Staż pracy do emerytury. Co wlicza się do lat pracy?

• Staż pracy nie wpływa bezpośrednio na wysokość świadczenia emerytalnego, ale jest potrzebny do ustalenia kapitału początkowego.
• Liczą się nie tylko okresy zatrudnienia, ale także te, gdy nie podejmowaliśmy pracy. Jest tak ze studiami, które liczą się jako okresy nieskładkowe.
• Aby dostać emeryturę minimalną trzeba wypracować odpowiedni staż pracy. Dla kobiet to 20 lat, a dla mężczyzn przynajmniej 25 lat.

Staż pracy określa sumę okresów, w których odprowadzane były składki emerytalne. Jest on ważny w przypadku przechodzenia na emeryturę, ale także i w okresie aktywności zawodowej. Od długości stażu pracy zależy, w jakim wymiarze obowiązują prawa pracownicze. Staż pracy wpływa na:  

• długość urlopu wypoczynkowego, 
• długość okresu wypowiedzenia,
• prawo do nagrody jubileuszowej,
• wysokość odprawy,
• prawo do emerytury i świadczeń przedemerytalnych. 

Staż pracy ma jest także szczególny dla pracowników budżetówki, ponieważ decyduje o dodatku za wysługę lat. Ten dostać mogą pracownicy zatrudnieni w budżetówce, czyli m.in. nauczyciele, policjanci, strażacy i pracownicy opieki społecznej.

W staż pracy do emerytury wliczają się nie tylko okresy aktywności zawodowej, ale również okres nauki oraz niektóre urlopy. Staż pracy dotyczy pracowników zatrudnionych na umowę o pracę bez względu na wymiar ich etatu. Do stażu pracy liczą się: 

• praca za granicą,
• służba wojskowa,
• urlop wychowawczy, 
• studia doktoranckie,
• czas, o który skrócono okres wypowiedzenia, jeśli doszło do niego z winy pracodawcy i pracownik otrzymał za ten okres odszkodowanie,
• prowadzenie indywidualnego gospodarstwa rolnego lub praca w gospodarstwie współmałżonka,
• czas pobierania zasiłku dla bezrobotnych lub korzystania ze stypendiów dla bezrobotnych i szkoleń, na które wysłał bezrobotnego urząd starosty (np. renta szkoleniowa),
• czas stażu odbywanego przez bezrobotnego, na który skierowany został przez starostę,
• okres, za który sąd przyznał wynagrodzenie pracownikowi przywróconemu do pracy, o ile pracownik podjął potem pracę,
• czas spędzony na studiach.

W tym ostatnim wypadku dyplom ukończenia uczelni wyższej gwarantuje doliczenie aż ośmiu lat pracy do emerytury. Na oficjalnych stronach ZUS informuje, że nie ma znaczenia, czy dana osoba ukończyła 3-letnie studia licencjackie, 4-letnie inżynierskie czy 5-letnie magisterskie. W każdym przypadku ZUS dolicza do stażu pracy 8 lat i nie ma tu znaczenia, czy ktoś przedłużał studia, ale czy otrzymał dyplom.

Staż pracy można sprawdzić w dowolnym oddziale ZUS, ale również na Platformie Usług Elektronicznych ZUS. Informacja o stażu pracy nie jest dostępna od ręki. By ZUS ujawnił staż pracy trzeba najpierw złożyć wniosek z prośbą o jego udostępnienie na formularzu US-7. Po złożeniu wniosku ZUS powinien w ciągu siedmiu dni wydać zaświadczenie o przebiegu opłacanych składek.

Staż pracy nie wpływa na prawo do samej emerytury, które nabywa każdy, kto przekroczył wiek emerytalny i zgromadził jakiekolwiek składki na koncie emerytalnym. To właśnie składki decydują o wysokości przyszłej emerytury. ZUS przypomina jednak, że aby otrzymać minimalną emeryturę potrzeba 20 lat stażu pracy w przypadku kobiet lub 25 lat w przypadku mężczyzn.

W kwestii emerytury zamiast pojęcia "staż pracy" fachowo używane jest "kapitał zgromadzony na koncie w ZUS". To właśnie on dzielony jest przez średnią długość dalszego życia wyliczaną przez GUS. Sam staż pracy wykorzystywany jest do wyliczania kapitału początkowego osób, które były zatrudnione przed 1 stycznia 1999 roku.

Przemysław Terlecki