Podatek liniowy - reaktywacja: 15 czy 18 proc?

Nasi południowi sąsiedzi chcą dołączyć do grona państw z podatkiem liniowym. Mirek Topolanek, czeski premier, zapowiedział wczoraj w dzienniku "Hospodarske noviny", że od przyszłego roku Czesi płacić będą podatek od osób fizycznych (PIT) według jednej, 15-procentowej stawki.

Przebudzenie

W Polsce temat podatku liniowego, po okresie niesłychanego rozgłosu przed kampanią wyborczą w 2005 r. (m.in. słynne pustoszejące lodówki ze spotów PiS), odszedł w niebyt. Nie mówią o nim nawet autorzy polskiej wersji pomysłu, czyli działacze PO. Czyżby powiesili go na kołku?

- Absolutnie nie. Pomysł jest żywy i aktualny, a PO będzie go chciała zrealizować - zapewnia Zbigniew Chlebowski, wiceprzewodniczący sejmowej Komisji Finansów publicznych (KFP).

Jak tłumaczy, PO milczała w tej sprawie, bo miała świadomość, że nie będzie możliwości realizacji takiej koncepcji.

- Wrócimy do niej podczas majowej konwencji programowej PO. Właśnie nad nią pracujemy - deklaruje Zbigniew Chlebowski.

Pomysł PO sprowadza się do ujednolicenia stawek w PIT, CIT i VAT do 15 proc. PO chce wprowadzić element wsparcia dla rodzin: miałaby nim być kwota wolna (blisko 3 tys. zł) dla każdego członka rodziny - także dla dzieci czy niepracującego małżonka.

- Poza tym wszystkie ulgi i zwolnienia byłyby zlikwidowane. PiS, proponując wprowadzenie dwóch stawek [18 i 32 proc. - red.] przy progu wysokości 100 tys. zł, de facto chce wprowadzić 18-procentowy podatek liniowy dla ponad 98 proc. podatników. Różnica polega zatem na tym, że my chcemy, by jego stawka wynosiła 15 proc. - dodaje Zbigniew Chlebowski.

Jednak PiS ani myśli o realizowaniu pomysłu lansowanego kiedyś przez Zytę Gilowską, odpowiadającą dziś w rządzie Jarosława Kaczyńskiego za sprawy gospodarcze.

- To rozwiązanie korzystne dla zarabiających najwięcej i przekraczających progi podatkowe. Dla zarabiających mniej efekt byłby negatywny. Nie znam uwarunkowań czeskiej gospodarki, ale w polskich 15-procentowa stawka PIT nie byłaby dobrym rozwiązaniem - uważa Aleksandra Natalli-Świat, przewodnicząca sejmowej komisji finansów.

Jak dodaje, problem w Polsce nie polega na wysokości stawek podatkowych, lecz m.in. na utrudnieniach związanych z płaceniem podatków czy zbyt wysokich kosztach pracy. - PiS koncentruje się na ich zmniejszaniu. Zgłosiliśmy też pakiet dotyczący ułatwień w prowadzeniu działalności gospodarczej. Każdy kraj poszukuje swoich ścieżek - mówi Aleksandra Natalli-Świat.

Jest cień szansy

Koalicjanci PiS, znani z niechęci do liniowego, nie mówią jednak bezwarunkowo "nie".

- Polska nie jest jeszcze przygotowana na wprowadzenie podatku liniowego, zbyt wielkie jest rozwarstwienie społeczne między bogatymi a biednymi, które po wprowadzeniu liniowego byłoby jeszcze bardziej wyraźne. Ale nigdy nie mówię "nigdy" - mówi Renata Beger, zasiadająca w KFP z ramienia Samoobrony.

Według niej, wprowadzenie jednej stawki PIT w Czechach jest dla nas dobrą okazją do obserwowania wszystkich pozytywnych i negatywnych skutków takiego rozwiązania dla gospodarki.

- Życie pokaże, jakie przyniesie to efekty. Może PO znajdzie u naszych sąsiadów argumenty, by nas przekonać. Ewentualne pozytywne skutki powinny się ujawnić bardzo szybko. I wówczas równie szybko powinniśmy reagować - uważa posłanka Samoobrony.

Szymon Pawłowski z LPR - także zasiadający w komisji finansów - uważa za niepotrzebne wprowadzanie jednej stawki podatku.

- Choć obniżenie PIT jeszcze trochę byłoby wskazane - zaznacza poseł LPR.

Liniowego nie skreśla nawet SLD.

- Lewica nigdy nie mówiła, że wprowadzenie liniowego jest niemożliwe. I nie jest powiedziane, że nie może się tak stać u nas. Jednak teraz Polska nie jest na to gotowa. Z całą pewnością Czesi są od nas dalej w przygotowaniach do wejścia do strefy euro czy w reformowaniu finansów. Chciałabym, byśmy byli już na tym etapie, co oni. Jesteśmy jednak dobre trzy lata do tyłu - twierdzi Anita Błochowiak, która w komisji finansów reprezentuje SLD.

Mądrzejsi od nas

Zbigniew Chlebowski jest przekonany, że wprowadzenie liniowego PIT w Czechach zachęci wielu Polaków do zakładania rezydentur u naszych południowych sąsiadów, co umożliwi im płacenie podatków według tamtejszego prawa. W determinacji czeskiego rządu dostrzega element pozytywny. Przynajmniej dla swojej partii.

- Wszyscy w Europie są dużo mądrzejsi od nas: wiedzą, co dobre dla podatników i gospodarki. Cieszę się, że Topolanek będzie dążył do wprowadzenia jednej stawki. To oznacza, że PO miała rację, mówiąc o potrzebie wprowadzenia podatku liniowego - uważa Zbigniew Chlebowski.

Bartosz Krzyżaniak