Choć wyjście do restauracji kojarzy się z przyjemnością i relaksem, kontrola Inspekcji Handlowej pokazuje, że rzeczywistość bywa mniej apetyczna. W wielu lokalach to, co trafia na talerz, nie zawsze odpowiada temu, co obiecano w menu. A klienci często nie zdają sobie z tego sprawy.
UOKiK skontrolował restauracje
Zjesz, zapłacisz i wyjdziesz zadowolony, że obsługa była miła, a danie smaczne. Problem w tym, że być może właśnie zostałeś oszukany, nawet o tym nie wiedząc. Najnowsze dane opublikowane przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) nie pozostawiają wątpliwości: 75 proc. skontrolowanych lokali gastronomicznych w Polsce dopuściło się poważnych nieprawidłowości. Branża, która żyje z zaufania, często go nie respektuje.
Inspekcja Handlowa, działająca pod nadzorem UOKiK, prześwietliła 626 restauracji, barów i kawiarni w całej Polsce. Wyniki? Niepokojące i - dla wielu klientów - zaskakujące.
Więcej niż "drogo i mało". Porcje mniejsze niż w karcie, składniki inne niż zamówione
Na pierwszy rzut oka wszystko gra - menu restauracji wygląda profesjonalnie, obsługa uśmiechnięta, a danie pachnie apetycznie. Ale gdyby zajrzeć głębiej, na wagę i w składniki, zaczynają się schody. Bo w wielu polskich lokalach gastronomicznych to, co dostajesz, nijak się ma do tego, za co płacisz.
W specjalnym komunikacie, wydanym po zakończonych kontrolach, UOKiK podkreśla, że nieprawidłowości dotyczyły głównie:
- zbyt małych porcji w stosunku do tego, co zadeklarowano w karcie,
- zamienników składników stosowanych bez zgody klienta,
- braku jawnego cennika, który powinien być dostępny przed złożeniem zamówienia.
"Usługa gastronomiczna musi być zgodna z zamówieniem. Jeśli tak nie jest - masz prawo do reklamacji" - przypomina Urząd.
Restauratorzy kombinują, a klienci nie pytają
Dlaczego tak się dzieje? Bo - jak wynika z praktyki - większość klientów nie zna swoich praw albo nie chce robić problemów. Skupieni na rozmowie, atmosferze i smakach, często nie zauważamy, że danie jest mniejsze niż powinno być, a zamiast sera owczego użyto tańszego zamiennika.
Dla wielu lokali to sposób na "optymalizację kosztów", czyli prostą kalkulację: jeśli klient się nie zorientuje, zysk zostaje w kasie. A że takich klientów są tysiące dziennie, oszczędności rosną - tyle że nieuczciwie.
Jak zaznacza UOKiK, cennik powinien być umieszczony w miejscu ogólnodostępnym - wewnątrz lub na zewnątrz lokalu, z pełnymi nazwami dań, cenami oraz informacją o ilości lub gramaturze gotowego dania. Klient musi znać koszt i zawartość talerza przed złożeniem zamówienia.
Gdzie kończy się kreatywność kucharza, a zaczyna łamanie prawa?
Dania "autorskie", kreatywne zamienniki, sezonowe składniki - to standard w dzisiejszej gastronomii. Ale zgodnie z prawem, każda zmiana w składzie potrawy musi być wcześniej uzgodniona z klientem. Jeśli więc kucharz wymienił parmezan na tańszy ser "typu parmezan", nie pytając o zgodę, to wówczas otwarcie można wskazywać, że doszło do naruszenia.
"Zadeklarowane w menu składniki nie mogą być zastąpione innymi bez wcześniejszego uzgodnienia z konsumentem" - przypomina UOKiK w specjalnym komunikacie. Podobnie z opłatami dodatkowymi - ich ujawnienie po złożeniu zamówienia jest nielegalne. Cennik musi uwzględniać wszelkie koszty, także te za opakowania czy serwis.
Konsument nie jest bezbronny, ale musi wiedzieć, co mu wolno
Choć wielu klientów wciąż nie wie, że ma prawo reklamować danie, jeśli odbiega ono od opisu - to właśnie ta świadomość jest kluczem do zmiany. UOKiK przypomina: "Konsument ma prawo do reklamacji, jeśli posiłek jest niezgodny z zamówieniem - nieświeży, czegoś w nim brakuje lub został użyty zamiennik składnika bez jego wcześniejszej zgody".
Dopóki klienci nie będą egzekwować swoich praw, część lokali będzie nadal próbować szukać zarobku tam, gdzie powinno się przestrzegać standardów. Dla restauratorów, którzy działają uczciwie, to dobra wiadomość - bo kontrola i egzekwowanie standardów wyrównuje szanse. Dla tych, którzy balansują na granicy legalności, to sygnał ostrzegawczy, że UOKiK i Inspekcja Handlowa będą patrzeć na ręce coraz dokładniej.
Wniosek dla konsumentów jest jasny. Zanim zapłacisz rachunek, sprawdź, za co naprawdę płacisz. Nawet w ulubionej restauracji warto pamiętać, że miła obsługa nie zawsze idzie w parze z uczciwością na rachunku.
Agata Jaroszewska
