Ile zarabia nauczyciel? W 2024 roku wynagrodzenia w tym zawodzie wzrosły o 30 proc.

Nauczyciele odgrywają znaczącą rolę w procesie kształtowania przyszłości młodych ludzi, wspierając ich w dążeniu do osiągnięcia pełni możliwości. Jednakże obawy budzi fakt, że ich skromne wynagrodzenia w Polsce mogą podważać zdolność państwa do oferowania edukacji, która jest zarówno włączająca, jak i sprawiedliwa, a przy tym utrzymuje wysoki standard nauczania. Problem ten nie dotyczy tylko naszego kraju, ale również m.in. takich państw jak Węgry, Czechy czy Grecja.

Brak uznania finansowego może wpływać na zaangażowanie nauczyciela w pracę i chęć dalszego rozwoju zawodowego. Motywowani nauczyciele są bardziej skłonni inwestować czas i wysiłek w doskonalenie swoich umiejętności, co przekłada się na jakość nauczania.

Warto również zwrócić uwagę na fakt, że niskie zarobki mogą utrudniać rekrutację i zatrzymywanie wykwalifikowanych specjalistów w zawodzie. Takie osoby często wybierają inne ścieżki kariery, gdzie zarobki są atrakcyjniejsze. Brak stabilności finansowej może również skłonić nauczycieli do zmiany zawodu lub emigracji za lepszymi warunkami pracy.

Ponadto niskie wynagrodzenia mogą prowadzić także do zmniejszenia prestiżu zawodu nauczyciela. A to z kolei może wpłynąć na postrzeganie nauczycieli przez społeczeństwo oraz uczniów, ponieważ wysokość wynagrodzenia jest często uważana za wskaźnik wartości i znaczenia danej profesji.

Przez wiele lat nauczyciele w Polsce zarabiali stosunkowo mało w porównaniu z innymi profesjami wymagającymi wykształcenia i wysokich kwalifikacji, dlatego ten temat stał się przedmiotem wielu debat publicznych i licznych protestów zawodowych. Zarobki nauczycieli często porównywano z wynagrodzeniami pracowników, od których nie wymaga się wyższego wykształcenia, takich jak np. kasjerzy pracujący w dyskontach.

W 2024 roku sytuacja finansowa nauczycieli ulegała jednak poprawie. Ministerstwo Edukacji wprowadziło rozporządzenie, które podniosło pensje nauczycieli. Podwyżki te zostały już przyznane i dotyczą nauczycieli na wszystkich poziomach awansu zawodowego.

W przypadku nauczycieli początkujących wynagrodzenie zasadnicze wzrosło o 33 proc., co w praktyce oznacza wzrost do 4908 zł brutto. Natomiast nauczyciele mianowani i dyplomowani otrzymali 30 proc. podwyżki. Miało to na celu poprawę warunków pracy nauczycieli i zachęcenie młodych talentów do wybrania tego zawodu.

Zmiany te są efektem rekordowego wzrostu subwencji oświatowej, która na rok 2024 wyniosła ponad 87 mld 983 mln zł, co stanowi wzrost o 36,2 proc. w porównaniu z 2023 rokiem. Wypłata podwyżek nastąpiła nie później niż w ciągu trzech miesięcy po ogłoszeniu ustawy budżetowej, z wyrównaniem od 1 stycznia 2024. Podwyższenie wynagrodzeń zasadniczych wpłynęło również na wzrost dodatkowych składników wynagrodzenia, takich jak dodatki za staż pracy.

Pensje nauczycieli w 2024 r. (zasadnicze bez dodatków i nadgodzin):

• nauczyciel początkujący bez stopnia awansu zawodowego - brutto: 4908 zł/netto(na rękę): 3675,95 zł;
• nauczyciel mianowany - brutto: 5057 zł/netto(na rękę): 3776,95 zł;
• nauczyciel dyplomowany - brutto: 5915 zł/netto (na rękę): 4362,69 zł.

Minimalne wynagrodzenie zasadnicze nauczycieli z różnymi tytułami zawodowymi i przygotowaniem pedagogicznym uległo zmianie od 1 stycznia br. Nauczyciel początkujący z tytułem zawodowym magistra i przygotowaniem pedagogicznym teraz otrzymuje 4908 zł brutto (co stanowi wzrost o 1218 zł brutto). Nauczyciel mianowany otrzymuje 5057 zł brutto (wzrost o 1167 zł brutto), a nauczyciel dyplomowany 5915 zł brutto (wzrost o 1365 zł brutto). Nauczyciele z tytułem zawodowym magistra i przygotowaniem pedagogicznym stanowią ponad 95 proc. ogółu.

Pozostali nauczyciele to osoby o różnym wykształceniu. W tej grupie znajdują się nauczyciele z tytułem zawodowym magistra, ale bez przygotowania pedagogicznego, a także ci z tytułem licencjata (inżyniera), z przygotowaniem pedagogicznym lub bez niego. Dodatkowo do tej grupy zaliczają się nauczyciele z dyplomem ukończenia kolegium nauczycielskiego lub nauczycielskiego kolegium języków obcych oraz osoby z innym wykształceniem. Minimalne wynagrodzenie zasadnicze dla nauczyciela początkującego z takim poziomem wykształcenia (druga grupa zaszeregowania) wynosi teraz 4788 zł brutto (co stanowi wzrost o 1188 zł brutto). Nauczyciel mianowany otrzymuje 4910 zł brutto (wzrost o 1210 zł brutto), a nauczyciel dyplomowany 5148 zł brutto (wzrost o 1188 zł brutto).

Jednym z dodatków, które nauczyciele mogą otrzymać wraz comiesięczną pensją, jest dodatek za wysługę lat, który przysługuje im od 4. roku pracy. Kiedy nauczyciel osiągnie taki staż pracy, otrzymuje dodatek co miesiąc. Do dodatku stażowego wliczane są wszystkie okresy zatrudnienia. Mowa tutaj nie tylko o pracy w zawodzie, ale również o pracy w różnych szkołach.

Wysokość dodatku za wysługę lat wynosi 1 proc. za każdy rok pracy. Maksymalnie może on wynieść 20 proc. czyli wtedy gdy staż pracy nauczyciela wyniesie 20 lat. Wynika z tego, że nauczyciel dyplomowany, który otrzymuje 5915 pensji zasadniczej brutto, po osiągnięciu 20 lat stażu pracy otrzyma 1183 zł brutto dodatku. Wówczas ostateczna wysokość pensji wyniesie 5169 zł netto.

Warto zaznaczyć, że dodatki dla nauczycieli są różne i zależą od pełnionej funkcji, umowy o pracę oraz placówki. W Karcie nauczyciela uwzględnione zostały również dodatek funkcyjny, dodatek motywacyjny i dodatek wiejski. 

Z uwzględnieniem tych dodatków w 2024 roku średnie pensje nauczycieli brutto mogą wynosić:

• początkujący: 6353 zł (podwyżka o 33 proc., czyli o o 1576 zł), 
• mianowani: 7453,47 zł (podwyżka o 30 proc., czyli o 1720,04 zł), 
• dyplomowani: 9523,88 zł (podwyżka o 30 proc., czyli o o 2197,88 zł).

Choć średnia wysokość zarobków różni się od płacy zasadniczej, to wielu nauczycieli podkreślało, że nie każdy z nich wyrabia nadgodziny i nie każdy otrzymuje wspomniane dodatki, dlatego wyliczenia średnich zarobków nauczycieli często bywają tylko teoretyczne.

Przeczytaj również:

Nowe stawki wynagrodzenia dla pracowników samorządowych od 1 lipca 2024

"Babciowe" dla prowadzących działalność. MRPiPS tłumaczy, kiedy to możliwe

Pensje Polaków wciąż rosną w dwucyfrowym tempie. Oto najnowsze dane GUS