Czy rodzice mogą przepisać dom na dziecko? Bezpieczne sposoby dysponowania majątkiem
Rodzice pragnący przekazać swoje nieruchomości dzieciom jeszcze za życia, mogą to uczynić na kilka sposobów. Wybór odpowiedniej formy przekazania majątku zależy od indywidualnych okoliczności i planów rodziny. Warto jednak pamiętać, że przepisanie domu czy mieszkania na jedno z dzieci może w przyszłości wywołać roszczenia o zachowek od pominiętych bliskich. Każda z dostępnych opcji – darowizna, dożywocie czy testament – ma swoje specyficzne wymagania i konsekwencje prawne.
Przekazanie nieruchomości na rzecz dziecka może odbyć się za pomocą umowy darowizny lub umowy dożywocia, oba te rozwiązania są regulowane przez Kodeks cywilny. Umowa darowizny, ujęta w artykule 888 i kolejnych, jest jednym z najczęściej wybieranych sposobów. Polega na nieodpłatnym przekazaniu określonego składnika majątku, np. domu czy mieszkania, na rzecz obdarowanego, którym zazwyczaj jest syn lub córka. Kluczowym elementem tej umowy jest to, że nieruchomość przechodzi na własność dziecka od razu po dopełnieniu formalności u notariusza, co pozwala na swobodne dysponowanie majątkiem.
Alternatywą dla umowy darowizny jest umowa dożywocia, szczegółowo opisana w artykułach 908-916 Kodeksu cywilnego. Jest to specyficzna forma umowy, stosowana wyłącznie w przypadku pełnoletnich dzieci. W ramach tej umowy nabywca nieruchomości zobowiązuje się do zapewnienia zbywcy dożywotniego utrzymania. Obejmuje to nie tylko przyjęcie rodzica jako domownika, ale także zapewnienie mu wyżywienia, ubrania, opieki w czasie choroby oraz pochówku po śmierci. Umowa dożywocia również musi być sporządzona w formie aktu notarialnego, a nabywca jest zobowiązany do uregulowania podatku od czynności cywilnoprawnych, wynoszącego 2% wartości nieruchomości.
Przekazanie nieruchomości dla dziecka za życia jest całkiem proste, a wyzwaniem na tym etapie są głównie sprawy podatkowe. Problem pojawia w sytuacji, gdy chcemy zabezpieczyć dziecko na wypadek swojej śmierci. Należy pamiętać, że przekazanie majątku za życia nie zawsze zabezpiecza dziecko przed późniejszymi roszczeniami ze strony innych osób uprawnionych do dziedziczenia.
Przeczytaj też: Czy można dziedziczyć po byłym małżonku? Istnieją pewne wyjątki
Przepisanie nieruchomości na dziecko na wypadek śmierci można skutecznie zrealizować poprzez sporządzenie testamentu. Testament jest dokumentem prawnym, który pozwala na określenie, kto ma odziedziczyć poszczególne składniki majątku po śmierci spadkodawcy. Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, a dokładniej artykułem 941 i kolejnymi, testament musi być sporządzony w formie pisemnej, zawierać pełne dane spadkobierców, być opatrzony datą oraz własnoręcznym podpisem spadkodawcy.
Podczas sporządzania testamentu, kluczowe jest precyzyjne określenie, kto ma odziedziczyć daną nieruchomość. W przypadku, gdy mieszkanie lub dom ma być przekazane konkretnemu dziecku, konieczne jest wyraźne wskazanie tej osoby w testamencie. W przeciwnym razie, jeśli testament nie zawiera precyzyjnych zapisów, zastosowanie będzie miało prawo dziedziczenia ustawowego, które może prowadzić do niepożądanego podziału majątku.
Warto przy tym pamiętać, że nawet jeśli rodzic zapisze nieruchomość jednemu z dzieci w testamencie, zgodnie z artykułem 991 Kodeksu cywilnego, pozostali spadkobiercy mogą mieć prawo do zachowku. Zachowek to część spadku przysługująca najbliższym członkom rodziny, takim jak dzieci, małżonek i rodzice, nawet jeśli zostali pominięci w testamencie. Darowizny przekazane jeszcze za życia wliczają się do masy spadkowej, co oznacza, że mogą wpływać na wysokość zachowku. Aby uniknąć roszczeń o zachowek w stosunku do obdarowanego dziecka, warto skonsultować się z prawnikiem i rozważyć inne opcje prawne, takie jak umowa dożywocia, która nie wlicza się do schedy spadkowej, dzięki czemu nie powoduje dodatkowych roszczeń ze strony pozostałych spadkobierców.
Przeczytaj też:
Kiedy zachowek się nie należy? Nie zawsze masz do niego prawo
Kto dziedziczy, gdy spadkobierca umiera? Przepisy mówią jasno
