Z jakich lat pracy naliczana jest emerytura? Tyle musisz pracować

Prawo do emerytury przysługuje w Polsce ponad 7 milionom osób. Jako państwo, które będzie miało najszybciej starzejące się społeczeństwo w Unii Europejskiej, w 2060 roku będzie więcej emerytów i rencistów niż pracujących i płacących składki. Warto więc wiedzieć już dziś, jak obliczyć wysokość emerytury oraz ile lat trzeba pracować, by ją otrzymać. 

Reforma emerytalna, która weszła w życie 1 października 2017 roku sprawiła, że wiek emerytalny został obniżony. Powszechny wiek emerytalny dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 roku został określony na poziomie 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. ZUS przyzna emeryturę po ukończeniu tego wieku. 

Ile lat trzeba pracować na emeryturę? Wprowadzona jeszcze inna reforma, która weszła w życie znacznie wcześniej, bo w 1999 roku, sprawia, że wystarczy jedna zapłacona składka z tytułu ubezpieczenia społecznego lub emerytalnego i rentowego, żeby zyskać status emeryta. Wystarczy pracować jeden dzień, by dostać emeryturę.

CZYTAJ TAKŻE: Ile można zyskać przechodząc później na emeryturę? Wyliczenia

Reforma emerytalna sprzed ponad 20 lat sprawia, że obecnie najniższa emerytura w Polsce wynosi 2 grosze. To przykład emerytki, która przepracowała w całym życiu jeden dzień, za który opłacono składki. Większość krajów stosuje zasadę, że do świadczenia wymagany jest minimalny staż składkowy lub kwota zgromadzonego kapitału emerytalnego.

Gwarantowana emerytura minimalna zostanie przyznana po udokumentowaniu stażu pracy. Dla kobiet to co najmniej 20 lat, dla mężczyzn minimum 25 lat. Kwota najniższego gwarantowanego świadczenia emerytalnego od 1 marca 2022 roku wynosi 1338,40 zł brutto.

Skomplikowane przepisy i wysoce sformalizowana procedura przyznawania świadczenia sprawia, że nie jest łatwo odpowiedzieć, jak obliczyć wysokość emerytury. Tę ZUS ustala dzieląc podstawę obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia. Skąd ZUS wie, ile dany emeryt będzie żył?

Tablice średniego dalszego trwania życia ogłasza Prezes Głównego Urzędu Statystycznego w Monitorze Polskim co roku w komunikacie do 31 marca. Tablice te są podstawą do obliczenia emerytur na wnioski zgłoszone od 1 kwietnia do 31 marca następnego roku. Jak obliczyć wysokość emerytury?

Wysokość podstawy obliczenia emerytury obejmuje trzy elementy. To zwaloryzowany kapitał początkowy (do 1998 roku włącznie) oraz zwaloryzowane składki na ubezpieczenie emerytalne (od 1999 roku do miesiąca, który będzie poprzedzał miesiąc przejścia na emeryturę). Trzeci element to zwaloryzowane środki na subkoncie w ZUS w przypadku członków OFE.

Znające te wartości można obliczyć wysokość emerytury przy pomocy kalkulatora ZUS. Ten znajduje się TUTAJ. Informacje o kwotach, które są uzbierane na naszym koncie i stanowią podstawę emerytury, są dostępne po zalogowaniu do ZUS przez profil zaufany. 

Obliczyć wysokości emerytury można podając dane takie jak miesięczne obecne wynagrodzenie brutto czy deklarowany wiek przejścia na emeryturę. Następnie wystarczy nacisnąć przycisk "Oblicz". Na tablicy pojawi się kilka informacji, w tym najważniejsza, czyli prognozowana wysokość emerytury.

Termin przejścia na emeryturę ma niebagatelne znaczenie. Po pierwsze, warto rozwiązać umowę jeden lub dwa dni przed końcem miesiąca i do końca miesiąca złożyć wniosek o emeryturę wraz ze świadectwem pracy. Dzięki temu wnioskujący otrzyma za ten miesiąc zarówno całą pensję, jak i całą emeryturę. 

CZYTAJ TAKŻE: 13. i 14. emerytury także w 2023 r. Na co seniorzy wydają te pieniądze?

Liczy się również średnie dalsze trwanie życia. To ważne z perspektywy osób, które osiągnęły już wiek emerytalny i składają wniosek o emeryturę w późniejszym czasie, tj. po miesiącu osiągnięcia wieku emerytalnego. W takiej sytuacji najlepiej wniosek złożyć po dacie urodzenia, wówczas średnie dalsze trwanie życia będzie krótsze, czyli korzystniejsze.

Kiedy najkorzystniej przejść na emeryturę w 2023 roku? Do końca marca 2023 roku obowiązują obecne tablice długości trwania życia, które są bardzo korzystne, a to pokłosie nadmiarowej liczby zgonów z ostatnich dwóch lat. Nie wiemy jak one się zmienią od kwietnia, ale może się okazać, że będą nadal korzystne, szczególnie że liczba zgonów jest nadal powyżej średniej sprzed 2020 roku. Z drugiej strony kapitał zgromadzony w ZUS jest waloryzowany - w części w oparciu o inflację. Z decyzją o ewentualnym przejściu na emeryturę w tej sytuacji warto poczekać do lipca. Należy jednak pamiętać, że emerytury, ze względu na wysoką inflację, będą w marcu waloryzowane również rekordowo, a do tego dochodzi 13. emerytura wypłacana w kwietniu. Jeżeli wiek emerytalny osiągniesz dopiero np. w kwietniu lub maju 2023 roku, to warto czekać do lipca, nie otrzymasz już wtedy 13. emerytury, ale twój kapitał zgromadzony w ZUS zostanie zwaloryzowany

Pod obrady Sejmu trafić ma projekt o zmianie ustawy o emeryturach. Jej celem jest wprowadzenie emerytury stażowej. Ta umożliwiałaby przechodzenie na wcześniejsze emerytury poniżej ustawowego wieku emerytalnego. Dedykowana byłaby osobom spracowanym z wysokim stażem pracy - 39 lat w przypadku kobiet oraz 44 lata dla mężczyzn.

Warunkiem przyznania emerytury stażowej byłoby zgromadzenie kapitału emerytalnego wystarczający na emeryturę w wysokości co najmniej najniższej emerytury. Emerytury stażowe są jednak mocno krytykowane, a sam rząd ich wprowadzeniem zajmuje się ponad siedem lat. 

CZYTAJ TAKŻE:

Co z 15. emeryturą? Nie ustają spekulacje

Dobrowolny ZUS to zły pomysł. FPP ostrzega przed konsekwencjami

Kontrowersje wokół wdowich emerytur. Prezes ZUS krytycznie o nowym świadczeniu

Zobacz również: