Niezbędny odpowiedni wiek i staż pracy

Janusz Sz., w latach 1967-1998, był pracownikiem urzędu państwowego. Urząd ten został zlikwidowany, a umowy o pracę rozwiązano. Janusz Sz. pobrał należną mu odprawę, a następnie uzyskał prawo do świadczenia przedemerytalnego. W 2002 r. ukończył 60 lat i wystąpił o przyznanie prawa do tzw. emerytury urzędniczej, przewidzianej w art. 27 ust. 2 ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (Dz.U. 2001 r. nr 86, poz. 953 z późn. zm.).

Przepis ten stanowi, iż w razie rozwiązania z urzędnikiem państwowym stosunku pracy z powodu likwidacji urzędu albo jego reorganizacji uniemożliwiającej dalsze zatrudnienie pracownika, urzędnikowi państwowemu przysługuje emerytura, jeżeli mężczyzna ukończył 60 lat, a kobieta - 55 lat i ma wymagany okres zatrudnienia.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi odmówił jednak Januszowi Sz. przyznania prawa do emerytury, argumentując, iż emerytura urzędnicza przysługuje, jeśli spełnione są łącznie dwie przesłanki przewidziane w przepisie: wymagany okres zatrudnienia oraz osiągnięcie odpowiedniego wieku.

Od tej decyzji Janusz Sz. odwołał się do sądu. Sąd I instancji stwierdził, iż do przyznania tego rodzaju świadczenia nie jest istotne, że stosunek pracy z wnioskodawcą został rozwiązany zanim ukończył on 60 lat, ponieważ w chwili rozwiązania umowy o pracę miał on wymagany okres zatrudnienia. Organ rentowy odwołał się od tego orzeczenia.

Sąd II instancji miał wątpliwość, czy rzeczywiście prawo do tego szczególnego świadczenia można nabyć w takim trybie jak prawo do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Dlatego też sąd II instancji postanowił zwrócić się z pytaniem prawnym do Sądu Najwyższego: czy pracownik urzędu państwowego, z którym rozwiązano stosunek pracy z przyczyn określonych w art. 27 ust. 2 wymienionej ustawy, może wcześniej przejść na emeryturę na zasadach określonych w tym przepisie, jeśli wymagany wiek 60 lat osiągnie po dniu rozwiązania stosunku pracy.

Sąd Najwyższy stwierdził, iż emerytura na podstawie art. 27 ust. 2 ustawy o urzędnikach państwowych przysługuje, jeśli wszystkie warunki do jej nabycia spełnione są przed rozwiązaniem stosunku pracy. W ustnym uzasadnieniu sąd podkreślił, że wiek uprawniający do nabycia prawa do emerytury, określony w tym przepisie, w pewien sposób uprzywilejowuje pracownika i dlatego, mając na uwadze, iż jest to przepis szczególny, należy stosować jego ścisłą wykładnię. Sąd stwierdził, że art. 30 pkt. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.) wyraźnie wskazuje pracowników urzędów państwowych jako świadczeniobiorców, do których nie stosuje się ogólnych zasad dotyczących uzyskania prawa do emerytury. Osoby te nie mają możliwości nabycia prawa do emerytury, spełniając kolejno niezbędne warunki. Tak więc obie przesłanki uprawniające do emerytury urzędniczej: odpowiedni wiek i odpowiedni staż pracy, muszą być spełnione w dacie rozwiązania stosunku pracy.

Marta Sankowska

Szukasz pracy? Zajrzyj do serwisu PRACA!