Konta Mieszkaniowe wprowadzono w 2023 roku wraz z tzw. Kredytem 2 proc. Było to rozwiązanie mniej kontrowersyjne niż dopłaty do rat i zostało dość dobrze ocenione. Konto stworzono z myślą o osobach, które nie posiadają mieszkania, ale planują jego zakup i chcą odkładać na wkład własny.
Konta Mieszkaniowe mimo wysokiej premii mało popularne
Mechanizm polega na tym, że do oprocentowania oferowanego przez bank doliczana jest premia od państwa. Z informacji przekazanych Interii przez BGK wynika, że od początku trwania programu założono 7,9 tys. Kont Mieszkaniowych, z czego aktywnych jest 6,7 tys. Obecnie oferują je trzy banki.
Konto przeznaczone jest dla osób planujących zakup pierwszego mieszkania lub domu. Musi być prowadzone przez co najmniej 3 lata, aby przy zakupie nieruchomości możliwe było skorzystanie z premii oraz zwolnienia z podatku dochodowego od odsetek. Posiadacz rachunku musi również regularnie, co miesiąc, dokonywać wpłat (obecnie od 500 do 2000 zł) przez maksymalnie 10 lat. W jednym miesiącu w roku możliwe jest pominięcie wpłaty.
Dodatkowym bonusem dla oszczędzających jest premia mieszkaniowa naliczana za każdy rok oszczędzania i wypłacana z Rządowego Funduszu Mieszkaniowego. Wskaźnik premii ustalany jest corocznie i zależy od inflacji lub wzrostu średniego kosztu metra kwadratowego mieszkania w poprzednim roku — wybierana jest wyższa wartość.
Projekt ustawy mieszkaniowej, który trafił w tym tygodniu do Sejmu, oprócz zwiększenia wydatków na mieszkania społeczne i komunalne, wprowadza również zmiany w zasadach oszczędzania na Kontach Mieszkaniowych.
Po pierwsze, minimalna ustawowa kwota miesięcznej wpłaty na konto ma zostać obniżona z 500 zł do 300 zł. Ma to zwiększyć dostępność tej formy oszczędzania dla osób o niższych dochodach, dla których regularne wpłaty mogą stanowić wyzwanie finansowe. Uelastycznienie wpłat pozwoli lepiej dostosować oszczędzanie do domowego budżetu.
- Konto tego typu przeznaczone jest przede wszystkim dla osób młodych, które odkładają pieniądze na zakup pierwszego w życiu mieszkania. Są dopiero na początku kariery zawodowej, a ich dochody zwykle nie są jeszcze zbyt wysokie. Jednocześnie czasami muszą łączyć oszczędzanie z kosztami wynajmu mieszkania. Zbyt wysokie wymagania co do minimalnej kwoty wpłat mogły więc sprawiać, że część z tych osób nie była w stanie odkładać 5500 zł rocznie. Obniżenie kwoty minimalnej jest więc bardzo dobrą decyzją - ocenia Jarosław Sadowski, dyrektor działu analiz Rankomat.pl.
Konta Mieszkaniowe. Wysoka premia nawet przy niskiej inflacji
Drugą istotną zmianą jest podniesienie ustawowego minimalnego wskaźnika rocznej premii mieszkaniowej z 0,01 do 0,04. Ma to zapewnić realne wsparcie oszczędzających również w latach, gdy inflacja lub roczny wzrost kosztów budowy mieszkań (według danych GUS) będą niskie. Po zmianie, nawet w takich warunkach, premia od państwa doliczana do oprocentowania bankowego wyniesie co najmniej 4 proc.
- W ostatnich dwóch latach premia była bardzo wysoka. Premia wynosi bowiem tyle, ile wyższa wartość z dwóch elementów: inflacji i wskaźnika cen mieszkań. W tym roku oba te wskaźniki prawdopodobnie będą na dość niskim poziomie. Zbyt niska premia może zniechęcać do korzystania z tego rodzaju produktów. Ponadto skoro maksymalna premia została ograniczona do 15 proc., to w ramach rekompensaty sprawiedliwe wydaje się podwyższenie jej minimalnego poziomu. Warto jednak dodać, że oprócz premii od państwa, oszczędzający otrzymują również odsetki naliczane przez banki prowadzące takie konta - komentuje Jarosław Sadowski.
Zmiany w Koncie Mieszkaniowym. Limit wieku zniesiony
Kolejna zmiana dotyczy zniesienia limitu wieku dla rozpoczęcia oszczędzania na Koncie Mieszkaniowym — obecnie mogą z niego korzystać wyłącznie osoby do 45. roku życia.
Nowością będzie również możliwość skorzystania z premii mieszkaniowej w przypadku remontu lub przebudowy domu jednorodzinnego albo lokalu mieszkalnego uzyskanego w drodze dziedziczenia lub darowizny.
Mimo niskiej popularności, Konta Mieszkaniowe już teraz — nawet przed zapowiadanymi zmianami — są dość atrakcyjne. Premia za 2023 rok wyniosła aż 15 proc., a za 2024 rok — 14,1 proc. Do tego doliczane jest oprocentowanie bankowe. Przy podstawowym oprocentowaniu wynoszącym 3,75 proc., łączne oprocentowanie sięga niemal 18 proc.
BGK co roku publikuje wartość wskaźnika, według którego naliczana jest premia mieszkaniowa (od wpłat na konto).
O planowanych zmianach Interia informowała już wiosną. Z kolei portal Bankier cytował w środę pismo skierowane do RPO, w którym zwracano uwagę na zbyt niski górny limit wpłat oraz brak mechanizmu waloryzacji kwot.
Monika Krześniak-Sajewicz
