Właściciele nieruchomości drżą przed nowym podatkiem. Obawiają się bankructwa

• Podatek katastralny wraca w debacie społecznej jak bumerang, niezmiennie wlewając obawy w serca właścicieli nieruchomości.
• W Sejmie jest jedna partia, która proponuje jego wprowadzenie, ale dopiero od drugiej nieruchomości i każdej kolejnej.
• W przeciwieństwie do podatku od nieruchomości, podatek katastralny jest wyliczany nie w oparciu o metraż, a o inne właściwości nieruchomości.

Podatek katastralny to danina, która nie obowiązuje w Polsce, ale obawa jaką wlewa w serca właścicieli nieruchomości w naszym kraju, jest wyraźnie dostrzegalna. Debata dotycząca podatku katastralnego wraca co jakiś czas, jednak czy naprawdę jest czego się bać? Czy faktycznie grozi nam fala upadłości?

Podatek katastralny to opłata pobierana od katastralnej wartości mieszkania lub domu. Wartość katastralna nieruchomości jest z kolei określana w celu ustanowienia podstawy opodatkowania nieruchomości, a szacuje się ją co jakiś czas w procesie powszechnej taksacji.

W praktyce wygląda to jednak tak, że podatek katastralny jest ostatecznie uzależniony od wartości danej nieruchomości. Im droższe więc dane mieszkanie czy dom, tym więcej trzeba zapłacić podatku katastralnego.

Danina pobierana jest od właścicieli nieruchomości (domów i mieszkań). Trzeba jednak zaznaczyć, że choć podatek katastralny wywołuje takie emocje, nie obowiązuje on w Polsce. Jak na razie Ministerstwo Finansów, ani żaden inny podmiot stanowiący prawo w naszym kraju, nie zabrał się za jego wprowadzanie. Taki instrument rozważany jest jednak co jakiś czas, jako sposób na ujarzmienie rynku nieruchomości.

W Polsce dotychczas tylko jedna znajdująca się w Sejmie partia zapowiedziała wprowadzenie podatku katastralnego. Jest to wchodząca w skład klubu Lewica partia Razem, która w swoim programie politycznym taką daninę przewiduje, jednak miałaby ona być opłacana dopiero od drugiej posiadanej nieruchomości. Nie ma natomiast żadnych gwarancji, że nawet gdy lewicowa formacja dojdzie do władzy, wprowadzi tę opłatę.

Głównym hamulcowym wprowadzenia podatku katastralnego jest ogromna niechęć społeczna Polaków do tej taksacji. Stąd też o podatku katastralnym na ogół w polityce mowy nie ma.

Niechęć społeczną wobec podatku napędzają przede wszystkim szacunki dotyczące wzrostu opodatkowania nieruchomości. Portal Bezprawnik wskazuje, że w skrajnym wypadku po wprowadzeniu podatku katastralnego wysokość danin z tytułu posiadania nieruchomości wzrosłaby nawet 50-krotnie. Średnio większość Polaków zapłaciłaby za nieruchomość 10 razy więcej w podatkach. To właśnie te wyliczenia najbardziej przerażają osoby, którym przed oczyma staje widmo wywłaszczenia, zwłaszcza w obecnych czasach wysokich kosztów życia i rosnących czynszów.

Pierwsza różnica między podatkiem od nieruchomości a podatkiem katastralnym jest taka, że ten pierwszy obowiązuje, a drugi nie. Natomiast główną różnicą między podatkiem katastralnym a podatkiem od nieruchomości jest podstawa opodatkowania.

Podatek od nieruchomości oblicza się na podstawie stawek ustalonych w przepisach dotyczących podatków i opłat lokalnych, a te zależą od powierzchni danej nieruchomości. Z kolei podatek katastralny oblicza się na bazie wartości samej nieruchomości. Oznacza to, że nawet właściciele dwóch domów o takiej samej powierzchni mogą zapłacić całkiem inną daninę od obydwu tych budynków.

W wypadku, gdyby podatek katastralny wszedł w życie, urzędnicy do jego obliczania potrzebowaliby oprzeć się na kilku zmiennych. Pierwszą z nich jest położenie nieruchomości i przypisana temu położeniu wartość - wyższy podatek katastralny zapłacą właściciele nieruchomości położonych w atrakcyjniejszych miejscach (centra dużych miast, bliskość atrakcji turystycznych).

Po drugie - metraż nieruchomości oraz rozkład pomieszczeń (im większa nieruchomość i gęściej usłana pomieszczeniami, tym droższa). I w końcu po trzecie - forma zabudowy (materiał użyty przy stawianiu budynku i sposób stawiania zabudowy) oraz rodzaj budynku (dom jednorodzinny, kamienica, blok, szeregowiec itp.).

Nie sposób odpowiedzieć na to pytanie jednoznacznie, ponieważ podatek katastralny w Polsce nie obowiązuje i nie ma konkretnych przepisów, które można by próbować ominąć. Jednak, jeśli podatek katastralny wszedłby w życie w formie zaproponowanej przez partię Razem, która chce go ściągać od drugiej i każdej kolejnej nieruchomości, wystarczałoby przepisanie drugiego i następnych lokali na innych członków rodziny. Wówczas więcej nieruchomości niż jedna pozostawałoby w rękach rodziny, a podatek katastralny nie musiałby być opłacany.

Przemysław Terlecki