Konto Mieszkaniowe z nowymi zasadami. Od 2026 roku ma być łatwiej oszczędzać

Ustawa mieszkaniowa zwiększająca finansowanie na mieszkalnictwo społeczne i komunalne, wprowadza też inne zmiany. Jedna z nich to bardziej elastyczne zasady Konta Mieszkaniowego z premią od państwa, na którym można oszczędzać na wkład własny.

Produkt jest mało znany, choć zdaniem doradców kredytowych atrakcyjny. Konta Mieszkaniowe wprowadzono w 2023 roku wraz z tzw. kredytem 2 proc. i z myślą o osobach, które nie posiadają mieszkania, ale planują jego zakup i chcą odkładać na wkład własny.

Państwo dorzuca się do oprocentowania oferowanego przez banki, jeśli dana osoba spełni warunki oszczędzania. Jakie to warunki?

Musi być prowadzone przez co najmniej 3 lata, aby przy zakupie nieruchomości możliwe było skorzystanie z premii oraz zwolnienia z podatku dochodowego od odsetek. Posiadacz rachunku musi również regularnie, co miesiąc, dokonywać wpłat (obecnie od 500 do 2000 zł) przez maksymalnie 10 lat. Przy czym przewidziano coś w rodzaju wakacji od wpłat i w jednym miesiącu w roku można nie wpłacić.

Dodatkowym, ale kluczowym bonusem dla oszczędzających, jest premia mieszkaniowa naliczana za każdy rok oszczędzania i wypłacana z Rządowego Funduszu Mieszkaniowego. Wskaźnik premii ustalany jest corocznie i zależy od inflacji lub wzrostu średniego kosztu metra kwadratowego mieszkania w poprzednim roku - wybierana jest wyższa wartość.

Ustawa mieszkaniowa wprowadza kilka zmian także w przepisach regulujących funkcjonowanie Kont Mieszkaniowych. O najważniejszych planowanych zmianach Interia pisała jeszcze w trakcie prac parlamentarnych nad ustawą. O to, jakie ostatecznie zmiany zostaną wprowadzone i od kiedy będą obowiązywać, zapytaliśmy Ministerstwo Finansów i Rozwoju.

Co konkretnie wprowadza nowelizacja w ustawie, która już została podpisana przez prezydenta i opublikowana?

• zmianę, zgodnie z którą po upływie 24 miesięcy od zamknięcia Konta Mieszkaniowego i niewypłacenia premii mieszkaniowej będzie możliwość jego ponownego otworzenia. Obecnie, co do zasady w swoim życiu dana osoba fizyczna może otworzyć Konto Mieszkaniowe tylko raz. Wyjątkiem jest sytuacja, w której prowadzenie poprzedniego Konta zakończyło się przed ukończeniem 18. roku życia i nie została wypłacona premia mieszkaniowa, wówczas istnieje możliwość ponownego otworzenia Konta w dorosłym życiu,
• obniżenie z 500 zł do 300 zł minimalnej wymaganej ustawą kwoty wpłaty miesięcznej na Konto Mieszkaniowe, co uelastyczni zasady systematycznego oszczędzania i zapewni lepsze dostosowanie warunków oszczędzania na Kontach Mieszkaniowych do różnego poziomu zamożności gospodarstw domowych przystępujących do tego systemu,
• zniesienie limitu wieku dla rozpoczęcia oszczędzania z wykorzystaniem Kont Mieszkaniowych, co umożliwi skorzystanie z instrumentu także osobom przekraczającym 45. rok życia,
• skorzystanie z premii mieszkaniowej także w przypadku remontu lub przebudowy domu jednorodzinnego albo lokalu mieszkalnego uzyskanego w drodze dziedziczenia, co stanowi uzupełnienie katalogu wydatków, w związku z którymi będzie możliwe skorzystanie z pełnej opcji korzyści oferowanych przez Konto Mieszkaniowe,
• podwyższenie minimalnego wskaźnika rocznej premii mieszkaniowej wyznaczającej poziom wsparcia systematycznie oszczędzających na Koncie Mieszkaniowym z 0,01 do 0,04, co zapewni realne wsparcie oszczędzających w postaci premii mieszkaniowej również w tych latach, w których zarówno inflacja, jak również ustalona na podstawie danych GUS roczna zmiana poziomu kosztów budowy mieszkań oddawanych do użytkowania w budownictwie mieszkaniowym wielorodzinnym, nie przekraczają 4 proc.

"Powyższe zmiany wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2026 roku i będą miały zastosowanie także do Kont Mieszkaniowych, których prowadzenie rozpoczęto przed tą datą" - tłumaczy biuro prasowe ministerstwa. 

W ostatnich dwóch latach premia była bardzo wysoka. Premia za 2023 rok wyniosła aż 15 proc., a za 2024 rok — 14,1 proc. Do tego doliczane jest oprocentowanie bankowe. Przy podstawowym oprocentowaniu wynoszącym 3,75 proc., łączne oprocentowanie sięgało niemal 18 proc.

W czasie spadającej inflacji wprowadzona zmiana ma gwarantować przyzwoitą premię (premia doliczana do oprocentowania nawet przy dużym spadku inflacji wyniesie co najmniej 4 proc.) Jest ona naliczana rocznie, ale wypłacona dopiero będzie.

"Biorąc pod uwagę możliwość otworzenia Konta Mieszkaniowego od 2023 r. i okres oszczędzania obejmujący od 3 do 10 lat (pełnych, kalendarzowych), pierwsze wypłaty premii mieszkaniowych będą możliwe w 2027 r." - tłumaczy ministerstwo.

Problem polega jednak na tym, że dotychczas z tego instrumentu mimo całkiem dobrych recenzji tuż po jego wprowadzeniu, skorzystała garstka osób. 

- Nikt o to nie pyta, bo mam wrażenie, że niewiele osób w ogóle wie o funkcjonowaniu takiego konta z dopłatą rządową - mówi Krzysztof Bontal, ekspert kredytowy Proferto.

Na koniec pierwszego kwartału było to zaledwie 8 tys. założonych kont, a aktywnych niecałe 7 tys. BGK, który jest operatorem tego programu, nie podaje jeszcze danych za drugi kwartał. Obecnie możliwość otworzenia Konta Mieszkaniowego oferują tylko banki kontrolowane przez Skarb Państwa: PKO BP, Pekao, oraz Alior.

- Ministerstwo Rozwoju i Technologii na bieżąco monitoruje i analizuje działanie instrumentu Kont Mieszkaniowych w warunkach rynku. Analiza dotychczasowego zainteresowania ofertą oszczędzania wskazała na konieczność korekty części przepisów dotyczących sposobu funkcjonowania instrumentu i uatrakcyjnienia oferty dla obywateli poprzez podjęcie odpowiednich działań legislacyjnych. Zakłada się, że zmiany określone w art. 13 ustawy z dnia 25 lipca 2025 r. o zmianie ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa oraz niektórych innych ustaw przyczynią się do zwiększenia zainteresowania ofertą systematycznego oszczędzania na cele mieszkaniowe przy wsparciu państwa w formie premii mieszkaniowej - odpowiada nam ministerstwo. Zaznaczając, że przystąpienie do programu jest autonomiczną decyzją banku.

Monika Krześniak-Sajewicz