W Szwecji emerytura pracownicza spełnia ważną rolę
Ważną częścią szwedzkiego systemu emerytalnego jest tzw. emerytura pracownicza (tjaenstepension). Jest nią objęte 90 proc. zatrudnionych. W poniedziałek w Polsce ruszył program Pracowniczych Planów Kapitałowych (PPK).
1 lipca największe polskie przedsiębiorstwa, zatrudniające co najmniej 250 osób zaczęły podlegać ustawie o PPK. Co kolejne pół roku - aż do stycznia 2021 r. - system PPK będzie wprowadzany w coraz mniejszych firmach. PPK to dobrowolny i powszechny system długoterminowego oszczędzania. Oszczędności tworzone będą wspólnie przez pracowników, pracodawców oraz państwo.
W Szwecji emerytura pracownicza funkcjonuje w zakładach pracy, które podpisały ze związkami zawodowymi umowy zbiorowe na poziomie lokalnym lub branżowym. Składka na tę emeryturę wynosi najczęściej 4,5 proc. pensji pracownika i jest płacona przez pracodawcę. W umowach zbiorowych zawarte są szczegóły dotyczące funduszu emerytalnego, do którego trafiać mają składki pracownika. Bywa, że pracownik może wybrać konkretny fundusz spośród kilku zaproponowanych przez pracodawcę. Są wśród nich fundusze oferujące bezpieczne lokowanie pieniędzy lub bardziej ryzykowne, ale dające szansę większego pomnożenia składek. We wszystkich przypadkach fundusze gwarantują minimalną kwotę emerytury, a także pobierają opłaty administracyjne.
Według ekspertów w związku ze starzeniem się społeczeństwa emerytura pracownicza, niegdyś uważana za dodatek, będzie w przyszłości spełniać coraz większą rolę. Dziś odpowiada ona za 21 proc. świadczenia emerytalnego.
Oprócz emerytury pracowniczej Szwedzi otrzymują emeryturę z systemu powszechnego, zależną od ich zarobków. W przypadku trudności z jej otrzymaniem, państwo gwarantuje emeryturę minimalną. Warunkiem jej otrzymania jest 40 lat zamieszkania w Szwecji. Trzecim filarem jest emerytura z funduszy prywatnych. Składki na tę część płacone są przez pracowników dobrowolnie.
W Polsce ustawa o Pracowniczych Planach Kapitałowych weszła w życie 1 stycznia 2019 r. Jak mówił niedawno w rozmowie z PAP prezes Polskiego Funduszu Rozwoju Paweł Borys, PPK jest pewnym standardem, który w takich krajach, jak Wielka Brytania, Niemcy, państwa skandynawskie, USA czy Francja jest powszechny. "Tam służy pracownikom, by ich życie na emeryturze było spokojniejsze. I PPK zbliżają nas do tych standardów" - powiedział.
Do programu może przystąpić każda osoba zatrudniona, która podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym. Oszczędności tworzone będą wspólnie przez pracowników, pracodawców oraz państwo. Pierwsza tura "wejścia do systemu" dotyczy największych pracodawców, zatrudniających 250 osób lub więcej.
Ze Sztokholmu Daniel Zyśk
