Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie tylko wypłaca emerytury. Pieniądze trafiające do upoważnionych Polaków to tylko część działalności, jaką codziennie zajmują się urzędnicy. Jedną z ważniejszych odnóg działalności ZUS są kontrole. Poniedziałkowy "Dziennik Gazeta Prawna" doniósł, iż faktem stało się korzystanie przez urzędników ze sztucznej inteligencji.
Kontrole ZUS trwają i przynoszą ze sobą konkretne pieniądze
ZUS kontroluje szereg spraw związanych z przedsiębiorcami i pracownikami. Urzędnicy nie tylko sprawdzają zasadność wystawianych zwolnień chorobowych i możliwych nieprawidłowości, do jakich dochodzi w trakcie rzekomego procesu leczenia. Kontrolerzy bardzo często spoglądają również w stronę dokumentów poszczególnych firm.
Raport, do którego dotarł "DGP", wskazuje, iż od początku 2021 r. aż do połowy 2024 r. urzędnicy ZUS przeprowadzili niemal 87 tys. kontroli. Pod lupę trafiają tylko przedsiębiorstwa, gdzie pracuje więcej niż 20 ubezpieczonych. Działania kontrolerów zaowocowały efektami finansowymi opiewającymi niemal na 1,5 mld zł. Okazuje się, że już niedługo kontrolowani przedsiębiorcy będą wskazywani bezpośrednio przez sztuczną inteligencję.
AI w służbie ZUS, innowacyjne kontrole urzędników
Kontrole ZUS najczęściej mają charakter planowany. Urzędnicy nie pojawiają się na progu firm z zaskoczenia z prośbą o okazanie dokumentów. Agnieszka Kiełbowicz-Dziwulska, wicedyrektorka ZUS ds. Nadzoru Kontroli w rozmowie z "DGP" wyjaśniła, że jeszcze przed zaplanowaniem kontroli konieczne jest wytypowanie przedsiębiorców. Czynnikiem kluczowym jest wybranie takich firm, gdzie “prawdopodobieństwo wystąpienia nieprawidłowości jest najwyższe".
W tym roku po raz pierwszy zrobiliśmy kontrole z wykorzystaniem sztucznej inteligencji, która wspomogła nas w wytypowaniu przedsiębiorców do kontroli. Jednak muszę podkreślić, że ostateczną decyzję w tym zakresie podjął i zawsze podejmuje człowiek
Kontroli ZUS jest mniej, ale liczby nie kłamią
Zgodnie z informacjami przedstawionymi przez wicedyrektorkę ZUS ds. Nadzoru Kontroli, obecnie urzędnicy przeprowadzają znacznie mniej kontroli niż jeszcze w 2018 r. W ciągu sześć lat liczba ta spadła o jedną trzecią. Jest to efekt między innymi zmian w prawie. Tak zwana Konstytucja biznesu zobowiązuje do tego, aby kontrola poprzedzona była szeroką analizą danych. Niemniej skuteczność kontroli ZUS rośnie. Użycie w procesie typowania przedsiębiorców sztucznej inteligencji może tylko pomóc dobierać przedsiębiorstwa, gdzie skala nieprawidłowości jest największa.
Dane na temat obecnych wyników kontroli robią wrażenie. Mimo iż większość z działań urzędników ZUS to wizyty planowe, to suma wykrytych nieprawidłowości wyniosła 357,2 mln zł. Jak zaznacza "DGP", średnia kwota na jednego skontrolowanego przedsiębiorcę wynosiła 12,8 tys. zł. W raporcie pojawia się podkreślenie, iż tylko I półrocze 2024 r. przyniosło lepsze wyniki kontroli ZUS niż cały 2022 r.
