Ubezpieczenie dla członka zarządu podlega opodatkowaniu

Organy podatkowe stoją na stanowisku, że składki z tytułu takiej umowy ubezpieczenia stanowią przychód dla osoby pełniącej funkcję członka zarządu podlegający opodatkowaniu podatkiem od osób fizycznych, zgodnie z art. 12 i art. 13 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm., dalej updof).

Identyczne stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 2 lipca 2009 r. (sygn.: IPPB2/415-287/09-2/MG). W stanie faktycznym, który stał się tłem dla wydania wspomnianej interpretacji Spółka zawarła umowę ubezpieczenia szkód powstałych w następstwie roszczeń z tytułu odpowiedzialności członków organów niepublicznej spółki kapitałowej.

Określona w polisie zryczałtowana składka płatna jest w dwóch ratach. Zarówno składka ubezpieczenia, jak również samo ubezpieczenie nie jest przypisane indywidualnie do skonkretyzowanej osoby, albowiem polisa jest bezimienna i odnosi się zbiorczo do członków organów spółki, co sprawia, że identyfikacja podmiotu ubezpieczonego nie wiąże się z osobą, ale z piastowaną funkcją w organie Spółki. W związku z tym faktyczna indywidualizacja ubezpieczonego następować będzie dopiero w chwili zajścia zdarzenia objętego ubezpieczeniem lub w chwili spełnienia świadczenia przez ubezpieczyciela. Jak wskazał organ podatkowy uzasadniając swoją decyzję, z art. 11 ust. 1 updof, wynika, że przychodami (z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie) w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Dotyczy to zarówno podatników osiągających przychody ze stosunku pracy, jak i podatników osiągających przychody z działalności wykonywanej osobiście.

Organ wydający interpretację powołał się także na treść art. 13 ust. 7 ww. ustawy, zgodnie z którym za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody otrzymane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych. Organ odwołał się także do zasad ogólnych prawa podatkowego wskazując, iż przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest, co do zasady każda forma przysporzenia majątkowego, tzn. zarówno pieniężna, jak i nie pieniężna.

Zdaniem organu podatkowego świadczenia pieniężne ponoszone za członków zarządu należą do nieodpłatnych świadczeń. Dla celów podatkowych pojęcie "nieodpłatnego świadczenia" obejmuje nie tylko działanie lub zaniechanie na rzecz innej strony, ale w jego zakres wchodzą także wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest nieodpłatne przysporzenie majątku innej osobie, kosztem majątku innego podmiotu, mające konkretny wymiar finansowy. Brzmienie powyższych przepisów uzasadnia twierdzenie, że uzyskiwana przez członków zarządu korzyść w postaci opłaconych przez Spółkę składek na ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej stanowi nieodpłatne świadczenie, które należy zakwalifikować do przychodu ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 updof, lub ewentualnie z działalności wykonywanej osobiście, o czym stanowi art. 13 pkt 7 tej ustawy.

Organ podkreślił, że argument, iż składka ubezpieczeniowa nie jest przypisana do konkretnej osoby, w tym przypadku nie znajduje uzasadnienia, gdyż w chwili wpłaty składki, znany jest skład zarządu spółki. Ustalenie, jakiej osobie przysługuje przysporzenie majątkowe z tytułu opłacanej składki, nie budzi wątpliwości. Spółka zna członków zarządu z imienia i nazwiska, zna również dokładnie okresy, kiedy osoby te pełniły swoje funkcje, a tym samym korzystały z ubezpieczenia. To wszystko pozwala na przypisanie przychodu konkretnym osobom.

Reasumując zdaniem organów podatkowych nie ma podstaw, aby umowę ubezpieczenia obejmującą członków zarządu traktować jako zdarzenie niepowodujące przysporzenia po stronie tych osób.

Marcin Parulski

Konsultant w Departamencie Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych