Zwlekając z uregulowaniem zobowiązania podatkowego podatnik może ponieść określone sankcje. Brak zapłaty podatku może zostać uznane za wykroczenie lub przestępstwo skarbowe. W tym zakresie organ podatkowy może nałożyć na podatnika karę. Jednak nałożenie takiej kary uzależnione jest od wielu czynników, m.in. od winy podatnika.
Niezależnie od kary wynikającej z kodeksu karnego skarbowego podatnik powinien liczyć się z koniecznością zapłacenia odsetek za zwłokę. Są one naliczane od dnia następnego po dniu upływu terminu płatności, aż do dnia zapłaty zadłużenia. Należy przy tym pamiętać, że jeżeli termin zapłaty podatku wypada w dzień wolny od pracy, to zostaje on przesunięty na najbliższy dzień roboczy. Ponadto ostatnim dniem, za który naliczane są odsetki to dzień uregulowania należności.
Podatnik sam oblicza odsetki
Odsetki za zwłokę podatnik sam oblicza i reguluje bez wezwania urzędu skarbowego. Przykładowo, podatnik, który nie uregulował podatku dochodowego wynikającego z zeznania PIT-37 do 2 maja i chce uregulować zaległość 30 maja musi pamiętać, że wraz z kwotą zaległości musi przelać na konto urzędu skarbowego odsetki za zwłokę za 28 dni. Jeżeli dokonana wpłata nie pokrywa kwoty zaległości z odsetkami, wpłatę tę zalicza się proporcjonalnie na poczet zaległości i kwoty odsetek w takim stosunku w jakim pozostaje kwota zaległości do kwoty odsetek w dniu wpłaty.
Trzeba stosować określony wzór
Odsetki nalicza się według poniższego wzoru:
Kz × L × O
------------ = On = Opz
365
Kz - kwota zaległości,
L - liczba dni zwłoki,
O - stawka odsetek za zwłokę w stosunku rocznym,
365 - liczba dni w roku,
On - kwota odsetek,
Opz - kwota odsetek po zaokrągleniu.
W przypadku zaległości podatkowej istniejącej w okresach, w których obowiązywały różne stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, odsetki są naliczane, według wzoru określonego powyżej, odrębnie za każdy z tych okresów. Zaokrągleniu podlega suma odsetek za poszczególne okresy. Odsetki należy zaokrąglić do pełnych złotych w ten sposób, że końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, a końcówki kwot wynoszące 50 i więcej groszy podwyższa się do pełnych złotych.
Stopa odsetek wynosi 13 procent...
Zgodnie z przepisami ordynacji podatkowej obecnie stawka odsetek za zwłokę wynosi tyle ile suma 200 proc. podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego i 2 proc., nie mniej jednak niż 8 proc.. Z uwagi na to, że stopa kredytu lombardowego podlega wahaniom, w konsekwencji ma wpływ na wielkość stopy odsetek od zaległości podatkowych. Teraz (od 6 kwietnia 2011r.) wynosi ona 13 procent.
...ale może mniej
W sytuacji, gdy podatnik spóźnił się z uregulowaniem należności podatkowej i rozpoczęło się już naliczanie odsetek za zwłokę istnieje możliwość całkowitego lub przynajmniej częściowego uniknięcia ich opłacenia. Przede wszystkim podatnik powinien pamiętać, że zgodnie z art. 54 Ordynacji Podatkowej, nie ma obowiązku zapłaty odsetek, których wysokość nie przekracza trzykrotności opłaty dodatkowej pobieranej przez pocztę za nadanie listu poleconego, czyli 6,60 zł.
Przykładowo, podatnik, który powinien wpłacić do 2 maja 2011r. np. 1000zł podatku dochodowego wynikającego z zeznania PIT-37 otrzymuje bezodsetkowy kredyt aż do 19 maja. Do tego czasu odsetki wyniosą bowiem mniej niż 6,60zł. Zapłata po 19 maja spowoduje jednak, że podatnik będzie musiał wpłacić całą kwotę naliczonych odsetek zaokrąglając ją do pełnych złotych.
Ponadto w przypadku złożenia korekty deklaracji podatkowej wraz z wyjaśnieniem przyczyn dokonania poprawki i zapłacenia całości zaległości podatkowej w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty, podatnik ma prawo zastosowania obniżonej w wysokości 75 proc. omawianej już stawki odsetek za zwłokę. Stawka ta wynosi 9,75 proc..
Joanna Szlęzak-Matusewicz
