Wiek emerytalny ich nie powstrzymuje. W tych krajach pracuje 1/3 emerytów, a w Polsce?
Wiek emerytalny to ustawowo określony wiek życia, w którym nabywa się prawa do emerytury. W Polsce wiek emerytalny wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Dane wskazują, że niewielu Polaków decyduje się na aktywność zawodową na emeryturze. Tymczasem w Unii Europejskiej są kraje, które mogą pochwalić się stopniem aktywności zawodowej emerytów na poziomie 1/3 ich ogółu. Tymczasem zatrudnienie seniorów jest coraz bardziej palącą kwestią w obliczu starzenia się społeczeństw.
- W Polsce wciąż wielu emerytów traktuje przekroczenie wieku emerytalnego jako ostateczne zakończenie pracy w życiu.
- Spośród ponad 6 mln emerytów Polsce pracuje niemal 800 tys. osób, co stanowi zaledwie 13 proc. ogółu.
- W UE są kraje, którym udało się osiągnąć taki poziom zatrudnienia emerytów, że pracuje co trzeci z nich.
Wiek emerytalny jest tematem, który nie pozostawia nikogo obojętnym. Dyskusje na temat zwiększenia wieku emerytalnego zawsze wzbudzają emocje i kwestia ta ma swoich gorących zwolenników, jak i przeciwników. Dobrym przykładem tego, jak istotny dla społeczeństw jest to temat są chociażby protesty, które wiosną 2023 roku przetoczyły się przez Francję. Tymczasem nie jest problemem dla gospodarki sam wiek emerytalny, ale aktywność zawodowa seniorów.
Polacy bardzo cenią sobie wiek emerytalny i przechodzą na emeryturę prędko po jego osiągnięciu. Z danych, do których dotarł branżowy portal Prawo.pl, wynika, że 90 proc. Polaków, którzy osiągają prawo do emerytury, przechodzą na nią od razu w pierwszym roku. 7 na 10 nowych emerytów na świadczenie przechodzi natychmiast po osiągnięciu wieku emerytalnego. Tymczasem można pracować dalej po osiągnięciu wieku emerytalnego, choć jak pokazują dane, niewielu się na to w Polsce decyduje.
Dane wskazują, że panowie przechodzą na emeryturę nawet wcześniej niż panie. Średni wiek przejścia na emeryturę nie różni się wiele od wieku emerytalnego. Dane z 2022 roku wskazują, że średni wiek zakończenia przez mężczyznę aktywności zawodowej i przejścia na świadczenie emerytalne to 65,2 roku. W przypadku kobiet to natomiast 60,6 roku. W tym samym roku aż 77,7 proc. mężczyzn i 65,4 proc. kobiet na emeryturę przeszło tego samego dnia, gdy osiągnęli wiek emerytalny.
Demografia jest nieubłagana. Już w 2050 roku w Polsce zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego ma być ponad 40 proc. osób powyżej 60. roku życia. Aktywizacja zawodowa osób na emeryturze wydaje się być więc obowiązkiem, jeśli nie chcemy doprowadzić do załamania gospodarki. Obecnie już stosunek emerytów do pracowników wynosi 1,8 pracownika na 1 emeryta, a w najbliższych latach proporcje te zmienią się, zwiększając liczbę emerytów na pracowników.
Spośród ponad 6,1 mln emerytów w Polsce pracuje 800 tys. osób, dorabiając do świadczenia. Wielu spośród pracujących seniorów zatrudnianych jest w oparciu o wypłatę w wysokości minimalnej krajowej. Ci skorzystali dwa razy w 2023 roku, gdy podnoszono płacę minimalną. Ich pensja wzrośnie także od początku przyszłego roku i już zaplanowana jest kolejna podwyżka od 1 lipca 2024, jak miało to miejsce i w tym roku. Ośrodek zajmujący się rekrutacją, Personnel Service, wskazuje, że rosnąca szybko płaca minimalna może zachęcić polskich seniorów do aktywności zawodowej.
W Polsce zatrudnionych emerytów jest 13,5 proc. spośród całej grupy. Nie jest to wysoki wskaźnik, jeśli porównać nasz kraj do innych członków Unii Europejskiej. Inne państwa wspólnoty także borykają się z problemem starzejącego się społeczeństwa, jednak ich seniorzy już teraz masowo ruszają do pracy.
Z danych Eurostatu wynika, że wyższy stopień zatrudnienia mężczyzn w wieku emerytalnym znajdziemy chociażby w Holandii. 26 proc. holenderskich emerytów podejmuje się pracy zarobkowej. Jeszcze więcej emerytów pracuje w Danii. Niemal 29 proc. Duńczyków w wieku 65-69 lat ma stałą pracę.
Zdecydowanie najwyższe wskaźniki zatrudnienia emerytów notowane są w Estonii i Irlandii. W Estonii pracuje prawie co trzeci senior, bo wskaźnik zatrudnienia to 31,3 proc. pracujących emerytów. W Irlandii liczba pracujących po wieku emerytalnym to osiągnęła wartość przekraczającą 1/3 seniorów. W tym wyspiarskim kraju pracuje 35 proc. mężczyzn w wieku emerytalnym.
Przemysław Terlecki
