Czy rodzice mogą przepisać mieszkanie na dziecko? Takie są zasady darowizny

Przepisanie mieszkania na dziecko może przyjąć różne formy. Wszystko zależy od tego, kiedy ma nastąpić faktyczne przekazanie prawa własności. Jeśli chcemy, by doszło do tego ze skutkiem natychmiastowym, najlepiej wybrać darowiznę. Akt darowizny mieszkania wpływa na stan faktyczny od razu po jego podpisaniu (oczywiście musi to nastąpić zgodnie z prawem).

Drugą możliwością przepisania mieszkania na dziecko jest umowa o dożywocie. Jej skutek prawny następuje dopiero po śmierci, jednak do tego czasu, od momentu jej podpisania, muszą zostać spełnione pewne warunki. Osoba, która zgodnie z umową otrzymuje nieruchomość, ma obowiązek utrzymania zbywcy do momentu jego śmierci. Dodatkowo może on w tym czasie zamieszkiwać mieszkanie, a także otrzymywać stosowną opiekę (np. opał, pomoc w chorobie, prąd, ubranie czy wyżywienie).

Ostatnim sposobem na przepisanie mieszkania na dziecko jest sporządzenie testamentu. W ten sposób zabezpieczamy naszą wolę przekazania nieruchomości, jednak skutek prawny nastąpi po naszej śmierci. Wtedy właścicielem mieszkania zostanie wskazany przez nas spadkobierca.

Jednak najpopularniejszym sposobem przepisania mieszkania na dziecko jest właśnie darowizna i to właśnie jej szczegóły opiszemy w tym artykule.

Zobacz także: Z jakich lat pracy naliczana jest emerytura? Tyle musisz pracować

W Polsce nie obowiązują żadne przepisy, które ograniczałyby możliwości przekazania darowizny. Jest to dobre rozwiązanie dla osób, które właśnie w tej formie chcą przepisać mieszanie dla dzieci. Dodatkowo nic nie stoi na przeszkodzie, by obdarować w ten sposób więcej niż dwójkę potomstwa.

Przed przepisaniem mieszkania na dwoje dzieci nie trzeba wykonywać podziału nieruchomości. Ten sposób jest domeną gruntów niezabudowanych, które właściciel może najpierw podzielić, a następnie przekazać w formie darowizny mniejsze działki.

Przepisanie mieszkania na dwoje dzieci automatycznie ustanawia współwłasność nieruchomości. Standardowo udziały dzieli się 50 na 50, jednak nie ma żadnego przeciwwskazania do zmiany proporcji. Można podzielić mieszkanie w stosunku ⅓ do ⅔ czy też 65 proc. do 35 proc.

Mieszkanie przepisane na dwoje dzieci od momentu podpisania stosownych dokumentów będzie funkcjonowało jako współwłasność obdarowanych.

Liczba dokumentów, które należy przygotować w celu przepisania mieszkania, nie jest wcale taka mała. Warto odpowiednio wcześnie się do tego zabrać, by nie pominąć nic na ostatnią chwilę. Darczyńca musi przygotować podstawę jego prawa własności do nieruchomości (np. umowę sprzedaży czy akt poświadczenia dziedziczenia) oraz numer księgi wieczystej. Obdarowany powinien zgłosić się od urzędu skarbowego w celu otrzymania zaświadczenia o zwolnieniu z obowiązku zapłacenia podatku. Dodatkowo potrzebne będą dane stron umowy oraz ich dowody osobiste.

Jeden dokument więcej będzie potrzebny, jeśli umowa darowizny ma dotyczyć spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. W takiej sytuacji, oprócz numeru księgi wieczystej (jeśli została założona), trzeba dysponować aktualnym zaświadczeniem ze spółdzielni mieszkaniowej. Treść zaświadczenia musi potwierdzać prawo do mieszkania, które będzie przedmiotem umowy.

Zobacz także: Staż pracy do emerytury. Co wliczyć do lat pracy?

Umowa darowizny objęta jest podatkiem na podstawie ustawy o podatku od spadków i darowizn. Zgodnie z jej zapisami konieczność zapłaty podatku oraz jego wysokość wynika przede wszystkim ze stopnia spokrewnienia się darczyńcy z obdarowanym (lub obdarowanymi). Wyróżniamy trzy grupy podatkowe:

• grupa I — małżonek, zstępni, wstępni, ojczym, macocha (jest to tzw. grupa 0) oraz pasierb, rodzeństwo, synowa, teściowie, zięć;
• grupa II — małżonkowie innych zstępnych, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, zstępni rodzeństwa;
• grupa III — pozostali obdarowani.

W przypadku grupy I kwota wolna od podatku to 10 434 zł, grupy II — 7 878 zł, a grupy III — 5 308 zł. Dodatkowo warto pamiętać, że od 1 lipca wzrosną kwoty wolne. W pierwszej grupie będzie to 36 120 zł, w drugiej - 27 090 zł a w trzeciej - 18 060 zł. 

Jednak w przypadku przepisania mieszkania na dzieci możliwe jest uniknięcie przez nich płacenia podatku. Wystarczy po podpisaniu umowy darowizny zgłosić ten fakt do urzędu skarbowego. Warto również pamiętać, że jeśli jest ona sporządzana przez notariusza, dokonuje on zgłoszenia do US we własnym zakresie.

Koszt notariusza zależy od sprawy. Jednak w przypadku przepisania mieszkania na dziecko można je określić na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej. Cena, jaką zapłacimy za sporządzenie umowy darowizny, będzie zależna od wartości mieszkania i kształtuje się następująco:

• do 3000 zł - 100 zł;
• powyżej 3000 zł do 10 000 zł - 100 zł + 3% od nadwyżki powyżej 3000 zł;
• powyżej 10 000 zł do 30 000 zł - 310 zł + 2% od nadwyżki powyżej 10 000 zł;
• powyżej 30 000 zł do 60 000 zł - 710 zł + 1% od nadwyżki powyżej 30 000 zł;
• powyżej 60 000 zł do 1 000 000 zł - 1010 zł + 0,4% od nadwyżki powyżej 60 000 zł;
• powyżej 1 000 000 zł do 2 000 000 zł - 4770 zł + 0,2% od nadwyżki powyżej 1 000 000 zł;
• powyżej 2 000 000 zł - 6770 zł + 0,25% od nadwyżki powyżej 2 000 000 zł, nie więcej jednak niż 10 000 zł, a w przypadku czynności dokonywanych pomiędzy osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn nie więcej niż 7500 zł.

Oznacza to, że za sporządzenie umowy darowizny mieszkania o wartości 500 000 złotych maksymalna taksa notarialna może wynieść 2 770 złotych.

Czytaj również:

Nowy obowiązek dla sprzedających i wynajmujących mieszkania. Za ważny dokument zapłacisz nawet 1000 zł

Zajęcie komornicze pochłonie nie tylko wypłatę. Ile może zabrać komornik?

Zadatek a zaliczka. Czym się różnią i które z nich można zwrócić?