Transfer między funduszami kosztuje

Osoba zmieniająca OFE przed terminem 24 miesięcy od dnia wpłynięcia na jej rachunek pierwszej składki, musi się liczyć z możliwością pobrania opłaty za taką operację. Opłata została pomyślana jako swojego rodzaju "straszak" zniechęcający do rozwiązania umowy lub rezygnacji z członkostwa w otwartym funduszu emerytalnym przed upływem minimalnego (24 miesiące) okresu opłacania składki. Możliwość jej pobierania powinna przyczynić się do ograniczenia zjawiska nadmiernego przemieszczania się członków pomiędzy funduszami, co mogłoby spowodować zbyt duży wzrost kosztów ich funkcjonowania.

Trudności w transferach

W krajach Ameryki Południowej (głównie Chile i Argentynie) - na doświadczeniach których Polska się wzoruje - częsta zmiana funduszy (nawet kilkakrotna w ciągu roku dla jednej osoby) spowodowała spore trudności, których twórcy polskich rozwiązań emerytalnych starali się uniknąć lub w znacznym stopniu zminimalizować. Stąd słuszny z pewnością zapis o możliwości pobierania takiej opłaty - zapis, który chroni nie tylko interes członków funduszy, ale co ważne, samych funduszy.

Granice opłat

Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 czerwca 1998 r. w sprawie zasad obliczania oraz maksymalnej wysokości opłat pobieranych przez otwarty fundusz emerytalny z tytułu wypłat transferowych, wspomniana opłata nie może być wyższa, niż "40 proc. najniższego wynagrodzenia za pracę, określonego przez Ministra Pracy i Polityki Socjalnej na podstawie art. 774 pkt. 1 Kodeksu pracy, zwanego dalej 'najniższym wynagrodzeniem', jeżeli od dnia wpłaty pierwszej składki lub wypłaty transferowej z innego funduszu do dnia dokonania wypłaty transferowej z rachunku członka w otwartym funduszu emerytalnym minęło nie więcej niż 3 miesiące". Następnie opłata maleje co 3 miesiące o 5 punktów proc., aż do osiągnięcia 5 proc. najniższego wynagrodzenia w okresie pomiędzy 21 i 24 miesiącem (obecnie minimalne wynagrodzenie wynosi 670 zł.) Po upływie 24 miesięcy opłat tych fundusz nie może już pobierać.

Dodatkowe 4 procent

Niezależnie od wspomnianej opłaty, każdy OFE ma prawo potrącić z rachunku członka funduszu kwotę będącą równowartością 4 proc. najniższego wynagrodzenia. Jest to opłata za czynności związane z dokonaniem wypłaty transferowej (coś na kształt opłaty za przelew bankowy). Połowa tej kwoty to wynagrodzenie dla Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych oraz dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Powszechne towarzystwo emerytalne zarządzające funduszem jest bowiem zobowiązane zapłacić tym instytucjom w ciągu dziesięciu dni od zakończenia całej operacji po 1 proc. minimalnego wynagrodzenia za obsługę z tym związaną.

Transakcje bezgotówkowe

Ponieważ fundusze nie mają możliwości, ale przede wszystkim tytułu, do pobierania opłat lub dopłat od swoich członków w gotówce (ustawa dopuszcza jedynie potrącanie opłaty bezpośrednio z rachunku członka OFE), to w przypadku gdy na rachunku osoby zmieniającej fundusz znajdują się środki niewystarczające do pobrania należnych opłat, pobiera się tytułem opłaty całą kwotę zgromadzona na rachunku, a w przypadku braku środków opłat nie pobiera się w ogóle.

Nieskuteczna bariera

Opłaty pobierane przez otwarte fundusze emerytalne prawdopodobnie w dużym stopniu ograniczą przemieszczanie się członków pomiędzy funduszami. Jednak ich wysokość nie będzie z pewnością skuteczną barierą dla osób chcących zmienić fundusz z powodu niekorzystnych informacji dotyczących tego funduszu, namowy znajomego agenta lub po prostu z powodu "widzimisię". Proces ten będzie się więc nasilał proporcjonalnie do długości funkcjonowania systemu oraz w miarę pojawiania się informacji dotyczących wyników finansowych jak i innych informacji mających lub mogących mieć wpływ na dany fundusz.