Kiedy wdowy dostaną podwójne emerytury? Znamy terminy

Trwający rok przyniósł ogromne zmiany dla emerytów. Z jego początkiem w życie weszła renta wdowia. Ta ma pomóc osobom, które straciły współmałżonka i żyją ze skromnych środków. Nowe świadczenie szczególnie ma wesprzeć samotnych seniorów. Renta wdowia nie jest jednak niczym nowym. To rozwinięcie koncepcji, gdzie wdowa lub wdowiec otrzymuje część emerytury (lub renty) po zmarłym małżonku. Owdowiała osoba miała możliwość wyboru między pełnym świadczeniem po małżonku a częścią własnego świadczenia.

Jeszcze do końca ubiegłego roku obowiązywała zasada wypłaty jednego świadczenia. Jeżeli wdowa lub wdowiec mieli prawo do kilku świadczeń emerytalno-rentowych, trzeba było wybrać, które świadczenie chcemy otrzymać. Jeżeli nie podjęliśmy decyzji, to Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyznawał z automatu wyższe świadczenie. Od 1 stycznia 2025 roku ta zasada już nie obowiązuje.

Renta wdowia pozwala na pobieranie renty rodzinnej po zmarłym małżonku i jednocześnie własnego świadczenia emerytalnego lub rentowego zgodnie z dokonanym wyborem. Co ważne, taki wybór będzie dostępny również dla osób uprawnionych do zasiłku lub świadczenia przedemerytalnego, emerytury pomostowej, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego oraz renty szkoleniowej. Wprowadzone zmiany sprawiają, że wdowy dostaną podwójne emerytury. 

Wypłata podwójnej emerytury, zgodnie z ustawą o rencie wdowiej, możliwa będzie najwcześniej od 1 lipca 2025 roku. Dzieje się tak, pomimo że wnioski o przyznanie renty wdowiej przyjmowane są już od początku stycznia. Rada Ministrów uzasadnia to przesunięcie koniecznością odpowiedniego przygotowania się Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz innych organów emerytalno-rentowych do realizacji tego zadania. Wypłata świadczeń może być naliczana z wyrównaniem.

Wniosek o rentę wdowią można złożyć osobiście w placówce ZUS. Można to również zrobić a pośrednictwem poczty lub online za pomocą Platformy Usług Elektronicznych (PUE) ZUS. Dokumenty, które są niezbędne do przyznania renty wdowiej i otrzymania podwójnej emerytury to wniosek o przyznanie renty wdowiej, czyli formularz ERWD, który można pobrać ze strony ZUS. 

Renta wdowia zostanie przyznana, o ile do wniosku przedłożymy także akt zgonu współmałżonka. Do tego niezbędna będzie decyzja o przyznaniu emerytury zmarłemu współmałżonkowi oraz dokument potwierdzający uprawnienia do własnej emerytury.

Z podwójnej emerytury nie skorzystają wszyscy wdowcy i wdowy. Renta wdowia nie obejmuje bowiem każdego przypadku po stracie współmałżonka. Zgodnie z założeniami ustawy, seniorzy muszą spełnić kilka warunków. Po pierwsze więc należy posiadać uprawnienie do własnej emerytury z ZUS lub KRUS, spełniając jednocześnie wymóg osiągnięcia wieku emerytalnego (kobieta w wieku 60 lat i mężczyzna w wieku 65 lat).

Renta wdowia jest przyznawana, o ile w momencie śmierci współmałżonka ten otrzymywał emeryturę lub rentę. Oprócz tego liczy się brak innych świadczeń uniemożliwiających pobieranie renty wdowiej oraz niepozostawanie w nowym związku małżeńskim po śmierci współmałżonka. Głównym ograniczeniem jest jednak wprowadzenie limitu kwotowego. Osoby pobierające rentę wdowią nie mogą przekroczyć łącznie określonej wysokości świadczeń. Zgodnie z ustawą jest to kwota równa trzem minimalnym emeryturom.

Od lipca to 100% renty rodzinnej oraz 15% własnego świadczenia, albo 100% własnego świadczenia oraz 15% renty rodzinnej. Senior musi sam wybrać, biorąc pod uwagę to, co jest dla niego najbardziej opłacalne. Od 1 marca 2025 roku, po waloryzacji emerytur o 5,5 proc., maksymalna wysokość renty wdowiej wzrosła do 5636,73 zł brutto.

Odpowiedź na pytanie, ile wynosi renta wdowia, nie jest ostateczna, ponieważ jej wysokość będzie się zmieniać w przyszłości. Od 1 stycznia 2027 roku drugie świadczenie (czyli albo renta rodzinna, albo własne emerytura czy renta) będzie wypłacane w wysokości 25 proc. Pod warunkiem oczywiście, że - jak wspomnieliśmy - maksymalna kwota wypłaty renty wdowiej nie przekroczy trzykrotności najniższej emerytury. Obecne 5636,73 zł brutto obowiązuje do 28 lutego 2026 r. Jeżeli suma świadczeń w zbiegu przekroczy trzykrotność najniższej emerytury, świadczenie zostanie pomniejszone o kwotę przekroczenia. 

Renta wdowia nie zostanie przyznana, jeśli wysokość dotychczas pobieranego świadczenia przekracza trzykrotność najniższej emerytury. Co to oznacza w praktyce? Na przykład, jeśli seniorka-wdowa otrzymuje emeryturę w wysokości 5800 zł brutto, to nie będzie miała prawa do renty wdowiej. Do obliczania kwoty renty wdowiej brane są również świadczenia wypłacane przez instytucje zagraniczne czy inne niż jednorazowe dodatki. Do limitu zaliczany będzie np. dodatek pielęgnacyjny i ekwiwalent węglowy. 

Przeczytaj również:

Emeryci opłacają ten rachunek z przyzwyczajenia. Wyrzucają pieniądze w błoto

Pracowałeś przed 1999 rokiem? ZUS zwiększa emerytury

Pieniądze po zmarłym, o których mało kto pamięta. Trzeba się o nie upomnieć