Umowa zlecenie. Czy liczy się do emerytury i czym różni się od umowy o pracę?

Umowa zlecenie jest jednym z rodzajów umów cywilnoprawnych. W ramach zlecenia zleceniodawca zleca wykonanie konkretnej czynności zleceniobiorcy, który zobowiązuje się do jej wykonania. Umowa zlecenie nie powoduje powstania stosunku pracy. Oznacza to, że zleceniobiorca nie jest pracownikiem zleceniodawcy, a jedynie świadczy usługi na jego rzecz.

Do wszelkich spraw z nią związanych — od zawarcia, przez wykonanie, po rozwiązanie — znajdują zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego. Istota umowy zlecenia została ustanowiona w art. 734 § 1 Kodeksu cywilnego — "Przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie".

Okres zawarcia umowy zlecenia może być zarówno określony, jak i nieokreślony. Jest to uzależnione jedynie od nakładu pracy, a także decyzji stron. Dodatkowo wynagrodzenie w ramach zlecenia nie musi być wypłacane co miesiąc. W tym przypadku strony również mogą ustalić własny termin — np. płatność całości po zakończeniu umowy.

Czytaj również: Z jakich lat pracy naliczana jest emerytura? Tyle musisz pracować

Podstawową różnicą między zleceniem a umową o pracę jest ich podstawa prawna. Przepisy dotyczące umowy zlecenia zostały ustanowione w Kodeksie cywilnym, natomiast umowy o pracę — Kodeksie pracy.

Kolejna różnica to miejsce i czas wykonywania obowiązków. W przypadku zlecenia nie ma możliwości nałożenia na zleceniobiorcę takich ograniczeń. Z kolei w umowie o pracę takie zapisy są obligatoryjne.

Znaczną różnicą w przypadku tych dwóch rodzajów umów jest również zasada osobistego świadczenia pracy. Pracownik zatrudniony na "etat" ma obowiązek świadczyć pracę osobiście, natomiast zlecenie może być wykonywane przez osobę trzecią.

Co ciekawe różnicą jest również wynagrodzenie za pracę. Wynika to z faktu, że obligatoryjnym elementem umowy o pracę jest wynagrodzenie, płatne co miesiąc. Osoby pracujące na podstawie zlecenia nie tylko nie muszą otrzymywać pieniędzy co miesiąc, ale... mogą ich nie otrzymywać w ogóle. Jest to spowodowane faktem, że umowa zlecenie niekoniecznie musi być odpłatna.

Na niekorzyść zleceniobiorcy działa również odpowiedzialność za szkody w związku z wykonywaniem zlecenia. Mogą one być wyrządzone nie tylko zleceniodawcy, ale również osobom trzecim. W przypadku umowy cywilnoprawnej zleceniobiorca odpowiada za nie całym swoim majątkiem.

Umowa zlecenie, tak jak umowa o dzieło czy umowa o pracę, podlega oskładkowaniu. Różnicę stanowią jedynie rodzaje składek oraz ich wymiary. W przypadku zlecenia obligatoryjnie opłacane są składki na:

• ubezpieczenie emerytalne,
• ubezpieczenie rentowe,
• ubezpieczenie zdrowotne,
• zaliczkę na podatek dochodowy.

Poza wymienionymi wyżej składkami każdy zleceniobiorca może zdecydować się na opłacanie składki chorobowej. Dzięki temu w czasie choroby będzie wypłacany mu zasiłek.

Zleceniodawca musi od wartości umowy odprowadzić składki na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, a także ubezpieczenie wypadkowe.

Czytaj również: Nowy obowiązek dla sprzedających i wynajmujących mieszkania. Za ważny dokument zapłacisz nawet 1000 zł

Żeby uzyskać prawo do emerytury w Polsce, konieczne jest jednoczesne spełnienie dwóch poniższych warunków:

• osiągnięcie powszechnego wieku emerytalnego,
• posiadanie odpowiednio długich okresów składkowych i nieskładkowych.

Powszechny wiek emerytalny w Polsce wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Jeśli chodzi o okresy składkowe, dla kobiet jest to co najmniej 20 lat, a dla mężczyzn — nie mniej niż 25 lat.

Staż pracy, który pozwala na uzyskanie prawa do emerytury, to w pierwszej kolejności czas wykonywania pracy zarobkowej. Sprawdź, co wlicza się do lat pracy. Czy wlicza się do tego umowa zlecenie? Niestety nie, gdyż dotyczy on jedynie osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę.

Dla wszystkich pracujących na umowę zlecenie jest jednak niejako "nagroda pocieszenia". Zarobki uzyskane w tym czasie wpływają na wysokość świadczenia emerytalnego.

W przeciwieństwie do umowy o pracę, okres wypowiedzenia nie musi zostać oznaczony w umowie zlecenie. Ponadto w takim przypadku nie mają zastosowania okresy wymienione w Kodeksie pracy, gdyż jest to umowa cywilnoprawna. Jak w takim razie wypowiedzieć zlecenie?

Najłatwiej będzie, jeśli w treści umowy jasno został wyznaczony okres wypowiedzenia. W takiej sytuacji wystarczy złożyć wypowiedzenie i odczekać określony czas. Dokument o rozwiązaniu umowy zlecenia powinien zawierać, oprócz danych stron, również oznaczenie umowy oraz wskazanie powodów jej rozwiązania.

Jeśli w umowie nie został oznaczony okres wypowiedzenia, mamy dwie możliwości — rozwiązanie umowy za porozumieniem stron lub ze skutkiem natychmiastowym. Pierwsza opcja to polubowne rozwiązanie problemu. Strony między sobą ustalają, kiedy wygaśnie zobowiązanie i podpisują stosowny dokument.

W przypadku rozwiązania umowy zlecenia ze skutkiem natychmiastowym należy pamiętać o konsekwencjach. Mogą one dotyczyć zarówno zleceniobiorcy, jak i zleceniodawcy. Jeśli do wypowiedzenia zlecenia doszło bez ważnych przyczyn, strona rozwiązująca umowę ma obowiązek naprawienia szkód materialnych. W sytuacjach spornych o przesłankach do wypowiedzenia umowy i ich zasadności zadecyduje sąd.

Zobacz także:

Zajęcie komornicze pochłonie nie tylko wypłatę. Ile może zabrać komornik?

Zadatek a zaliczka. Czym się różnią i które z nich można zwrócić?

Ile kosztuje notariusz? Koszt zależy od wybranej sprawy