Wymiana pokryć dachowych wykonanych z azbestu to nie tylko inwestycja w bezpieczeństwo i zdrowie mieszkańców wsi, ale także w ochronę środowiska. Azbest, choć niepozorny, stanowi poważne zagrożenie - zarówno dla ludzi, jak i dla gleby czy wód gruntowych. Rząd postanowił wesprzeć rolników i ułatwić im realizację inwestycji poprzez przedłużenie terminu i uproszczenie procedur.
Termin przesunięty do wiosny 2026, dachy z azbestem mogą zostać dłużej
Decyzja o wydłużeniu terminu została formalnie opublikowana 31 października 2025 r. w rozporządzeniu ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Zgodnie z dokumentem, rolnicy mają czas na wymianę pokryć dachowych z materiałów szkodliwych dla zdrowia, w tym zawierających azbest, aż do 31 marca 2026 r.
Jak podkreśla MRiRW w specjalnym komunikacie z poniedziałku (03.11.), wydłużenie terminu uwzględnia realia pracy w gospodarstwach: zmienne warunki pogodowe, czas potrzebny na wykonanie robót budowlanych i procedury związane z rozliczeniem wsparcia przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR). Dotychczas, dzięki programowi, udało się usunąć ponad 16,2 mln m² dachów zawierających azbest, co w istotny sposób poprawia bezpieczeństwo zdrowotne i środowiskowe w obszarach wiejskich.
Jak wygląda wsparcie i ile można otrzymać
Wsparcie oferowane rolnikom ma formę ryczałtową, co znacząco upraszcza procedury. Nie ma obowiązku przedstawiania faktur czy rachunków - ARiMR nie weryfikuje kosztów rzeczywistych. Kwota dofinansowania obliczana jest prosto: powierzchnia wymienionego dachu (w m²) × 40 zł, a maksymalnie jeden rolnik może otrzymać 20 000 zł.
W praktyce oznacza to, że rolnik może złożyć kilka wniosków, każdy dotyczący innego budynku, np. obory, stodoły czy chlewni, jednak suma wsparcia nie przekroczy ustawowego limitu. Takie rozwiązanie pozwala efektywnie rozplanować wymianę dachów i wykorzystać dostępne środki.
Wsparciem objęte są różnego rodzaju budynki produkcyjne, w tym: obory, stajnie, owczarnie, kurniki, pieczarkarnie, stodoły, wiaty, garaże dla maszyn rolniczych oraz budynki wielofunkcyjne. Istotne jest, aby obiekt służył rzeczywiście produkcji rolniczej - budynki mieszkalne, zakłady usługowe czy garaże dla samochodów osobowych nie kwalifikują się do dofinansowania.
Program przewiduje też wsparcie w sytuacjach, gdy dach jest częściowo pokryty azbestem, a częściowo innymi materiałami. Rolnicy mogą wymienić tylko fragment dachu zawierający azbest, o ile po zakończeniu prac cały budynek będzie wolny od tego szkodliwego materiału.
Procedura zgłoszenia odpadów i utylizacji azbestu
Nie mniej istotnym elementem programu jest prawidłowe zgłoszenie powstałych odpadów azbestowych. Zgodnie z wytycznymi MRiRW, rolnik powinien powiadomić gminę o ilości azbestu, który powstanie w trakcie wymiany dachu. Formularze zgłoszeń dostępne są zarówno na stronach ARiMR, jak i w niektórych gminach. Dokument można złożyć osobiście, pocztą, ePUAP lub e-mailem.
Poprawne zgłoszenie jest kluczowe dla późniejszego rozliczenia wsparcia i zapewnienia bezpiecznej utylizacji odpadów. Dzięki temu program nie tylko finansuje wymianę dachów, ale też dba o odpowiedzialne postępowanie z niebezpiecznym materiałem.
Wartość dodana i praktyczne implikacje dla rolników
Program wymiany dachów azbestowych to nie tylko kwestia bezpieczeństwa, ale także realna korzyść dla gospodarstw i rynku materiałów budowlanych. Z jednej strony, rolnicy mogą modernizować swoje obiekty produkcyjne bez konieczności angażowania własnych, pełnych środków finansowych, z drugiej - daje to impuls lokalnym wykonawcom i firmom zajmującym się utylizacją azbestu.
W praktyce oznacza to, że inwestycje stają się bardziej przewidywalne i efektywne. Ryczałtowa forma wsparcia, brak obowiązku dołączania faktur i jasne zasady limitu finansowego pozwalają gospodarstwom dokładnie planować realizację prac, a gminom - sprawnie nadzorować procesy związane z odbiorem odpadów. Dla sektora budowlanego i logistycznego jest to sygnał do wczesnego przygotowania zasobów i harmonogramów pracy, co przekłada się na płynniejszy rynek usług.
Dla rolników, którzy jeszcze nie skorzystali z wcześniejszego naboru, ta możliwość stanowi realną szansę na poprawę warunków w swoich gospodarstwach. Możliwość wymiany dachów z azbestu na nowoczesne, bezpieczne pokrycia zwiększa nie tylko wartość budynków, ale też poziom ochrony zdrowia ludzi i zwierząt.
