Ochrona kupna mieszkań działa. Pierwsze wypłaty z Deweloperskiego Funduszu Gwarancyjnego
Deweloperski Fundusz Gwarancyjny chroni nabywców domów i mieszkań z rynku pierwotnego. Wprawdzie zaczął działać dwa lata temu, ale dopiero od lipca 2024 obejmuje już wszystkie inwestycje. W ubiegłym roku miały miejsce pierwsze wypłaty dla klientów, wobec których deweloper nie wywiązał się z umowy. DFG czekają kolejne zadania, w tym operacyjne uruchomienie portalu DOM.
Łączna wartość umów deweloperskich zarejestrowanych w systemie DFG wynosi już blisko 75 mld zł. Fundusz chroni nabywców domów i mieszkań z rynku pierwotnego, kupowanych m.in. na podstawie umowy deweloperskiej (umowa musi być podpisana u notariusza). Dotyczy to zarówno dużych, jak i małych deweloperów. Jest prowadzony przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny.
Na koniec stycznia 2025 r. ochrona DFG obejmowała blisko 140 tys. nabywców. Są to osoby fizyczne - konsumenci, którzy zawarli między 1 lipca 2022 roku a 1 lipca 2024 roku umowy dotyczące zakupu domu lub mieszkania w inwestycji, której sprzedaż rozpoczęła się nie wcześniej niż 1 lipca 2022 r. (jeśli deweloper wcześniej sprzedał chociaż jedno mieszkanie w ramach danej inwestycji, to kolejne również mógł sprzedawać bez ochrony DFG aż do 1 lipca 2024 r. włącznie), a począwszy od 2 lipca 2024 r. ochroną objęci są wszyscy nabywcy, którzy podpisali lub podpiszą umowy deweloperskie.
W 2024 roku miały miejsce cztery przypadki wypłat z DFG, a łączna kwota z tego tytułu wyniosła 2,2 mln zł. Każdy z tych przypadków dotyczył opóźnienia w przeniesieniu własności. Oznacza to, że klienci skorzystali z ustawowego uprawnienia polegającego na tym, że jeśli deweloper w określonym terminie nie przeniesie własności, to klienci odstępują od umowy - i w tej sytuacji uruchomione zostają wypłaty z DFG. Warto dodać, że każdy z tych czterech przypadków dotyczył innego dewelopera i różnych inwestycji.
DFG chroni 100 proc. środków wpłaconych przez nabywcę na mieszkaniowy rachunek powierniczy. Oznacza to, że nabywca będzie mógł odzyskać wszystkie wpłacone pieniądze w określonych sytuacjach. Są one wymienione w ustawie o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego i Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym (tzw. ustawa deweloperska). Mowa o następujących sytuacjach:
- upadłość dewelopera (pod warunkiem, że nikt nie podejmie się dokończenia inwestycji);
- odstąpienie od umowy z nabywcą przez syndyka lub zarządcę;
- upadłość banku prowadzącego MRP (mieszkaniowy rachunek powierniczy;
- odstąpienie od umowy przez nabywcę oraz brak zwrotu pieniędzy przez dewelopera w ciągu 30 dni od odstąpienia.
Przy czym, zwrot pieniędzy z DFG możliwy jest tylko wtedy, gdy odstąpienie było spowodowane jedną z przyczyn wymienionych w art. 43 ustawy deweloperskiej (m.in. brak niezbędnych elementów umowy; niedostarczenie nabywcy prospektu informacyjnego; niezgodność informacji zawartych w prospekcie z danymi, na podstawie których zawarto umowę deweloperską lub gdy dane zawarte w prospekcie, na podstawie których zawarto umowę deweloperską, są niezgodne ze stanem faktycznym lub prawnym w dniu jej zawarcia; brak przeniesienia własności we wskazanym w umowie terminie; nieusunięcie przez dewelopera wady istotnej lokalu).
W trakcie dotychczasowej działalności DFG z ochrony skorzystano czterokrotnie, a za każdym razem przesłanką było odstąpienie od umowy przez nabywcę z powodu niedotrzymania ustalonego w umowie terminu przeniesienia własności domu lub mieszkania. - Termin ten powinien być wskazany w umowie między nabywcą a deweloperem. Warto wiedzieć, że zgodnie z przepisami, jeśli przeniesienie nie następuje w terminie wskazanym w umowie, nabywca musi wyznaczyć deweloperowi dodatkowe 120 dni na wywiązanie się z tego zobowiązania. Dopiero po upływie tego dodatkowego terminu nabywca może odstąpić od umowy. Odstąpienie od umowy jest skuteczne, kiedy zawiera zgodę na wykreślenie z księgi wieczystej odpowiednich roszczeń i jest złożone w formie pisemnej z podpisami poświadczonymi notarialnie. Po otrzymaniu oświadczenia o odstąpieniu deweloper jest zobowiązany zwrócić nabywcy wszystkie wpłacone przez niego środki w ciągu 30 dni. Jeśli deweloper tego nie zrobi, to wówczas nabywca może wystąpić o zwrot do DFG - tłumaczy Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny.
Przed UFG stoją kolejne zadania, a chodzi o operacyjne uruchomienie portalu z cenami transakcyjnymi DOM. Jak niedawno pisała Interia, po kilkakrotnym przesuwaniu terminu została opublikowana nowa wersja projektu ustawy, na podstawie której zostanie on uruchomiony.
Monika Krześniak- Sajewicz
