Miliardy zaległości w ramach "Czystego Powietrza"? Firmy biją na alarm

Program "Czyste Powietrze", mający na celu poprawę jakości powietrza poprzez dofinansowanie wymiany źródeł ciepła i termomodernizacji domów jednorodzinnych, boryka się z poważnymi problemami finansowymi i organizacyjnymi. Przedstawiciele branży wykonawczej zrzeszeni w Związku Pracodawców Czystego Powietrza (ZPCP) alarmują, że skala zaległości jest ogromna. Chodzi zarówno o niezrealizowane płatności końcowe, jak i o zaliczki, które nie zostały jeszcze przekazane wykonawcom, mimo że prace zostały już wykonane - podaje Puls Biznesu. 

Według nieoficjalnych informacji, podawanych przez dziennik, z ponad miliona złożonych wniosków o dofinansowanie, rozliczono dopiero około 450 tysięcy inwestycji. Zdaniem Związku Pracodawców Czystego Powietrza zaległości w wypłatach sięgają nawet 10 miliardów złotych - to środki należne z tytułu już przyjętych wniosków, w tym niewypłacone zaliczki. 

Nie potwierdza tego Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, jednak przyznaje, że zaległości są poważne. Z danych zebranych przez instytucję wynika, że łączna wartość wniosków o płatność, które wojewódzkie fundusze rozpatrują z przekroczeniem terminu, wynosi 1,2 miliarda złotych. Dodatkowo około 700 milionów złotych przypada na wnioski zwrócone do uzupełnienia, korekty lub wyjaśnień.  

W związku z brakiem wypłat wiele firm wykonawczych, które zainwestowały środki własne i zrealizowały prace w oczekiwaniu na refundację, ma dziś poważne problemy z płynnością finansową. W branży mówi się nawet o ryzyku fali upadłości, jeśli system nie zostanie szybko usprawniony. W odpowiedzi na rosnącą presję, NFOŚiGW zobowiązał wojewódzkie fundusze do rozliczenia wszystkich zaległych wniosków do 30 września 2025 roku. Co więcej, fundusze mają wypłacać środki w ciągu trzech dni roboczych od momentu zatwierdzenia wniosku. 

Problemem jest również niewielkie zainteresowanie programem. W ciągu pierwszych trzech miesięcy od wznowienia programu, czyli od 31 marca do 30 czerwca 2025 roku, złożono jedynie 11 160 wniosków. Dla porównania w analogicznym okresie 2024 roku było ich aż 78 326. W 2023 roku liczba ta wyniosła 54 109, a w 2022 - 44 923. 

"To co się dzieje z Programem Czyste Powietrze trudno nazwać inaczej niż zapaścią"- komentuje rzecznik PAS, Piotr Siergiej. "Od swojego restartu Program w ciągu kwartału osiągnął taką samą liczbę wniosków, jaką przed zawieszeniem składano w ciągu dwóch tygodni" - dodaje, cytowany przez portal biznesalert.pl.