Sejmowe prace nad projektem były błyskawiczne, ale podstawowe warunki programu się nie zmieniły, bo zgłaszane poprawki opozycji zostały odrzucone. Ustawa została wysłana do Senatu, a wprowadza dwa główne narzędzia, które mają pomóc w sfinansowaniu pierwszego własnego mieszkania. Jedno, które zebrało lepsze recenzje "na rynku" to konto mieszkaniowe na preferencyjnych warunkach. Drugie, bardziej kontrowersyjne, to kredyt z wysokimi dopłatami do rat. Wraz z razem z Jarosławem Sadowskim, głównym analitykiem Expandera sprawdziliśmy jakie pytania dotyczące programu w części dotyczącej tzw. Kredytu 2 proc. się przewijają i odpowiadamy na te, które pojawiają się najczęściej:
Czy dolność kredytowa będzie liczona dla raty z dopłatą czy bez?
Z szacunków Expandera wynika, że dostępna kwota kredytu może być znacznie wyższa niż obecnie dla zwykłego kredytu - nawet o 30 proc. uwzględniając dopłaty do rat. Konstrukcja programu jest taka, że kredyt będzie spłacany w formule stałych rat kapitałowych, czyli malejących rat kapitałowo-odsetkowych. To powoduje, że w okresie dopłat jest więc spłacana duża część kapitału. Ten ostatni element sprawi, że zadłużenie i rata po okresie dopłat będą dużo niższe niż w przypadku kredytów spłacanych w ratach stałych. Należy jednak dodać, że kwestie zdolności kredytowej dla "Bezpiecznego kredyt 2 proc.", to wciąż tylko przypuszczenia, ponieważ ustawa nie reguluje tej kwestii. Banki samodzielnie będą ustalały zasady wyliczenia dostępnej kwoty kredytu i może być ona bardzo różna.
Czy będzie można skorzystać z Kredytu 2 proc. jeśli się nie ma wkładu własnego?
"Bezpieczny kredyt 2 proc." będzie można uzyskać nawet na pełną kwotę potrzebną do zakupu mieszkania lub domu, korzystając z programu gwarancji wkładu własnego oferowanego przez BGK. Jeśli ktoś nie posiada wkładu własnego, to teoretycznie może kupić nieruchomość o wartości równej maksymalnej kwocie preferencyjnego kredytu. Singiel bez wkładu własnego będzie mógł więc kupić mieszkanie za nie więcej niż 500 tys. zł, a rodzina bez wkładu własnego za 600 tys. zł. W praktyce kluczowa będzie jednak zdolność kredytowa oraz sposób jej wyliczania przez banki. Może się więc okazać, że poziom dochodów wnioskodawcy pozwala uzyskać np. jedynie 300 tys. zł kredytu.
Czy "Bezpieczny kredyt 2 proc." będzie można nadpłacać lub spłacić przed terminem?
Po 10 latach można nadpłacać i spłacić w całości bez ryzyka utraty dopłat. Z kolei w ciągu pierwszych 10 lat, kiedy wypłacane są dopłaty, spowoduje to utratę kolejnych dopłat, które miałyby zostać wypłacone w przyszłości. Wyjątek to sytuacja, gdy spłaty dokonano po upływie 3 lat od dnia udzielenia tego kredytu lub spłata ta dotyczyła części objętej gwarancją lub nadpłata łącznie z wniesionym wkładem własnym kredytobiorcy nie przekroczyła kwoty 200 tys. zł. W tych przypadkach ktoś kto dokona nadpłaty, nie straci kolejnych dopłat.
Co się stanie jeśli w ciągu 10 lat będą chciał sprzedać mieszkanie kupione za taki preferencyjny kredyt?
Spowoduje to wstrzymanie wypłaty dopłat, ale nie trzeba zwracać wcześniej uzyskanych dopłat. Jeśli kredytobiorca w ciągu pierwszych 10 lat spłaty dokona sprzedaży mieszkania, to w ciągu 30 dni musi o tym poinformować bank, w którym spłaca preferencyjny kredyt.
Czy para bez ślubu może wspólnie uzyskać "Bezpieczny kredyt 2 proc."
Tak. Jest to możliwe, ale tylko w przypadku, gdy mają wspólne dziecko pozostające pod ich władzą rodzicielską albo opieką prawną. Jeśli dziecka nie mają, to mogą uzyskać tylko dwa oddzielne kredyty, na dwie różne nieruchomości.
Monika Krześniak-Sajewicz
