Dzień Kobiet a PIT, ZUS i VAT
Zbliża się Dzień Kobiet, a wraz z nim zwyczajowe życzenia, upominki, czekoladki, kwiaty, a czasem coś więcej. O ile prezenty od męża, narzeczonego czy ojca to darowizna i jako taka może korzystać najczęściej ze zwolnienia podatkowego, o tyle prezenty w życiu zawodowym bywają kłopotliwe.
Kwiaty cięte to szczęśliwy wyjątek. Kwiaty cięte, jako przedmiot wyjątkowo nietrwały, którego na dodatek nie można spożytkować zużywając np. jedząc, w chwili ich wręczenia nie mają żadnej wartości. Zatem w ocenie autora kwiatek w Dzień Kobiet idzie w koszty, a nie generuje przychodu czy składek ZUS u obdarowanej pani. Wystarczy rozwiązać kwestie VAT, odliczając i naliczając go w całości. I może zamiast prezentu dołożyć do kwiatów miłe słowa i przyjemną atmosferę w firmie, aby był to najtańszy podatkowo i najbardziej wartościowy prezent dla naszych pań z okazji Dnia Kobiet.
Jeżeli jednak pragniemy nasze damy obdarować czymś konkretnym, musimy liczyć się z problemami podatkowymi.
Wydatki na kwiaty, czekoladki czy upominki wręczane paniom z okazji Dnia Kobiet mogą stanowić koszty uzyskania przychodu. Potwierdza to wyraźnie interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 13 maja 2010 r. nr IBPBI/2/423-298/10/AP: "poniesiony koszt może przełożyć się na zwiększenie przychodu. Pracownik będzie pracował efektywniej i rzetelnie podchodził do powierzonych mu obowiązków. W konsekwencji przełoży się to na wyniki pracy tj. przychody osiągane z działalności firmy."
Wydatki tego rodzaju będą stanowić koszty nie tylko u przedsiębiorców, ale i w organizacjach non-profit, i to z tego samego względu - przyczynią się do zwiększenia przychodów danej jednostki. Faktem jest jednak, że koszty uzyskania przychodów zwolnionych z podatku (czyli np. przychodów przeznaczanych na cele statutowe organizacji non-profit) nie wpływają na zmniejszenie podatku dochodowego.
Szczególną sytuację spółdzielni mieszkaniowych w odniesieniu do ich członkiń opisuje Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie z 16 listopada 2007 r. nr IP-PB3-423-110/07-4/AG, który w odniesieniu do spółdzielni stwierdza, że organizacja Dnia Kobiet "prowadzoną przez Spółdzielnię działalność społeczno -wychowawczą dla dzieci i emerytów mieszkających w zasobach spółdzielni należy uznaną za działalność gospodarczą inną niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi. Bardzo ważna jest więc prawidłowa kwalifikacja poniesionych wydatków do odpowiadającego im źródła przychodów. Wydatki ponoszone w związku z działalnością społeczno-wychowawczą, jako niezwiązane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych, będą miały wpływ na dochody osiągane z innej działalności gospodarczej, a nie jak uważa Spółdzielnia na dochód z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, zwolniony z opodatkowania na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych." W tym więc wypadku wydatku z okazji organizacji Dnia Kobiet dla ludności (dla członkiń, nie pracownic) będą stanowić koszty uzyskania przychodu z działalności gospodarczej spółdzielni.
Pobierz za darmo program PIT 2011
Podobnie rozliczymy koszty wydatków na rzecz pań - kontrahentów. Jeżeli są to osoby prowadzące działalność gospodarczą, uzyskają przychód z tejże działalności w postaci równowartości prezentów. Jeżeli są to pracownicy kontrahenta, będzie to dla nich tzw. pozostały przychód. Może więc warto zakupić takie przedmioty z majątku prywatnego (nie wrzucać w koszty) i przekazać prezenty w darowiźnie? W każdym bądź razie warto zauważyć, że upominki nie zawierające logotypu firmowego i wykraczające do tego poza zwyczajowy drobny upominek (kwiaty, czekoladki, drobny upominek), mogą zostać uznane za wydatek reprezentacyjny, a taki rodzaj wydatku zgodnie z art.23 ust.1 pkt 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie stanowi kosztów uzyskania przychodów. Podobnie z kosztami usług gastronomicznych, jeżeli jest to okazałe przyjęcie, to będzie to reprezentacja, jeżeli zwyczajowy wspólny posiłek - to koszt, jak każde inne spotkanie biznesowe. Jeżeli będzie to spotkanie zakrapiane, to alkoholu na fakturę nie bierzemy, nie dość, ze nie stanowi kosztu uzyskania przychodu, to może w niektórych przypadkach wskazywać na reprezentacyjny charakter przyjęcia.
Zgodnie z art.21 ust.1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolna od podatku jest wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł; rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi.
Pracodawcy posiadający fundusz socjalny mogą zatem sfinansować świadczenia rzeczowe lub pieniężne do 380 zł z ZFŚS w sposób nie powodujący powstania obowiązku podatkowego u obdarowanych pań. Trzeba jednak zauważyć, że świadczenia socjalne nie mogą być równe dla wszystkich kobiet, bo powinny być uzależnione od ich sytuacji życiowej, materialnej itp. Jeżeli zatem każda pani w firmie otrzymuje takie same słodycze, to kosztów tych nie można w zasadzie ponieść z funduszu socjalnego - chyba że są one w podobnej sytuacji. Jeżeli chodzi o kwiaty, to ich zakup z funduszu socjalnego jest wykluczony, w żadnym razie nie będzie to wydatek na cele socjalne.
Upominki z okazji Dnia Kobiet nie muszą jednak stanowić niespodzianki. W interpretacji Łódzkiego Urzędu Skarbowego z 16 lipca 2004 r. nr II-2/415/206/KK/27/04 czytamy: "Z opisanego przez Spółkę stanu faktycznego wynika, że otrzymane świadczenia rzeczowe - artykuły kosmetyczne i konfekcyjne, wybrane osobiście przez uprawnione kobiety - zostały w całości sfinansowane ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, a wartość jednostkowa otrzymanego świadczenia nie przekroczyła 250 zł. Zatem przyznane przez Spółkę świadczenia rzeczowe korzystają, w obowiązującym stanie prawnym, ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych."
Trzeba jednak dodać zastrzeżenie, że w przypadku obdarowania członkiń stowarzyszenia, związku zawodowego czy działaczek fundacji nie mamy do czynienia ze stosunkiem pracy, a omawiany przepis przyznaje zwolnienie wyłącznie pracownikom. W takim zaś wypadku zawsze wystawiamy członkiniom czy działaczkom "PIT-8C, w której wykaże podlegającą opodatkowaniu wartość świadczeń przekazanych" - interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 11 lutego 2010 r. nr ITPB2/415-944/09/TJ.
Reasumując, wydatki z okazji Dnia Kobiet będą ponoszone co do zasady ze środków obrotowych pracodawcy, a w takim przypadku ustawa nie ustanawia szczególnego zwolnienia podatkowego.
W tym miejscu należy koniecznie po raz kolejny tradycyjnie pochylić się nad interpretacjami organów podatkowych dotyczących imprez integracyjnych, w tym imprez z okazji Dnia Kobiet. W najnowszej takiej interpretacji z 24 stycznia 2012 r. (nr IBPBII/1/415-907/11/HK) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach stwierdza, że udział w imprezie będzie opodatkowany. W interpretacji wskazano jednak, że sporządzając listę pań chętnych do uczestnictwa w imprezie możemy ograniczyć naliczenie przychodu u osób, które w imprezie udziału nie biorą. Dyrektor IS w Katowicach daje również pracodawcom wskazówki, jak konkretnie przeliczyć wydatki na przychód konkretnych osób.
"W świetle powyższego, ażeby coś skonsumować bądź wykorzystać należy tym najpierw dysponować, a w tym przypadku - otrzymać. Dlatego też w rozpatrywanej sprawie pracownik otrzyma nieodpłatne świadczenie o określonej wartości w związku z przyjściem na imprezę okolicznościową, tj. Wigilię, bez względu na to, czy następnie będzie, i ewentualnie w jakim stopniu, konsumował posiłki i napoje. Nieodpłatnym świadczeniem nie są bowiem poszczególne atrakcje dostępne w ramach danej imprezy (jak posiłki czy napoje), ale bezpłatny udział w zorganizowanej imprezie. Należy podkreślić, że na wysokość przychodu pracownika, powstałego w związku z jego uczestnictwem w imprezie, nie wpływa poziom wykorzystania poszczególnych atrakcji przewidzianych dla uczestników. Z podatkowego punktu widzenia bez znaczenia jest ile i jakie dania i napoje skonsumował pracownik. O powstaniu przychodu ze stosunku pracy decyduje sam fakt nieodpłatnego uczestniczenia w imprezie okolicznościowej sfinansowanej przez pracodawcę. Wartość świadczenia, jaką Spółka winna doliczyć do przychodu danego pracownika należy obliczyć dzieląc łączną kwotę wynikającą z faktury za zorganizowanie imprezy okolicznościowej przez liczbą pracowników zaproszonych (np. wszystkich, jeśli impreza ta była przewidziana na wszystkich pracowników lub też tych, którzy zadeklarowali chęć uczestnictwa - jeżeli takie deklaracji zbierano, np. sporządzając stosowną listę), a następnie tak ustaloną cenę jednostkową przypisać tylko pracownikom uczestniczącym w tej imprezie."
Fiskus zwrócił też uwagę na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 03 czerwca 1998 r., sygn. akt I SA/Ka 1719/96, zgodnie z którym "ewentualne trudności towarzyszące indywidualizacji świadczeń na rzecz poszczególnych pracowników mają charakter drugorzędny i nie mogą wpływać na byt i zakres obowiązku podatkowego."
A jeszcze tak niedawno czytaliśmy nieaktualne już dziś interpretacje w rodzaju "Jeżeli natomiast pracodawca nie ma możliwości określić jaka kwota świadczenia przypada na konkretnego pracownika, to jego wartość nie stanowi dla pracownika przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych." (Urząd Skarbowy w Czarnkowie z 27 stycznia 2006 r. nr 19NP-423/4/5/06).
Dzień Kobiet to nie tylko wewnętrzna firmowa feta, to również uczczenie kobiet zatrudnionych u naszych kontrahentów czy w znajomych obsługujących nas instytucjach. W tej kategorii znajdzie się upominek dla pani z naszego urzędu skarbowego.
Sprytni panowie mogą postarać się o upominki nie generujące przychodu po stronie obdarowanej. Będą to świadczenia rzeczowe o charakterze reklamowym, o wartości adekwatnej do realiów danego przedsiębiorstwa, z logotypem, stroną internetową, telefonem lub innym elementami reklamującymi darczyńcę. Takie wydatki to wartość nieodpłatnych świadczeń, i jeżeli są otrzymane od świadczeniodawcy w związku z jego promocją lub reklamą - będą wolne od podatku dochodowego, jeżeli jednorazowa wartość tych świadczeń nie przekracza kwoty 200 zł.
Jeżeli świadczenia będą nieproporcjonalnie kosztowne albo bez logotypu czy z przekazem reklamowym "w miejscu słabo widocznym", to będą to świadczenia z tytułu reprezentacji, nie reklamy (interpretacja nr 1472/ROP1/423-326/07/MF z 10 września 2007 r. Drugi Mazowiecki Urząd Skarbowy w Warszawie).
Zwolnienie to nie ma jednak zastosowania jeżeli świadczenie jest dokonywane na rzecz pracownika świadczeniodawcy lub osoby pozostającej ze świadczeniodawcą w stosunku cywilnoprawnym, zatem nie przyniesie szefowi zysków przekazanie firmowych długopisów pracownicy w Dzień Kobiet. Podatek i tak trzeba będzie zapłacić.
Kwiaty cięte (wiązanka, bukiet) nie rodzi w ocenie autora przychodu w podatku dochodowym od osób fizycznych, a co za tym idzie, wartość ich nie stanowi również podstawy wymiaru składek ZUS. Jeżeli jednak wręczamy zatrudnionym u nas paniom z okazji Dnia Kobiet coś więcej, to trzeba naliczyć od tejże wartości składki ZUS.
Chyba że będą to "świadczenia finansowane ze środków przeznaczonych na cele socjalne w ramach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych" albo "świadczenie w naturze w postaci działki gruntu" :-)
Oczywiście ZUSu nie naliczymy od prezentów przekazanym paniom zatrudnionym w zaprzyjaźnionych firmach czy instytucjach, oraz od prezentów przekazanym współpracującym z nami businesswomen.
Zgodnie z interpretacją Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 18 września 2009 r. nr IBPP2/443-488/09/RSz, w przypadku nabycia upominków w postaci między innymi kwiatów czy drobnych upominków na Dzień Kobiet ze środków obrotowych, w zakresie podatku VAT zakup taki wiąże się z ogólną działalnością podatnika. Zatem w przypadku prowadzenia działalności opodatkowanej VAT stanowisko podatnika " iż będzie mu przysługiwało prawo do obniżenia kwot podatku należnego o kwoty podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących zakup kwiatów i innych upominków dla pracowników i kontrahentów Spółki, należało uznać za prawidłowe."
Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach opisał również jak rozliczyć w VAT przekazanie kwiatów i upominków:
"W tej sytuacji skutki podatkowe czynności przekazania przez Wnioskodawcę przedmiotowych towarów, opisanych we wniosku, w ramach wykonywania czynności opodatkowanych, będą następujące:
- gdy łączna wartość przekazanego towaru jednej osobie nie przekroczy kwoty 10 zł - nie wystąpi dostawa towarów w rozumieniu ustawy o VAT, a Wnioskodawca nie będzie miał obowiązku wystawienia faktury wewnętrznej,
- gdy łączna wartość przekazanego towaru jednej osobie przekroczy kwotę 10 zł, lecz nie przekroczy kwoty 100 zł, przy czym Wnioskodawca będzie prowadził ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości tej osoby - również nie wystąpi dostawa w rozumieniu ustawy o VAT, a Wnioskodawca nie będzie miał obowiązku podatkowego i wystawienia faktury wewnętrznej,
- gdy łączna wartość przekazanego towaru jednej osobie przekroczy kwotę 10 zł, lecz nie przekroczy kwoty 100 zł, przy czym Wnioskodawca nie będzie prowadził ewidencji, o której mowa powyżej - wystąpi dostawa towarów, w rozumieniu ustawy o VAT, która winna być opodatkowana i udokumentowana fakturą wewnętrzną,
- natomiast w przypadku, gdy łączna wartość przekazanego towaru jednej osobie w roku podatkowym towarów przekroczy kwotę 100 zł, będzie miała miejsce dostawa towarów, w rozumieniu ustawy o VAT, a Wnioskodawca będzie obowiązany do wystawienia, zgodnie z art. 106 ust. 7 ustawy o VAT, faktury wewnętrznej i opodatkowania tej czynności. (...)
Reasumując, wnioskodawca będzie zobowiązany opodatkować czynność nieodpłatnego przekazania towarów, opisanych we wniosku, jeżeli łączna wartość przekazanych jednej osobie w roku podatkowym towarów przekroczy kwotę 100 zł lub jeżeli łączna wartość przekazanych jednej osobie towarów przekroczy kwotę 10 zł, lecz nie przekroczy kwoty 100 zł, przy czym wnioskodawca nie będzie prowadził ewidencji, o której mowa art. 7 ust. 4 pkt 1 ustawy o VAT, za wyjątkiem wiązanek pogrzebowych."
Zatem VAT od kwiatów trzeba z powrotem "oddać" fiskusowi. W związku z wręczeniem kwiatów z okazji Dnia Kobiet nie będziemy mogli zastosować wskazówki przedstawionej w tejże interpretacji "w przypadku nabywanych wiązanek pogrzebowych dla byłych pracowników nie występuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, a zatem czynności tej nie można uznać za dostawę towarów. Zatem przekazanie wiązanek pogrzebowych nie podlega opodatkowaniu".
Artur M. Brzeziński