o tym tutaj.
Starzenie się społeczeństwa stanowi wyzwanie m.in. dla systemu emerytalnego.
- Obecnie 25 proc. Polaków jest w wieku poprodukcyjnym; za chwilę będzie to jedna trzecia społeczeństwa. To bardzo duże wyzwanie dla polityki społecznej - powiedziała minister rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg na XVI Europejskim Forum Gospodarczym w Łodzi.
Maląg ujawniła, że jej resort przygotowuje nowy program polityki senioralnej, który zostanie ogłoszony w ciągu najbliższych tygodni - są to plany na kolejną kadencję rządów Prawa i Sprawiedliwości.
- Cieszymy się, że wzrastają wskaźniki, bo mamy ponad 830 tys. seniorów pracujących i w UE zrównujemy się ze wskaźnikiem dotyczącym aktywności osób starszych. Jak podaje Eurostat, w Polsce bezrobocie wynosi 2,7 proc., natomiast w grupie wiekowej 50-60 lat - 2 proc. A więc widzimy, że seniorzy chcą być aktywni i działania w tym kierunku powinniśmy realizować - zaznaczyła.
PB
