Zarabiać na metalach, czyli wysokie ryzyko

Gang kradł miedź: z włoskich fabryk, kolei, nawet cmentarzy i wysyłał ją statkami do Chin - pisał pod koniec 2006 r. "Financial Times". Podobne działania podejmowali kryminaliści z Belgii i Francji.

Nic dziwnego - na miedzi i na innych naturalnych surowcach można świetnie zarobić. Także legalnie. Jak podkreśla Artur Wolak, doradca ds. portfeli inwestycyjnych Union Investment TFI, wraz z rosnącym zapotrzebowaniem na surowce naturalne zwiększa się wartość spółek, które je wydobywają.

Wolak zwraca uwagę, że surowce to aktywa odmienne od akcji, obligacji czy walut. Na ich ceny decydujący wpływ mają (obok bieżącej równowagi między popytem i podażą) czynniki długoterminowe - prognozy światowego wzrostu gospodarczego oraz globalne trendy demograficzne. Jednak przede wszystkim to, że zasoby są ograniczone, ale popyt - nie. W dodatku, o ile w wypadku surowców energetycznych można znaleźć zamienniki, to jeśli chodzi o metale, jest to bardzo trudne lub w ogóle niemożliwe. Wprawdzie tworzywa sztuczne stosowane są coraz częściej i szerzej, ale jako surogat metali "zwykłych" - czyli np. żelaza. Nie mogą - przynajmniej na razie - zastępować metali szlachetnych ani takich, które mają specyficzne cechy - jak miedź, tak bardzo pożądana przez Chińczyków.

Rosnący popyt przy mało elastycznej podaży oznacza wzrost cen surowców. Nie jest to, oczywiście, korzystne dla konsumentów. Chyba że stają się oni inwestorami, ponieważ wtedy mają okazję zarobić. A najlepiej szukać okazji w Europie Środkowo-Wschodniej, która jest istnym zapleczem surowcowym światowej gospodarki. Choć tak naprawdę, gdy mówimy - Europa, myślimy - Rosja. Tam bowiem znajduje się niemal jedna czwarta globalnych rezerw niklu, prawie połowa palladu, 15 proc. złota, 12 proc. platyny oraz 30 proc. gazu ziemnego i 5 proc. ropy naftowej. Czy jednak warto inwestować w tak ryzykownym kraju?

- Rosja to kraj stabilny politycznie i ekonomicznie - przekonuje Artur Wolak i dodaje, że w rankingach prowadzonych przed tegorocznymi wyborami do Dumy prowadzą partie związane z prezydentem Putinem. W kontekście przyszłorocznych wyborów prezydenckich wymieniani są wyłącznie kandydaci z nim związani. Ubiegłoroczny wzrost gospodarczy wyniósł 6,8 proc., a nadwyżka budżetowa - 7,5 proc. PKB. Wydobycie i eksport surowców (zwłaszcza metali i surowców energetycznych) stanowi znaczną część dochodu narodowego brutto, a narodowe przedsiębiorstwa eksploatujące te zasoby cieszą się licznymi przywilejami.

Dość przypomnieć, że w takich to właśnie warunkach w Rosji wyrosły giganty surowcowe, jak np. Gazprom, Łukoil czy Norilsk Nikiel - światowy lider w produkcji niklu i palladu. Biorąc pod uwagę chiński popyt na miedź, warto z kolei wspomnieć nasz KGHM, którego notowania mają niewielki związek ze stanem polskiej gospodarki, lecz są uzależnione od ceny miedzi na rynkach światowych.

- Dobre perspektywy światowej gospodarki powinny wpłynąć na wzrost popytu na surowce - potwierdza Markus Temme, analityk Union Asset Management Holding AG. Również on jest optymistą, jeżeli chodzi o inwestowanie w sektor surowcowy. Duża aktywność na rynku fuzji i przejęć w tym segmencie oraz pojawiające się spekulacje na ich temat wpływają, jak podkreśla Temme, na wzrost notowań spółek z tego sektora.

- Preferujemy spółki procykliczne, koncentrujące się na produkcji oraz przetwarzaniu metali i stali, a także branże ściśle związane z przeróbką stali - precyzuje Temme. - Jesteśmy też zainteresowani walorami spółek z sektorów paliwowego, rafineryjnego, energetycznego, w naszych aktywach posiadamy również akcje kopalni złota.

Pomimo wysokich cen ropy na rynkach światowych, Union Asset Management Holding obniżył oczekiwania co do bezpośrednich zysków spółek paliwowych, ze względu na możliwe zmniejszenie ilości wydobycia, a także wzrost inwestycji spowodowany poszukiwaniami nowych złóż i ich eksploracją. Markus Temme zwraca uwagę, że z faktem tym związany jest wzrost potencjału zysków spółek usługowych działających na rzecz sektora paliwowego, choćby SBM Offshore i Schoeller-Bleckmann.

- Przedkładamy nad inne również spółki rafineryjne, takie jak Petroplus, które zyskują na bieżących wzrostach cen ropy naftowej - dodaje Temme. A Artur Wolak wskazuje na jeszcze jeden korzystny aspekt posiadania w portfelu spółek surowcowych.

- Tego typu inwestycje mogą przyczynić się do ograniczenia wahań wartości portfela - tłumaczy. - Każdy wzrost napięcia międzynarodowego zwykle pociąga za sobą spadek cen akcji, obligacji korporacyjnych etc. I tylko ceny surowców - w odpowiedzi na zagrożenie dla ciągłości dostaw - rosną.

Co na to rynek kapitałowy? Oferta inwestycji na rynku surowcowym jest w Polsce więcej niż skromna. Od niedawna Generali Życie TU oferuje Indywidualny Program Inwestycyjny "Generali Beneficio", w ramach którego dostępny jest Portfel Zagraniczny Surowcowy. Ten ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy nabywa jednostki uczestnictwa zagranicznych funduszy inwestujących w surowce lub w akcje spółek związanych z rynkiem surowców oraz przemysłem wydobywczym. Obecnie aktywa lokowane są w jednostki funduszy BlackRock Merrill Lynch World Mining Fund i Oppenheim Pramerica Commodity Alpha OP.

Pierwszy na polskim rynku był jednak działający od czerwca 2006 r. fundusz UniAkcje: Nowa Europa FIO. Produkt ten jest rekomendowany tym inwestorom, którzy posiadają już jednostki funduszy akcyjnych i zamierzają zwiększyć swoje zaangażowanie w tę kategorię aktywów - ale przede wszystkim akceptują wysokie ryzyko. Tego, że te potencjalnie dochodowe inwestycje są obarczone wysokim ryzykiem, nikt nie ukrywa. Co więcej, niektórzy uważają je za zbyt wysokie.

- Nie zainwestowałbym w spółki surowcowe ze względu na zbyt wysokie ryzyko - mówi wprost Maciej Bombol, wiceprezes Millennium TFI odpowiedzialny za zarządzanie aktywami. Czyli - jeżeli kupować, to na własną odpowiedzialność. Jak zwykle, zresztą.

Przemysław Szubański