Wynajmujesz mieszkanie. Jakie masz prawa, a jakie prawa ma właściciel? To trzeba wiedzieć
Prawa i obowiązki zarówno najemcy, jak i wynajmującego mieszkanie, są ściśle określone w ustawie o ochronie praw lokatorów. Każdy najemca i właściciel nieruchomości musi przestrzegać swoich obowiązków, ale jednocześnie powinien także zdawać sobie sprawę z tego, jakie ma prawa. O czym trzeba pamiętać podczas najmu lokalu mieszkalnego?
Obowiązkiem wynajmującego jest przede wszystkim wydanie najemcy lokalu mieszkalnego w stanie, który został określony w umowie. Właściciel mieszkania powinien również zapewnić najemcy swobodne korzystanie z wody, energii elektrycznej oraz ogrzewania w mieszkaniu.
W trakcie trwania umowy najmu wynajmujący jest zobowiązany do dokonywania napraw, zwłaszcza w sytuacjach, które ograniczają najemcy możliwość korzystania z lokalu lub, co gorsze, zagrażają zdrowiu lub życiu najemcy. Wówczas, po uzyskaniu informacji od najemcy o konieczności dokonania naprawy, wynajmujący powinien do niej niezwłocznie przystąpić.
Po stronie wynajmującego leży też informowanie najemcy o ewentualnych podwyżkach oraz o opłatach za media: prąd czy wodę. Zazwyczaj kwestie rozliczania mediów są ustalone w umowie i tego zapisu wynajmujący również powinien bezwzględnie przestrzegać.
Właściciel lokalu mieszkalnego ma przede wszystkim prawo do weryfikacji potencjalnego najemcy, m.in. poprzez uzyskanie informacji o jego dochodach, zatrudnieniu itd. Jest to pewnego rodzaju zabezpieczenie dla właściciela, ponieważ ma on możliwość sprawdzić, czy aby na pewno najemca będzie miał środki finansowe na opłaty czynszu.
Wynajmujący ma również prawo do pobrania kaucji zabezpieczającej w dniu zawarcia umowy z najemcą. Taka kaucja wynosi zazwyczaj jedno- lub dwukrotność czynszu, choć warto wiedzieć, że zgodnie z prawem wynajmujący nie ma prawa pobrać kaucji wyższej niż 12-krotność jednomiesięcznego czynszu.
Wynajmujący ma także prawo do podniesienia czynszu w dowolnym momencie. Oczywiście najemca nie ma obowiązku zgadzać się na taką podwyżkę, ale wtedy najczęściej dochodzi do rozwiązania umowy zgodnie z ustalonym wcześniej okresem wypowiedzenia.
Jednocześnie wynajmujący ma prawo w dowolnym momencie wypowiedzieć umowę najmu, ale musi on zachować ustalony okres wypowiedzenia. Jeżeli zaś najemca nie stosuje się do zapisów w umowie lub używa lokalu w sposób sprzeczny z przeznaczeniem, to wtedy wynajmujący ma prawo do wypowiedzenia umowy najmu, bez zachowania terminu wypowiedzenia.
Ponadto zgodnie z treścią Kodeksu cywilnego "dla zabezpieczenia czynszu oraz świadczeń dodatkowych, z którymi najemca zalega nie dłużej niż rok, przysługuje wynajmującemu ustawowe prawo zastawu na rzeczach ruchomych najemcy wniesionych do przedmiotu najmu, chyba że rzeczy te nie podlegają zajęciu".
Obowiązkiem najemcy jest oczywiście przede wszystkim terminowe realizowanie opłat związanych z najmem lokalu, zgodnie z umową zawartą z właścicielem nieruchomości. Najemca w czasie trwania najmu jest także zobowiązany do utrzymywania lokalu w takim samym stanie, w jakim został on wydany. Ponadto najemca ma obowiązek dbać i chronić przed dewastacją oraz uszkodzeniem części wspólne budynku.
Jeżeli w trakcie trwania najmu okaże się, że w lokalu potrzebne jest dokonanie napraw, które obciążają wynajmującego, to najemca powinien go o tym zawiadomić jak najszybciej. Najemca samodzielnie jest jednak również zobowiązany do dokonywania drobnych napraw i konserwacji czy też usuwania awarii, które powstały z jego winy. Najemca nie może natomiast dokonywać zmian w lokalu ani remontów bez pisemnej zgody właściciela.
Najemca ma obowiązek korzystać z mieszkania wyłącznie w celach, które zostały określone w umowie. Oznacza to więc, że jeżeli w umowie jest informacja odnośnie tego, że najem zawierany jest w celach mieszkalnych, to najemca nie może w wynajmowanym lokalu prowadzić działalności gospodarczej bez pisemnej zgody właściciela. Najemca nie może też oddać lokalu lub jego części do bezpłatnego używania ani go podnająć bez zgody właściciela.
Podstawowym prawem najemcy jest prawo do prywatności, co oznacza, że wynajmujący nie może nachodzić najemcy bez uprzedzenia. Co więcej, wynajmujący nie może również wchodzić do lokalu mieszkalnego bez zgody i bez obecności najemcy.
Najemca ma także prawo do okresu wypowiedzenia, a więc wynajmujący nie ma prawa wyrzucić najemcy z lokalu z dnia na dzień. Wówczas wynajmujący musi poinformować najemcę o rozwiązaniu umowy i jednocześnie musi on zachować termin wypowiedzenia określony w umowie.
Najemca ma również prawo do przyjmowania gości czy realizowania spotkań w wynajmowanym lokalu, jeżeli przestrzega on reguł zgodnych z umową. Najemca może też trzymać w wynajmowanym lokalu zwierzęta domowe, ale pod warunkiem, że wynajmujący udzielił na to zgody.
WG
