Jest decyzja RPP o stopach procentowych. Co to oznacza dla rat kredytowych?
Raty kredytów rosną wraz ze wskaźnikiem WIBOR, a ten przed decyzją Rady wynosił 7,31 proc. w wersji trzymiesięcznej i 7,47 proc. w sześciomiesięcznej. Od początku cyklu podwyżek raty nowych kredytów wzrosły nawet dwukrotnie, a niekiedy jeszcze mocniej.
Rada Polityki Pieniężnej nie zmieniła stóp procentowych i pozostawiła je na poziomie 6,75 proc., ale WIBOR wzrósł, więc raty kredytów hipotecznych niektórym kredytobiorcom i tak wzrosną. W przypadku kredytu na 300 tys. zł na 25 lat z marżą 2,21 proc., który został przyznany we wrześniu 2021 r., rata wzrosła z początkowego poziomu 1 337 zł do 2 602 zł. Oznacza to wzrost o 93 proc. - wylicza Jarosław Sadowski, główny analityk Expandera.
Jak dodaje, choć kredytobiorcy płacą dużo wyższe kwoty, to dług jest spłacany znaczenie wolniej. - Dla przykładu przy początkowej racie 1 337 zł, zadłużenie było pomniejszane o 727 zł kapitału. Odsetki wynosiły 610 zł, więc stanowiły mniej niż połowę raty. Z kolei choć rata 2 602 zł jest dużo wyższa, to po jej zapłaceniu zadłużenie spada tylko o 269 zł. Pozostała część raty to odsetki, które stanowią aż 89 proc. raty. Dlatego też w obecnej sytuacji wyjątkowo opłaca się nadpłacać kredyt hipoteczny. Cała kwota nadpłaty pomniejszy bowiem zadłużenie i dzięki temu kolejne raty będą niższe lub okres spłaty zostanie skrócony - wyjaśnia analityk.
Jednocześnie dodaje, że w przypadku analogicznego kredytu na okres 27 lat lub dłuższy, raty są już ponad 2-krotnie wyższe niż początkowo. Dla przykładu, przy maksymalnym okresie 35 lat, rata po październikowej podwyżce będzie aż o 128 proc. wyższa niż na początku (wzrost z 1 063 zł do 2 454 zł).
Raty kredytowe są oparte na stopie rynkowej WIBOR, a oprocentowanie jest aktualizowane w trybie co trzy lub co sześć miesięcy. Dlatego posiadacze kredytów dostają z banku podwyżkę w różnych momentach. A WIBOR wyprzedza decyzje Rady i uwzględnia te czynniki, które mogą wpłynąć na poziom stóp. Po piątkowych danych o inflacji, która wyniosła we wrześniu 17,2 proc. WIBOR wyraźnie wzrósł, podobnie kontrakty FRA, które pokazują, ile będzie wynosił WIBOR za kilka miesięcy. Przed środową decyzją Rady WIBOR 3M wynosił 7,31 proc., a WIBOR 6M już 7,47 proc.
Jednak skok rat kredytowych jest w znacznym stopniu złagodzony wprowadzonymi ustawowo wakacjami kredytowymi, dzięki którym kredytobiorcy w tym roku mogą nie zapłacić czterech rat i w przyszłym roku również czterech (po jednej w każdym kwartale).
W przypadku, gdy pętla kredytowa zaciska się za mocno i rata przekracza połowę dochodu gospodarstwa domowego, można skorzystać z jeszcze jednej formy pomocy, czyli Funduszu Wsparcia Kredytobiorców i dopłat do rat (częściowo zwrotnych).
Wysokie stopy procentowe odebrały zdolność kredytową tym, którzy chcieliby zaciągnąć kredyt. Tu sytuacja jest dramatyczna. Obrazują to dane Biura Informacji Kredytowej pokazujące 70-proc. spadek wniosków o udzielenie kredytu mieszkaniowego.
Monika Krześniak-Sajewicz
